14 maja MOCAK otworzy sześć nowych wystaw!

W Galerii Re będzie można oglądać wystawę Pracownia światła, natomiast w Galerii Beta prezentację zdjęć brytyjskiej fotografki litewskiego pochodzenia Indrė Šerpytytė zorganizowaną w ramach Miesiąca Fotografii w Krakowie. Poziom -1 zajmie szósta odsłona wystawy Kolekcji MOCAK-u.

Gender w sztuce
Kuratorzy: Delfina Jałowik, Monika Kozioł, Maria Anna Potocka
Otwarcie wystawy: 14.5.2015
Czas trwania: 15.5-27.9.2015
Gender to płeć kulturowa. Studia genderowe badają zależność płci od historii i kultury. Kim w danym świecie jest mężczyzna i kobieta, zależy w dużym stopniu od tego, kto manipuluje tymi wizerunkami. Przez wieki koncepcja gender znajdowała się w rękach religii, które osobom odmiennych płci narzucały „odpowiednie” dla nich role społeczne. Trwało to na tyle długo, że w przekonaniu wielu ludzi stało się prawem natury. Zdecydowana większość religii sprowadziła kobietę do roli płci słabszej, głupszej i podporządkowanej. Nadal niektórym wydaje się to „naturalne”. Obecnie próbujemy zrozumieć mechanizmy tej manipulacji i doprowadzić do sytuacji, która zapewniłaby wszystkim płciom pełną godność i takie same prawa. Dążymy do tego, aby płeć przestała być produktem ideologicznym, a stała się indywidualną decyzją człowieka, najbliższą jego poczuciu identyfikacji. Wystawa w MOCAK-u wpisuje się w obszar tych refleksji, badań i postulatów.

Gender w sztuce to kolejny projekt MOCAK-u z serii konfrontującej istotne terminy cywilizacyjne z interpretacją artysty. Wystawa o charakterze międzynarodowym zaprezentuje prace około czterdziestu artystów. Towarzysząca jej publikacja – obok dokumentowania wystawy – będzie zbiorem esejów ukazujących problem z różnych punktów widzenia.

Artyści: Marina Abramović & Ulay, Ane Lan, Florian Aschka, Maja Bajevic, Vanessa Beecroft, Piotr Blamowski, Judy Chicago, Gustave Courbet, Bolesław Cybis, Edward Dwurnik, EVA & ADELE, Andrea Fraser, Katarzyna Górna, Marie-Ange Guilleminot, Debora Hirsch & Iaia Filiberti, Bartek Jarmoliński, Olga Kisseleva, Jürgen Klauke, Katarzyna Kozyra, Lidia Krawczyk & Wojtek Kubiak, Zbigniew Libera, Lubri, Łódź Kaliska, Małgorzata Markiewicz, Natalia LL, Paloma Navares, Shirin Neshat, Dorota Nieznalska, Marina Núñez, Maciej Osika, Maria Pinińska-Bereś, Krystyna Piotrowska, Roee Rosen, Martha Rosler, Daniel Rumiancew, Adam Rzepecki, Jadwiga Sawicka, Miri Segal, Annegret Soltau, Jana Sterbak, VALIE EXPORT, Peter Weibel, Piotr Wysocki

Polska – Izrael- Niemcy. Doświadczenie Auschwitz
Wernisaż: 14.5.2015
Czas trwania: 15.5-31.10.2015
Kuratorzy: Delfina Jałowik, Jürgen Kaumkötter
Wystawa w MOCAK-u podkreśla istotną obecność tematu Auschwitz w dyskursie historyczno-społeczno-kulturowym. Pokazuje, w jaki sposób współcześni artyści z Polski, Izraela i Niemiec interpretują przeszłe wydarzenia. Nie chodzi o prezentowanie sztuki, której tematem jest ogólnie pojęty Holokaust, ale o prace odnoszące się do anus mundi – Auschwitz jako miejsca masowej zbrodni, najbardziej tragicznego symbolu, który wyprodukował człowiek. Wystawa stawia pytania: Czy Auschwitz po śmierci ostatnich świadków stanie się mrocznym i pustym motywem popkultury, czystą prowokacją, disneylandem horroru, czy te obawy są jednak przesadzone? Czy drugie i trzecie pokolenie po Auschwitz czuje odpowiedzialność pamiętania o tych wydarzeniach?

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy prezentowana jest w przestrzeni kolekcyjnej, Galerii Alfa oraz w Bibliotece. W przestrzeni kolekcyjnej można zobaczyć główną część wystawy pokazującą obecne myślenie o Auschwitz – prace siedemnastu współczesnych artystów pochodzących z Polski, Izraela i Niemiec.

W Galerii Alfa prezentujemy myślenie historyczne o Auschwitz. Po raz pierwszy w Polsce pokazujemy kilkadziesiąt prac Yehudy Bacona, ucznia Petera Kiena, który w obozie nauczył go rysunku. Bacon po wojnie został wykładowcą izraelskiej Bezalel Academy (jego uczennicą była Sigalit Landau). Oprócz prac Bacona można obejrzeć dokumentację z pierwszej wystawy, którą w 1947 roku otwarto w Muzeum Auschwitz, oraz prace niemieckich artystów takich jak: Willi Geiger (1878-1971), Fritz Lederer (1878-1949), Otto Schubert (1892-1970), Wolfgang Langhoff (1901-1966), Teo Otto (1904-1968), Lea Grundig (1906-1977), Mascha Kaléko (1907-1975), Joseph Beuys (1921-1986).

W Bibliotece MOCAK-u prezentujemy oryginalne rysunki do pierwszego, francuskiego wydania komiksu Michela Kichki Duxième génération, ce que je n’ai pas dit à mon père. Artysta opowiada w nim historię relacji z ojcem, Henrim, który jako jedyny w rodzinie przeżył obóz Auschwitz. W komiksie Kichki doświadczenia II wojny światowej są ciągle żywe i wywierają znaczący wpływ na wiele aspektów życia rodzinnego, takich jak wychowanie dzieci, wspólne spożywanie posiłków czy obchodzenie świąt.

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz, zorganizowana wspólnie z Zentrum für verfolgte Künste w Solingen, została sfinansowana przez Auswärtige Amt der Bundesrepublik Deutschland. Prace Yehudy Bacona, Sigalit Landau oraz Michela Kichki stanowiły część wystawy Śmierć nie ma ostatniego słowa. Nikt nie zaświadczy za świadka pokazywanej na początku tego roku w Bundestagu. Jej kuratorem był Jürgen Kaumkötter.

Wystawie towarzyszy przetłumaczona na język polski książka Jürgena Kaumköttera Śmierć nie ma ostatniego słowa, której niemiecka wersja ukazała się w styczniu 2015 nakładem wydawnictwa Galiani Berlin. Publikacja zawiera ponad 300 kolorowych reprodukcji i stanowi szeroki przegląd twórczości artystów żyjących w gettach i obozach koncentracyjnych. Wydanie polskie planowane na czerwiec 2015 będzie uzupełnione o tekst współkuratorki wystawy Delfiny Jałowik, zawierający opisy i reprodukcje prac pokazanych na wystawie w MOCAK-u.

Artyści: Yehuda Bacon, Mirosław Bałka, Oskar Dawicki, Dani Gal, Mikołaj Grynberg, Erez Israeli, Rafał Jakubowicz, Vardi Kahana, Michel Kichka, Grzegorz Klaman, Jane Korman, Sigalit Landau, Zbigniew Libera, Marcel Odenbach, Naomi Tereza Salmon, Wilhelm Sasnal, Sarah Schönfeld, Agata Siwek, Łukasz Surowiec, Ernst Volland, Artur Żmijewski

Współorganizator: Center for Persecuted Art  / Zentrum für verfolgte Künste im Kunstmuseum Solingen

Andy Warhol Dziesięć Portretów Żydów XX wieku
Wernisaż: 14.5.2014
Czas trwania wystawy: 15.5.- 30.08.2015
Koordynator: Monika Kozioł
Miejsce: Poziom -1
Na wystawie pokazujemy tytułowy cykl z przedstawieniami najwybitniejszych osobowości XX wieku pochodzenia żydowskiego. Wśród nich znajdują się naukowcy, politycy, ludzie związani ze światem kultury, tacy jak Albert Einstein, Sigmund Freud, Golda Meir, Gertrude Stein czy Franz Kafka. Jeden z najwybitniejszych twórców popartu – Andy Warhol – z upodobaniem modelował twarze znanych osób. Podobnie eksperymentował ze swoim portretem. Jeden z takich autoportretów – jako komentarz wizualny do części tytułowej – również pojawia się na wystawie. Do tego typu prac artysta najczęściej wykorzystywał technikę serigrafii, która pozwalała mu na wielokrotne powielanie kompozycji oraz na wprowadzanie kolorystycznych modyfikacji.

Pracownia światła
Wernisaż: 14.5.2015
Czas trwania wystawy: 15.5-14.6.2015
Kurator: Martyna Sobczyk
Współpraca: Piotr Bożyk, Maciej Własnowolski
Miejsce: Galeria Re

 Rok 2015 został ogłoszony przez UNESCO Międzynarodowym Rokiem Światła i Technologii Wykorzystujących Światło. Na wystawie w Galerii Re prezentujemy projekty lamp studentów Wydziału Form Przemysłowych krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Powstały one w latach 2002-2014 w Pracowni Projektowania Konceptualnego prof. Piotra Bożyka. Na wystawie pokażemy część prototypów oraz dokumentację fotograficzną kilkunastu projektów.

Światło elektryczne poza zastosowaniem praktycznym ma duże walory estetyczne. Może stanowić główne medium dla artysty (Angela Bulloch, Keith Sonnier). Jest również atrakcyjną inspiracją dla designerów, którzy w projektach balansują między walorami funkcjonalnymi i estetycznymi obiektu.

Program dydaktyczny Pracowni Projektowania Konceptualnego ma ambicje tworzenia rzeczy zaskakujących. Kluczem jest innowacyjność i racjonalne myślenie o funkcji. W prezentowanych obiektach wykorzystano zarówno najnowsze, jak i tradycyjne dla przemysłu oświetleniowego materiały (drewno, metal, tkanina). Źródłem światła w tych projektach są energooszczędne, nieemitujące ciepła żarówki LED. Dają one nowe możliwości kształtowania lamp, użytkownik może bowiem bezpiecznie ich dotykać.

Konstrukcja wszystkich lamp umożliwia ich różnorodną aranżację. Z założenia jest to design interaktywny, nie dotyczy to jednak prototypów. Użytkownik staje się współtwórcą wprowadzającym zmiany w układzie i wyglądzie lampy. Ten kierunek projektowania ma silne podstawy teoretyczne w koncepcjach ergonomicznych profesorów Akademii, przede wszystkim ikony krakowskiego designu Andrzeja Pawłowskiego. Pierwszy dziekan Wydziału Form Przemysłowych postulował formę odbioru dzieła niemal tożsamą z tworzeniem. Charakter prezentowanych prac wynika z zaszczepienia w młodym pokoleniu tego sposobu myślenia o relacji z przedmiotem. Integracja użytkownika z obiektem ma ukazać, że design służy nie tylko przestrzeni, ale przede wszystkim człowiekowi.

Autorzy prezentowanych prototypów: Joanna Guzik, Alicja Jakubas, Kaja Kordas, Alicja Kromka, Maria Markowska, Magdalena Pasternak, Alicja Prussakowska, Marta Stanisz, Tomasz Wagner, Maria Wojtera

Autorzy prototypów prezentowanych w formie dokumentacji fotograficznej: Jakub Jagiełło, Lidia Koczyba & Joanna Nieć, Maria Korzeńska, Olga Kuźniar, Urszula Tarasiuk

Wystawa jest organizowana w ramach Dizajn – Biznes – Kraków 2015. Małopolski Tydzień Dizajnu.

Kolekcja MOCAK-u
Wernisaż: 14.5.2015
Kuratorzy: Monika Kozioł, Maria Anna Potocka
Miejsce: Poziom -1

Szósta odsłona wystawy Kolekcji MOCAK-u jest prezentacją dzieł międzynarodowych artystów pozyskanych do zbiorów Muzeum w ciągu ostatnich lat. W obecnym kształcie prezentacja podzielona jest na kilka działów: konceptualizm, wideo, rzeźba oraz obiekt. Wyjątkowo w ramach przestrzeni wystawy stałej pokazujemy także wystawę czasową Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz, związaną z 70. rocznicą wyzwolenia obozu Auschwitz oraz Andy Warhol Dziesięć portretów Żydów XX wieku.
 
Kolekcja MOCAK-u jest tworzona od 2010 roku. Na początku 2012 liczyła prawie 2000 obiektów. Obecnie, Muzeum posiada w swoich zbiorach niemal 4000 prac 207 artystów polskich i zagranicznych. Celem tworzenia Kolekcji jest gromadzenie i eksponowanie sztuki polskiej ostatnich 50 lat oraz umieszczenie jej na tle sztuki międzynarodowej. Równie istotna jest popularyzacja dokonań najważniejszych artystów wśród zróżnicowanej grupy odbiorców oraz zmiana przekonania, że sztuka najnowsza jest trudna i niezrozumiała.
 
Artyści: Paweł Althamer, Tomasz Bajer, Mirosław Bałka, Rafał Bujnowski, Josef Dabernig, Oskar Dawicki, Stanisław Dróżdż, Iaia Filiberti & Debora Hirsch, Koji Kamoji, Krištof Kintera, Ragnar Kjartansson, Grzegorz Klaman, Karolina Kowalska, Jarosław Kozłowski, Robert Kuśmirowski, Ane Lan, Zbigniew Libera, Sarah Lucas, Małgorzata Markiewicz, Tony Oursler, Laura Pawela, Krystyna Piotrowska, Artūras Raila, Joanna Rajkowska, Józef Robakowski, Jadwiga Sawicka, Janek Simon, Beat Streuli, Grzegorz Sztwiertnia, Yoshihiro Suda, Zbigniew Warpechowski, Ai Weiwei, Grzysztof Wodiczko, Heimo Zobernig, Artur Żmijewski

Indrė Šerpytytė, 1944-1991
Wernisaż: 14.5.2015
Czas trwania wystawy: 15.5.-14.6.2015
Kurator programu głównego: Wojciech Nowicki
Miejsce: Galeria Beta
 
Wystawa brytyjskiej fotografki litewskiego pochodzenia podejmuje temat zniewolenia, walki z nim oraz potrzeby pamięci o tej walce. Przedstawia ją w dwóch komplementarnych cyklach.
 
Podstawą pierwszego z nich, Dawne budynki NKWD, MWD, MGB, KGB, jest kwerenda dotycząca tajnych miejsc, gdzie sowieckie służby bezpieczeństwa przetrzymywały, torturowały, a nierzadko zabijały litewskich dysydentów. Te z pozoru zwykłe wiejskie domki (dziś przywrócone do mieszkalnej funkcji) zostały sprowadzone do niemal bajkowej postaci – miniaturowych modeli, przedstawionych na wyciszonych fotografiach. Zabieg ten sprawia, że pamięć o konflikcie władzy ze społeczeństwem, centralny temat cyklu, staje się niemal nieuchwytna. Cykl uzupełniony jest przez dokumentację artystki.
 
Podobnie nieuchwytne i wyciszone jest to, co się kryje w lesie, głównym temacie cyklu Leśni bracia: to tu ukrywali się partyzanci, na których polowały tajne służby, tu również znajdują się dziś ich masowe groby. Widać tylko las – motyw lasu jest zresztą jednym z najważniejszych elementów kultury litewskiej: to miejsce otaczające człowieka, z zasady bezludne. A jednak w lesie, pisze artystka, człowiekowi towarzyszy poczucie, że ktoś (czy coś) gdzieś się czai, poczucie zbliżone do paranoi odczuwanej – jak pisze artystka – przez obie strony, zarówno sowieckie służby bezpieczeństwa, jak i partyzantów.
 
1944-1991 Indrė Šerpytytė to niezwykle ciekawa próba podjęcia tematu konfliktu i zanikania pamięci, do której fotografia – stworzona do rejestracji wydarzeń bieżących – nie ma (jak się może zdawać) dostępu.
 
Cykl Indrė Šerpytytė zostanie pokazany po raz pierwszy w Polsce.

Justyna Kuska