Znamiona paniki na giełdach w Azji

Tydzień rozpoczyna się potężną przeceną akcji na giełdach w Azji. Szanghaj Composite tracił w dołku wyprzedaży ponad 9 proc. Indeks zniósł całość wzrostów z 2015 r. Znacznie gorzej (z szerszej, lecz nie jednodniowej, perspektywy) wygląda sytuacja, jeśli chodzi o mniejsze kraje Azji Południowo-Wschodniej. Indeksy już wcześniej spadły do najniższych poziomów od 2-3 lat. Na tym tle przecena obserwowana w Europie czy USA (również bardzo silne spadki w piątek) wyglądają niewinnie. Nie wiadomo jednak, jak potoczy się sesja w poniedziałek. Spodziewamy się, że po początkowych stratach, w ciągu dnia ceny akcji będą mozolnie odzyskiwać wartość.

Silny wzrost awersji do ryzyka wynika z kilku, do pewnego stopnia sprzężonych ze sobą, czynników. Kluczowym są obawy o kondycję gospodarki Chin (i innych, dużych krajów wschodzących takich jak Brazylia, Turcja, Rosja). Słabsze dane makroekonomiczne napływają stamtąd od dłuższego czasu. Istnieje jednak ogromne ryzyko, że w przyszłości wyniki okażą się jeszcze gorsze, a dynamika PKB w Chinach spadnie poniżej 6 proc., co jak się powszechnie przyznaje w przypadku tego kraju, będzie recesyjnym rezultatem. Do tego dochodzi strach, że, w przeciwieństwie do poprzednich epizodów załamań koniunktury w XXI w., aktywności nie zdołają wesprzeć działania banków centralnych. Jak widać, pomimo przemożnego wpływu na społeczeństwo i dużą część działających na ich terenie firm, władze w Pekinie nie są w stanie skutecznie zmienić zachowań inwestorów, a co za tym idzie wpłynąć na zmianę obrazu rynku. Próby zahamowania spadków cen akcji poprzez arbitralne decyzje o zakazie sprzedaży papierów i nakazie ich nabywania przez państwowe spółki, spełzły na niczym. Indeksy spadły właśnie poniżej wartości z lipca, kiedy owe narzędzie wprowadzano.

Jak się wydaje, a niewiele zdać się może teraz – niemal pewne w obecnej sytuacji – odsunięcie decyzji Rezerwy Federalnej o podwyżce stóp procentowych we wrześniu (kto wie czy nie w tym roku). Rynki wchodzą w fazę panicznej wyprzedaży, która nasila się z uwagi na specyfikę –  wrażliwych, w związku z nawracającymi epizodami załamań cen, na wzrost zmienności – strategii inwestycyjnych dużej części funduszy czy nawet pojedynczych graczy. Ogromna zmienność nie dotyczy wszak tylko cen akcji. Od dłuższego czasu gwałtownie tracą surowce, wyprzedaż walut emerging markets trwa już dobre kilkanaście miesięcy. Nieskuteczne są również próby zwiększania popytu poprzez dostarczanie dodatkowej płynności przez Ludowy Bank Chin.

Na tym tle złoty i inne waluty regionu nadal zachowują się relatywnie stabilnie. Dość powiedzieć, że w ostatnich trzech miesiącach złoty zdołał umocnić się w relacji do dolara – rzecz obca walutom większość gospodarek wschodzących. Nie ustrzegł się on jednak przeceny w relacji do euro. Kurs EUR/PLN wzrósł rano do najwyższego poziomu od 29 stycznia i bardzo niepokojąco wygląda sytuacja techniczna wykresu. Co oczywiste, nie będzie ona miała żadnego znaczenia w sytuacji rozprzestrzenienia się i przedłużenia kryzysu na rynkach finansowych. Wsparcia nie znajdzie również wówczas złoty we względnie dobrych, choć, niestety, pogarszających się, danych z gospodarki. Szanse na zrealizowanie scenariusza aprecjacji polskiej waluty do poziomu poniżej lipcowych minimów w relacji do euro jeszcze w III kw. br. są coraz mniejsze. Niemniej, mimo wszystko zakładamy pozytywny scenariusz rozwoju wydarzeń na rynkach w horyzoncie IV kw. (po wrześniowym posiedzeniu Fed), co pozwoli na odrobienie przez złotego większości strat, które stały się jego udziałem latem. Obszar 4,2400/500 pozostaje kluczową barierą dla rynku. Nie zakładamy, że poziom ten zostanie trwale przełamany.

Damian Rosiński
Dom Maklerski AFS