Zielone finanse po polsku: by dostać kredyt, trzeba będzie spełniać kryteria ESG?

Z naszego badania, w którym wzięła udział grupa największych banków komercyjnych w Polsce, wynika, że już teraz większość  z nich uwzględnia lub zamierza uwzględniać ryzyka klimatyczne i środowiskowe w udzielaniu kredytów, głównie dla wybranych branż i sektorów.

„To jasny sygnał dla firm ubiegających się o finansowanie swoich inwestycji w niedalekiej przyszłości. Wobec nich pojawią się  dodatkowe oczekiwania” – mówi Przemysław Paprotny, partner PwC, lider usług dla sektora finansowego w Polsce.

Polskie banki przygotowują się do spełnienia regulacji unijnych

Raport pokazuje, że polskie banki intensywnie przygotowują się do spełnienia regulacji unijnych w zakresie zrównoważonego rozwoju. 86% ankietowanych banków dokonała ogólnej oceny zgodności z aktualnymi wymogami ESG (ang. Environmental, Social, and Corporate Governance – ład środowiskowy, społeczny i korporacyjny) oraz oszacowała ich wpływ na biznes, a 64% jest na etapie wdrażanie wymogów określonych przez ramy prawne Unii Europejskiej.

Czytaj także: Klienci banków nierespektujący zasad ESG mogą mieć problem z otrzymaniem finansowania?

Na co ESG będzie miało w bankach największy wpływ? Zdaniem 86% respondentów czynniki ESG oraz wymogi unijne będą wpływać znacząco przede wszystkim na ryzyko kredytowe i proces kredytowy. Co ważne w tym kontekście, nadal 43% instytucji nie przeprowadziła dotychczas analizy portfela kredytowego pod kątem spełniania kryteriów ESG.

Szanse i ryzyka zielonych finansów

Zdecydowana większość banków pozytywnie postrzega kształtujące się wymogi regulacyjne w zakresie ESG, uważając, że stanowią one ciekawą szansę z ich perspektywy (79%), a także polskiego sektora bankowego i całego kraju (71%). Niektóre dostrzegają ryzyka dla gospodarki i dla banków związane z wdrożeniem projektów ESG, zwłaszcza w sytuacji niedostatecznego uwzględniania w rozporządzeniach UE wyzwań i kosztów transformacji energetycznej.

Największym wyzwaniem wynikającym z wymogów wdrożenia do zbioru ryzyk czynników ESG dla banków są zdaniem badanych:

• brak lub ograniczona dostępność danych na temat kontrahentów w zakresie ESG (86%)
• niska jakość ujawnień i świadomości kontrahentów dotycząca inicjatyw zrównoważonego rozwoju  (79%)
• brak finalnych, przejrzystych regulacji (71%)

Wszystkie banki jednomyślnie zadeklarowały, że dla realizacji inicjatyw ESG przydatne byłoby opracowanie jednolitych zasad interpretacji wymogów regulacyjnych w tym zakresie w sektorze bankowym.

Zdaniem ekspertów PwC zrównoważone finansowanie w najbliższych latach będzie towarzyszyć sektorowi finansowemu, pełniąc kluczową rolę w transformacji biznesu.

Regulacje dotyczące zrównoważonego finansowania

„W ślad za Zielonym Ładem i innym deklaracjami politycznymi w zakresie środków i kierunku działań zmierzających do osiągnięcia celów Porozumienia Paryskiego, w tym zerowej emisyjności 2050, nastąpiła lawina regulacji dla sektora finansowego. Mają one włączyć ryzyka ESG w procesy inwestycyjne i zarządzania ryzykiem. Ryzyka ESG, a w szczególności ryzyko klimatyczne, znalazły się w centrum uwagi unijnych organów kształtujących przepisy i wytyczne dla sektora finansowego (KE, EBA, ESMA, ECB). W efekcie, w przygotowaniu są propozycje rozwiązań rozszerzających wymogi regulacyjne związane z kredytowaniem, inwestowaniem i ładem wewnętrznym właśnie o aspekty ESG. Na razie aktywność polskiego nadzoru w tym obszarze jest skromna, niemniej należy spodziewać się w najbliższych kilkunastu miesiącach wytycznych KNF po linii rosnących wymogów na poziomie europejskim, które coraz bardziej będą obligować regulowane podmioty w Polsce” – mówi Piotr Bednarski, dyrektor w zespole usług dla sektora finansowego w PwC.

Wdrażanie nowych strategii i modeli biznesowych w kontekście wymogów ESG wymaga odpowiednich kompetencji, których pozyskanie może być dużym wyzwaniem. Oczekiwania rosną również wobec organów banku odpowiedzialnych za kształtowanie i nadzór strategii biznesowej i ryzyka. Konieczne będzie zatem zapewnienie odpowiedniej wiedzy i umiejętności organom banków w tym zakresie. Coraz częściej obserwuje się także powoływanie dedykowanych komitetów, które będą wspierać inicjatywy ESG, a także tworzenie stanowisk / jednostek dedykowanych zarządzaniu ryzykiem klimatycznym. Brak działań w tym kierunku będzie oznaczać spowolnienie rozwoju w obszarze ESG i wzrost ryzyka regulacyjnego.

„Skuteczne realizowanie strategii zrównoważonego rozwoju jest możliwe przy pełnym zaangażowaniu całej organizacji: od organów zarządzających po pracowników front-office. Kluczowymi czynnikami sukcesu będą odpowiednio ukształtowana organizacja wewnętrzna oraz przejrzysty system odpowiedzialności, rozszerzenie zakresu analiz kredytowych i inwestycyjnych,  efektywne raportowanie wewnętrzne (wskaźniki efektywności), adekwatne mechanizmy kontrolne, oraz polityka wynagrodzeń uwzględniająca ESG. Nie można zapomnieć również o istotnej roli compliance (proces wprowadzania nowych produktów) oraz audytu wewnętrznego” – mówi Dorota Hutny, ekspert w zespole usług dla sektora finansowego w PwC.

Zdaniem autorów raportu niektóre modele biznesowe banków oraz portfele ekspozycji mogą być szczególnie narażone na ryzyka związane z klimatem, zwłaszcza jeżeli są związane z sektorami gospodarki wrażliwymi na zagrożenia fizyczne związane z klimatem, regulacjami UE w zakresie emisji CO2 lub transformację w kierunku gospodarki niskoemisyjnej.