Zatory płatnicze: nowe regulacje wzmocnią płynność finansową polskich przedsiębiorstw?

Nowelizacja obejmuje przede wszystkim zwiększenie dyscypliny płatniczej w obrocie gospodarczym oraz wzmocnienie ochrony prawnej słabszej strony stosunków gospodarczych tj.: mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w stosunku do dużych firm, najistotniejsze zmiany dotyczą przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Czytaj także: Koniec z plagą zatorów płatniczych? Prezydent podpisał ustawę >>>

Jakie rozwiązania przewiduje ustawa ograniczająca zatory płatnicze?

• Ustawa przewiduje skrócenie terminów zapłaty w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny (z wyłączeniem podmiotów leczniczych) – do maksymalnie 30 dni.
• Termin zapłaty w transakcjach asymetrycznych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikro, mały lub średni przedsiębiorca, nie będzie mógł przekraczać 60 dni, natomiast zapis umowny określający dłuższy termin zapłaty będzie nieważny.
• Podniesienie wysokości odsetek za opóźnienia w transakcjach handlowych o dwa punkty procentowe. W przypadku transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot leczniczy, odsetki pozostaną na dotychczasowym poziomie.
• Na największych podatników podatku dochodowego od osób prawnych nałożony został obowiązek przekazywania ministrowi ds. gospodarki corocznych sprawozdań o stosowanych terminach zapłaty.
• Zmiany związane z dochodzeniem odsetek od należności w transakcjach handlowych na drodze sądowej. Nowe regulacje mają na celu wzmocnienie pozycji wierzycieli w pozycji do dłużników::  przerzucają na dłużnika  ciężar dowodu, że termin w umowie nie jest rażąco nieuczciwy; wprowadzają zasadę, że trzyletni termin na ustalenie, że termin zapłaty określony w umowie jest nieuczciwy wobec wierzyciela, biegnie od dnia zakończenia wykonywania umowy; wskazują na  nieważność zrzeczenia się roszczenia o ustalenie, że termin zapłaty jest nieuczciwy wobec wierzyciela oraz możliwość odstąpienia przez wierzyciela od umowy lub jej wypowiedzenia, gdy ustalony w niej termin zapłaty został nadmiernie wydłużony  przekracza 120 dni.

Czytaj także: Poradzimy sobie z zatorami płatniczymi jak na Zachodzie?

Uproszczenie procedury zabezpieczającej

W KPC wprowadzono zmiany polegające na uproszczeniu procedury zabezpieczającej w sprawach o roszczenia pieniężne z tytułu transakcji handlowych, w których wartość wynagrodzenia nie przekracza 75 000 zł. Powód nie będzie musiał wykazywać interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, w przypadku, gdy dochodzi zapłaty z tytułu transakcji handlowej, której wartość nie przekracza kwoty 75 000 zł, a od dnia upływu terminu zapłaty dochodzonej należności, upłynęły co najmniej 3 miesiące. Wprowadzono przepisy szczególne  mających na celu rozpoznawanie skutków w podatku dochodowym tzw. „złych długów”. Wprowadzone zmiany przewidują możliwość pomniejszenia przez wierzyciela podstawy opodatkowania o kwotę wierzytelności, jeżeli wierzytelność ta nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni, od dnia upływu terminu jej płatności oraz nałożenie na dłużnika obowiązku doliczenia do podstawy opodatkowania (podatek CIT i PIT) kwoty nieuregulowanego zobowiązania, jeżeli zobowiązanie nie zostało uregulowane w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w fakturze (rachunku) lub umowie.

W ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji rozszerzono katalog czynów nieuczciwej konkurencji o działanie polegające na nieuzasadnionym wydłużaniu terminów zapłaty za dostarczone produkty lub wykonane usługi w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.