Zarządzenie nr 19/2016 Prezesa NBP – Diebold Nixdorf Sp. z o.o.:Rynek bankomatowy w świetle Zarządzenia nr 19/2016 Prezesa NBP

Filip Raczkowski
Account Manager, Diebold Nixdorf Sp. z o.o.

Zmiany podyktowane zarządzeniem dotyczą bezpośrednio także automatyki bankowej, a więc dostosowania do nowych wymogów urządzeń samoobsługowych, czyli wpłatomatów i recyklerów.

W sektorze spółdzielczym ilość instalowanych wpłatomatów regularnie rośnie. Te nowoczesne urządzenia zastępują stare bankomaty, a banki dostrzegają coraz większy potencjał w samodzielnej obsłudze wpłat przez klientów. Zarządzenie 19/2016 dotyka kilku obszarów związanych z zasadami ich działania, zatem banki spółdzielcze jako właściciele urządzeń będą musiały dostosować się do tych zmian.

Diebold Nixdorf to dziś największy dostawca na rynek europejski urządzeń samoobsługowych, dlatego od momentu ukazania się nowych regulacji, aktywnie – wraz z Narodowym Bankiem Polskim – uczestniczy w pracach i konsultacjach dotyczących wprowadzenia zmian na naszym rynku. Dzięki temu znane są finalne metody modyfikacji wszystkich typów wpłatomatów i strategia ich implementacji.

Zmiany można podzielić na kilka obszarów. Pierwszy z nich to zmiana zasad działania wpłatomatów w przypadku rozpoznania lub nierozpoznania określonych typów banknotów wpłacanych przez klientów. Modyfikację można będzie zrealizować poprzez zmianę aplikacji oraz oprogramowania – ten obowiązek spoczywa w całości na właścicielu urządzenia.

Dostosowanie się do nowych regulacji zmienia sposób obsługi banknotów rozpoznanych jako prawdziwe (Kategoria L4b według norm Europejskiego Banku Centralnego), jednak których poziom zniszczenia powinno wykluczać je z dalszego obiegu. Banknoty takie powinny zostać uznane i zaksięgowane na koncie klienta, lecz wpłatomat przekieruje je do osobnej kasety, eliminując z dalszego użytku.

W ten sam sposób urządzenie powinno się zachować w przypadku nierozpoznania właściwych sygnatur, czyli uznania banknotów za podejrzane (kategoria L2/L3). Nie mogą one zostać uznane na rachunku klienta, a urządzenie powinno je zatrzymać. Następnie bank przeprowadza dalszą, wewnętrzną procedurę przekazania takiego banknotu do odpowiednich organów. Do tej pory wpłatomaty traktowały banknoty podejrzane jako nierozpoznane i maszyna zwracała je wpłacającemu.

Kolejnym istotnym punktem dotyczącym wpłatomatów i recyklerów, jest obowiązek kwartalnego raportowania przez bank ilości przetworzonej w urządzeniach gotówki. Tę kwestię rozwiążą modyfikacje, które umożliwią generowanie raportów przez obsługę bankomatu bezpośrednio z oprogramowania urządzenia, a także poprzez Centrum Monitorowania Diebold Nixdorf dla bankomatów objętych usługą.

Ostatnią zmianą będzie konieczność przeprowadzania corocznych testów akceptacyjnych urządzeń. Zarządzenie 19/2016 r. nie zwalnia z tego obowiązku właścicieli wpłato matów i recyklerów, jednak w wyniku konsultacji i prac prowadzonych z Narodowym Bankiem Polskim, uzgodniono, że zadanie to przejmą producenci, którzy będą przeprowadzać obowiązkowe dla banków testy. Uznano, że najbardziej efektywną metodą będzie testowanie urządzeń w ramach grup modelowych wyposażonych w jeden typ oprogramowania czy podzespołów, takich jak skanery czy detektory. Takiej klasyfikacji również będzie dokonywać producent.

Wszystkie z wymienionych zmian, choć spoczywają na barkach właścicieli urządzeń, stanowią także realną możliwość przeprojektowania wielu placówek bankowych i wymiany przestarzałych bankomatów z nieaktualnym oprogramowaniem. Pewnego rodzaju remedium na nadchodzące przepisy są urządzenia z wewnętrznym obiegiem gotówki, zarówno te w formie bankomatu, jak i recyklery kasjerskie do obsługi klienta przy stanowiskach. Recyklery dostarczane na rynek po wejściu Zarządzenia nr 19/2016 w życie spowodują, że wiele obowiązków pracowników banku przejmą właśnie maszyny. Recykling pozwala na automatyzację wielu procesów związanych nie tylko z rozpoznawaniem banknotów, ale także umożliwiają pełną mechanizację w sortowaniu jakościowym banknotów.

Nowoczesny system sortowania i rozpoznawania banknotów spełnia kompleksowo wymogi Zarządzenia 19/2016. Pracownik banku nie musi dokonywać dodatkowej weryfikacji banknotów za pomocą specjalistycznych liczarek. Gotówka wpłacona do recyklera zarówno przez klienta, jak i pracownika banku zostaje odpowiednio przeliczona, przesortowana, i to zgodnie z zasadą konieczności dalszego jej obiegu lub wycofania. Banknoty zużyte lub podejrzane zostaną od razu sklasyfikowane według odpowiednich kategorii, a wszystkie operacje zaraportowane zgodnie z nadchodzącymi wymogami.

– Jako największy obecnie producent automatyki bankowej na globalnym rynku, zaraz po ukazaniu się nowych przepisów Narodowego Banku Polskiego rozpoczęliśmy w Diebold Nixdorf prace i konsultacje nad przygotowaniem odpowiedniego wsparcia dla naszych klientów, również merytorycznego. Zdając sobie sprawę, że to właśnie właściciele urządzeń, czyli banki zobligowane są do modyfikacji oprogramowania swoich wpłatomatów, włożyliśmy dużo pracy w przygotowanie odpowiednich pakietów poprawek. Są już możliwe do zamówienia, dlatego zachęcamy banki spółdzielcze, jako ważne podmioty na lokalnych rynkach, do ich wdrażania – mówi Tomasz Rokita, dyrektor Działu Banking w firmie Diebold Nixdorf Sp. z o.o.

Zmiany, które przyniesie wchodzące w życie 1 lipca 2018 r. Zarządzenie 19/2016 Prezesa Narodowego Banku Polskiego spowodują modyfikacje wielu procesów zarządzania gotówką. Zmiany dotkną niemal każdego uczestnika rynku – począwszy od sortowni, firm CIT, poprzez banki a na producentach urządzeń kończąc. Są one nieodwracalne i obligują wiele europejskich krajów do ujednolicenia standardów. Mając na uwadze to, że gotówka na polskim rynku odgrywa nadal bardzo ważną rolę, a jej wartość – pomimo rozwoju usług bezgotówkowych – stale wzrasta, kluczowym staje się odpowiednie przygotowanie i terminowe zmodyfikowanie urządzeń samoobsługowych. Wsparcie producenta połączone ze wzrostem świadomości klientów to kluczowe czynniki finalnego sukcesu. Należy wierzyć, że zmiany, które nas czekają pozwolą usprawnić wiele procesów, a także unowocześnić placówki banków spółdzielczych, dzięki zaopatrzeniu ich w urządzenia, które zdejmą wiele obowiązków z pracowników na korzyść pełnej automatyzacji.