Zagranica: Kredyt konsumencki między przegrzaniem a zamrożeniem

Monika Rotulska

Nadwyżka na rachunku bieżącym Federacji Rosyjskiej to już tylko miliard dolarów, a wzrost PKB w III kw. br. to zaledwie 1,2 proc. Zresztą nikt nie kryje, że w roku 2014 (jeśli nie w kilku następnych) Rosję czeka co najmniej stagnacja. Dlatego rezerwę walutową nowy szef banku centralnego, odpowiedzialny teraz za całość rynku finansowego, trzyma na te gorsze czasy

Sytuacja w sektorze nie wygląda najlepiej, a jeszcze gorzej, gdy weźmiemy wskaźniki, które niejako definiują rosyjski dobrobyt i bezpieczeństwo: spadające ceny surowców naturalnych na światowych rynkach. W połowie października Rosjanie z niepokojem obserwowali notowania, gdy cena ropy zaczęła pikować. Długofalowe prognozy mówią o ustawicznym spadku kursu.

Są tacy, którzy przewidują, że cena ropy (brent) w 2020 r. nie będzie przekraczała za baryłkę 80 dolarów. Do tego należy dodać niski PKB w ostatnim okresie, który wyhamuje wzrost płac (średnio rocznie w ciągu ostatnich 10 lat o 12-15 proc.) i dochodów do dyspozycji. Dlatego w państwie Putina nawet grupy uprzywilejowane nie mają już takiego poczucia bezpieczeństwa, jakie towarzyszyło im jeszcze w zeszłym roku. W dodatku wieść gminna niesie, że w przyszłym roku dojdzie do przyspieszenia inflacji (to też dodatkowo stymulowało popyt na kredyt konsumencki). W 2014 r. na branży finansowej mogą się mścić nieprzemyślane decyzje, podejmowane rok – dwa lata temu, które same w sobie nie niosły ryzyka kryzysu systemowego, ale w nadchodzących, niesprzyjających okolicznościach mogą być powodem poważnych problemów poszczególnych banków do bankructwa włącznie. Dziś problemem numer jeden dla większości jest niebezpiecznie rozdmuchana bańka kredytów detalicznych.

Gorączka kredytowa

Gorączką kredytowa osiągnęła swoje apogeum. Rynek kredytów detalicznych odnotował boom w 2011 r. Sektor w roku następnym wzrósł o 70 proc., co niemal podwoiło udział długu w dochodach gospodarstw domowych. W 2013 r. rynek nadal rósł – o 30-40 proc. (według VnieszTorgBank – 26 proc.).

Jak szacuje agencja ratingowa Fitch, do końca tego roku portfel kredytów detalicznych w Rosji będzie wart około 10 bln rubli, o 2 bln więcej niż w ubiegłym roku i będzie się on przez kolejne dwa lata o taką sumę rok rocznie powiększał. W 2011 r. banki odnotowały rekordowe zyski (848 mld rubli), a w 2012 r. przekroczyły magiczną sumę biliona rubli. Nic zatem dziwnego, że apetyt rósł w miarę jedzenia. W pogoni za zyskiem obniżano i tak już niskie wymagania uzyskania kredytów. A banki, które udzielały kredytów konsumpcyjnych bez opamiętania, notowały uzysk nawet powyżej 50 proc. Wszystko to w myśl zasady Kto nie ryzykuje, ten nie pije szampana.

Moody’s ostrzega

W październiku agencja Moody’s ostrzegała: Wzrost niezabezpieczonych kredytów konsumpcyjnych doprowadzi do obniżenia zysków i gwałtownie podwyższy zagrożenia związane z kapitałem. Dla ...