XV Kongres Gospodarki Elektronicznej, co przyśpiesza transformację cyfrową w gospodarce?

Od pierwszej edycji Kongres Gospodarki Elektronicznej łączy biznes, administrację i środowisko akademickie. Otwierając Kongres, Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP przypomniał, że już piętnaście lat temu uczestnicy Forum byli przekonani, że w naszej gospodarce pewne procesy powinny następować szybciej, ale też wiedzieli, że również Unia Europejska stoi na progu przełomu i nowe technologie będą w nim odgrywać bardzo ważną rolę.

Zapowiedział, że w drugiej części Forum, czyli 21 października, będą zaprezentowane doświadczenia osób i firm, które wprowadzają polską gospodarkę lub już ją wprowadziły w świat „Gospodarki 4.0”.

Potrzebna wymiana informacji o cyberzagrożeniach nie tylko w ramach sektora bankowego

Piotr Balcerzak dyrektor Zespołu Bezpieczeństwa Banków ZBP mówił o działaniach analitycznych związanych z bezpieczeństwem w kontekście nowych rozwiązań ustawowych dotyczących z cyberbezpieczeństwa.

Zwrócił uwagę na proponowaną zmianę, jaką jest powołanie centrów wymiany i analizy informacji. Doświadczenia sektora bankowego pokazują, że wymiana informacji pomiędzy bankami powoduje, że banki mogą działać na rzecz bezpieczeństwa zarówno swojej infrastruktury, jak i klientów, o których bezpieczeństwo dbają.

Tu znaczenie ma możliwość wymieniania się informacjami prawnie chronionymi.

Przestępcy kierują ataki nie tylko na sektor bankowy, ale też na obszar ubezpieczeń, dostawców usług płatniczych i na firmy telekomunikacyjne.

Klient banku korzysta równocześnie z innych usług i wymiana informacji pozwala lepiej go chronić.

Przedstawił prace prowadzone od lutego 2020 r. w ZBP, a związane z zapewnieniem ciągłości działania w sektorze bankowym.

Krzysztof Pietraszkiewicz zadeklarował gotowość przygotowania warsztatów związanych z wypracowanymi przez sektor bankowy rekomendacjami związanymi z ciągłością działania, które mogą być wykorzystane również w innych firmach i branżach.

Do końca 2021 roku profil zaufany będzie miało 14 mln Polaków

Jak stwierdził Andrzej Banasiak pełnomocnik zarządu ZBP i koordynator programu analityczno-badawczego obejmującego część technologiczną, istotne obszary, w których wykonywane są prace analityczno-badawcze to: warunki funkcjonowania banków, bankowość spółdzielcza, rynek nieruchomości, zielony ład i kwestie związane z innowacyjnością.

Marek Zagórski, sekretarz stanu odpowiedzialny w Kancelarii Premiera za stan cyfryzacji, zwrócił uwagę, że na szeroką skalę nastąpiło otwarcie gospodarki na narzędzia cyfrowe. Dotyczy to jednakowo administracji, jak i biznesu, w tym MSP. Nastąpił przyspieszony kurs zdobywania kompetencji cyfrowych.

Minister powiedział, że trwają prace nad przepisami dotyczącymi infrastruktury telekomunikacyjnej i IT. Celem jest, aby każdy polski budynek był podłączony do sieci światłowodowej do 2025 r., a wszyscy Polacy byli w zasięgu sieci gigabajtowej.

Jak informowała Komisja Europejska na cyfryzację w nowej perspektywie finansowej mają być przeznaczone bardzo duże środki. W Funduszu Odbudowy 20% wydatków musi być przeznaczonych na cyfryzację, w tym między innymi na infrastrukturę.

Pandemia spowodowała, że administracja i biznes przekonały się do usług chmurowych.

Marek Zagórski podkreślił znaczenie współpracy administracji państwowej z bankami, dzięki której udało się utworzyć 8 mln profili zaufanych. Do końca 2021 roku będzie z nich korzystało 14 mln Polaków.

Płatności bezgotówkowe, przełomowy 2020 rok

Badanie dotyczące zwyczajów płatniczych w Polsce i wynikające z niego wnioski przedstawił prof. Michał Polasik z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jak stwierdził, już z obserwacji prowadzonych w minionych latach wynikało, że rok 2020 będzie rokiem przełomu w relacji gotówki do bezgotówki.

Zwrócił uwagę, że w badaniu w kolejnych latach bierze udział ta sama grupa konsumentów. Jak wynika z badania, występuje duże zróżnicowanie preferowanego sposobu płatności w różnych branżach.

Można powiedzieć, że są przyczółki bezgotówkowości np. sklepy, gastronomia i turystyka. Gotówka natomiast dominuje przy płatnościach za drobne usługi np. budowlane, fryzjerskie, usługi medyczne.

Obserwuje się szybki przyrost płatności mobilnych w technologii NFC.

W badaniu oceniano też zasięg dostępności płatności bezgotówkowej, przy czym chodzi o tzw. zasięg postrzegany. Jak stwierdził prof. Michał Polasik, konsument ocenia czy do realizacji jakiegoś zakupu lub usługi będzie potrzebował gotówki.

Jeśli prawdopodobieństwo tego jest duże, pobiera odpowiednią kwotę z bankomatu i nawet gdy okazuje się, że ma możliwość płatności bezgotówkowej, realizuje ją przy pomocy gotówki.

W przekonaniu klientów mają oni pewność płatności bezgotówkowych w stacjach paliw, w super i hipermarketach, drogeriach i w sklepach z elektroniką.

Największy wpływ na wzrost płatności bezgotówkowych w związku z pandemią odnotowano w miastach małych i średnich.

Płatność kartą do 100 złotych bez PIN napędza wzrost płatności bezgotówkowych

Tomasz Owczarek dyrektor sprzedaży w Mastercard przedstawił nowe dane dotyczące zwyczajów płatniczych na świecie.

Bardzo szybko rośnie wykorzystanie płatności zbliżeniowych. Wspierało to też podniesienie limitu kwoty, do której płatność nie wymagała potwierdzenia kodem PIN. Wzrost dotyczył również płatności mobilnych.

Pandemia spowodowała, że wielu konsumentów obawiało się płatności gotówkowych ze względu na możliwość przenoszenia poprzez nie wirusa. Odnotowano też w tym roku duży skok w płatnościach on-line w e-commerce (obroty wzrosły o 20%).

W kolejnej części Forum Olgierd Cieślik prezes zarządu Totalizatora Sportowego przedstawił transformację cyfrową z perspektywy kluczowego gracza na silnie regulowanym rynku gier losowych.

Lockdown spowodował, że dostępność do usług Totalizatora w punktach sprzedaży stacjonarnej została bardzo ograniczona. Dzięki temu, że już od 2018 r. Totalizator udostępnia swoje usługi w internecie, w ciągu pierwszych dwu miesięcy nastąpił znaczący wzrost liczby użytkowników. Obecnie po odmrożeniu gospodarki klienci wrócili do swoich dawnych przyzwyczajeń.

Omnikanałowość jest strategicznym elementem funkcjonowania firmy. Olgierd Cieślik przypomniał, że Totalizator działa w silnie regulowanej branży, w której liczy się bezpieczeństwo i dlatego bardzo ważna jest weryfikacja klientów. Klienci muszą mieć pewność, że jeśli przekazują pieniądze do swoich portfeli na platformie Totalizatora, to są one tam bezpieczne i jeśli wygrają, to pieniądze będą im na pewno wypłacone.

Chmura obliczeniowa zmienia banki

W kończącym tę Sesję panelu dyskusyjnym moderowanym przez Bartłomieja Noconia dyrektora Zespołu Systemów Płatniczych i Bankowości Elektronicznej w ZBP uczestniczyli: Paweł Jakubik przewodniczący Forum Technologii Bankowych przy ZBP i członek zarządu Microsoft Polska, Bartosz Ciołkowski dyrektor generalny Mastercard, Piotr Tomasik dyrektor Biura Sprzedaży Centralnej w Krajowej Izbie Rozliczeniowej i Paulina Skrzypińska Innovation Lab Coordinator w BNP Paribas Bank Polska.

Na pytanie, czy zdolność sektora bankowego do innowacji została utrzymana, Paulina Skrzypińska stwierdziła, że minione sześć miesięcy to był bardzo dobry czas dla innowacji.

BNP Paribas Bank Polska wdraża podpis elektroniczny dzięki czemu w wielu procesach obieg fizyczny dokumentów pomiędzy bankiem i klientami został zminimalizowany.

Jak podała, w pierwszym półroczu tego roku 70 tys. umów zostało podpisanych zdalnie.

Z kolei rozwiązanie Booksy, pozwoliło od 24 sierpnia umawiać wizyty w oddziałach online.

Paweł Jakubik zwrócił uwagę, że obecnie w sektorze jest wiele średniej wielkości innowacyjnych projektów. Jego zdaniem dzięki chmurze obliczeniowej banki otwierają się na nowe projekty i szybciej następuje w nich transformacja cyfrowa.

Bartosz Ciołkowski zauważył, że pojawienie się pandemii przyspieszyło niektóre działania jak choćby podniesienie kwoty, przy której w płatnościach bezgotówkowych niepotrzebna jest autoryzacja kodem PIN.

Zdaniem Piotra Tomasika polski sektor bankowy w wielu dziedzinach przoduje w zakresie innowacji. Podał przykład płatności bezstykowych, i krajowy system płatności BLIK wyróżniający się niezawodną aplikacją. Polską specjalnością są też usługi zaufania i identyfikacji elektronicznej.

W dalszej części dyskusji podkreślano wagę budowania kompetencji na przykładach związanych z wykorzystaniem chmury. Dla banków ważne jest zwłaszcza potwierdzanie tożsamości klientów, co otwiera drzwi do wielu usług świadczonych zdalnie.

Uczestnicy panelu mówili o rozwijającej się współpracy banków z fintechami i nowym trendzie jakim jest inwestowanie przez banki w tego typu młode firmy technologiczne.

Zwrócono uwagę na szybki rozwój płatności mobilnych zwłaszcza w krajach, w których karty zbliżeniowe nie zdążyły się tak rozpowszechnić tak, jak w Polsce. Przykładem są Ukraina oraz Rosja, ale też Dania i Wielka Brytania, które w pewnym sensie przeskoczyły etap kartowych płatności zbliżeniowych.