Wydarzenia i Opinie | Felieton | Niezawodna broń

Andrzej Lazarowicz

Profesor Tadeusz Gadacz w dziele „O bezprawiu i przyzwoitości. Wady i zalety moralne dla mądrych ludzi na trudne czasy” stwierdza: „Francis Bacon (żyjący na przełomie XVI i XVII wieku angielski filozof – przyp. mój) wyróżnił pochlebcę zwykłego, chytrego, przebiegłego, bezczelnego i arcypochlebcę. Pisał: »Niektóre pochwały wypływają jedynie z pochlebstwa; przy tym zwykły pochlebca używa pewnych potocznych określeń, które mogą się stosować do każdego człowieka; pochlebca chytry i przebiegły idzie w ślad za arcypochlebcą, jakim jest własne ja człowieka, i wynosi u niego najbardziej to, w czym ten najbardziej celuje we własnym rozumieniu. Jeśli zaś jest to pochlebca bezczelny, to patrzy, w czym dany człowiek w swej własnej świadomości widzi swój niedostatek i w czym najmniej jest pewny siebie, i to właśnie w nim umacnia«”.

Baruch Spinoza, siedemnastowieczny filozof niderlandzki stwierdził zaś: „nikt nie daje się bardziej nabrać na pochlebstwo niż pyszni, którzy chcą być pierwsi, a nie są”.

Aliści pochlebstwu ulegają nie tylko ludzie łasi na pochwały. I dziwić się nie ma czemu, bo choć to specyficzny, to jednak rodzaj manipulacji. Stosują go tak mało pewni siebie, jak i pewni nadmiernie. Ci pierwsi, by zyskać aprobatę i poczuć się silniejszymi (bądź ważniejszymi); ci drudzy, aby postawić na ...