W Polsce fiskalizm wzrósł szybciej niż średnio w Unii Europejskiej
Silniej wzrósł jedynie w Luksemburgu – z 39,1% do 40,7% i w Rumunii – z 25,8 do 27,1%.
W całej Unii Europejskiej stopa fiskalizmu wzrosła w 2018 roku o 0,1 pkt proc. (z 40,2% do 40,3%), zaś w strefie euro o 0,2 pkt proc. (z 41,5% do 41,7%).
Natomiast spadki odnotowano w ośmiu państwach członkowskich Unii: w Danii, na Węgrzech, w Finlandii, Szwecji, Łotwie, Malcie, Irlandii, Włoszech.
Najsilniej udział podatków i składek ubezpieczeniowych w PKB spadł w Danii − z 46,8% w 2017 r. do 45,9% w 2018 r., na Węgrzech − z 38,4% do 37,6% i w Finlandii (z 43,1% do 42,4%).
Polska stopa fiskalizmu
Stopa fiskalizmu w Polsce od 2015 roku wzrosła aż o 2,7 pkt proc., czyli zdecydowanie najsilniej w całej Unii Europejskiej. Był to wynik zarówno poprawy ściągalności podatków, jak też wprowadzenia szeregu podatków ukrytych.
Stopa ta wciąż jest niższa niż średnio w Unii Europejskiej i w strefie euro.
Najwyższa jest we Francji − 48,4%, w Belgii − 47,2%, w Danii − 45,9%, w Szwecji − 44,4%, w Austrii − 42,8%, w Finlandii − 42,4% i we Włoszech − 42,0%.
Na drugim końcu skali są: Irlandia − 23,0%, Rumunia − 27,1%, Bułgaria − 29,9%, Litwa − 30,5% i Łotwa − 31,4%.
Niższą stopę fiskalizmu niż Polska ma także Malta, Estonia, Cypr, Słowacja, Wielka Brytania i Hiszpania.
Stopa fiskalizmu na Węgrzech, które w 2018 roku silnie obniżyły udział podatków i składek w PKB, jest wciąż wyższa niż w Polsce, zaś w Czechach taka sama jak u nas.
Struktura podatków i składek w UE
Struktura podatków w poszczególnych krajach jest zróżnicowana. W 2018 r. największą część dochodów podatkowych w Unii Europejskiej stanowiły podatki od produkcji i importu − 13,6% PKB.
Kategoria ta obejmuje: VAT, cła importowe, akcyzę i podatki konsumpcyjne, podatki skarbowe, podatki od wynagrodzeń, podatki od zanieczyszczeń i inne.
Na drugim miejscu były składki na ubezpieczenia społeczne netto − 13,3% PKB i podatki od dochodów i majątku − 13,2%.
Podatki i składki ubezpieczeniowe jako % PKB:
2002 | 2007 | 2012 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
UE | 38,6 | 39,2 | 39,5 | 39,6 | 39,9 | 40,2 | 40,3 |
Strefa euro | 39,7 | 40,1 | 40,9 | 41,3 | 41,3 | 41,5 | 41,7 |
Belgia | 46,6 | 45,5 | 47,8 | 47,4 | 46,6 | 47,0 | 47,2 |
Bułgaria | 27,8 | 31,6 | 26,7 | 29,1 | 29,1 | 29,4 | 29,9 |
Czechy | 33,4 | 34,5 | 34,3 | 34,1 | 34,8 | 35,4 | 36,2 |
Dania | 47,0 | 47,7 | 46,9 | 47,3 | 46,8 | 46,8 | 45,9 |
Niemcy | 39,6 | 39,3 | 39,7 | 40,0 | 40,5 | 41,0 | 41,5 |
Estonia | 31,1 | 31,1 | 31,7 | 33,3 | 33,8 | 32,9 | 33,0 |
Irlandia | 29,1 | 32,1 | 29,2 | 23,8 | 24,0 | 23,1 | 23,0 |
Grecja | 34,6 | 33,5 | 38,8 | 39,6 | 41,5 | 41,5 | 41,5 |
Hiszpania | 34,1 | 37,3 | 33,3 | 34,7 | 34,4 | 34,7 | 35,4 |
Francja | 44,1 | 44,5 | 46,5 | 47,7 | 47,6 | 48,3 | 48,4 |
Chorwacja | 37,7 | 37,0 | 35,9 | 37,3 | 37,8 | 37,8 | 38,6 |
Włochy | 39,7 | 41,5 | 43,4 | 43,1 | 42,4 | 42,1 | 42,0 |
Cypr | 28,0 | 36,1 | 31,7 | 33,2 | 32,4 | 33,3 | 33,8 |
Łotwa | 28,1 | 28,6 | 29,3 | 30,3 | 31,4 | 31,6 | 31,4 |
Litwa | 29,0 | 30,4 | 27,3 | 29,3 | 30,0 | 29,8 | 30,5 |
Luksemburg | 38,8 | 37,5 | 39,8 | 38,4 | 38,3 | 39,1 | 40,7 |
Węgry | 37,6 | 39,5 | 39,3 | 39,1 | 39,6 | 38,4 | 37,6 |
Malta | 30,8 | 34,2 | 33,7 | 31,6 | 32,1 | 32,9 | 32,7 |
Holandia | 35,9 | 36,1 | 36,1 | 37,5 | 38,9 | 39,2 | 39,2 |
Austria | 44,1 | 41,6 | 42,6 | 43,9 | 42,5 | 42,4 | 42,8 |
Polska | 34,1 | 35,5 | 33,0 | 33,4 | 34,4 | 35,0 | 36,1 |
Portugalia | 33,9 | 35,0 | 34,4 | 37,0 | 36,6 | 36,5 | 37,2 |
Rumunia | 28,5 | 29,0 | 27,8 | 28,1 | 26,6 | 25,8 | 27,1 |
Słowenia | 38,5 | 38,3 | 38,2 | 37,9 | 38,0 | 37,6 | 37,9 |
Słowacja | 33,0 | 29,3 | 28,8 | 32,8 | 33,3 | 34,3 | 34,3 |
Finlandia | 43,4 | 41,5 | 42,5 | 43,6 | 43,9 | 43,1 | 42,4 |
Szwecja | 45,6 | 45,7 | 42,8 | 43,3 | 44,7 | 44,7 | 44,4 |
Wielka Brytania | 33,2 | 35,0 | 34,3 | 34,1 | 34,7 | 35,0 | 35,1 |
Islandia | 33,9 | 38,7 | 34,0 | 35,4 | 50,8 | 37,6 | 36,9 |
Norwegia | 42,5 | 42,3 | 41,7 | 38,7 | 39,2 | 39,1 | 40,2 |
Szwajcaria | 27,7 | 26,3 | 27,0 | 27,6 | 27,7 | 28,5 | 28,1 |
Źródło: Eurostat
Obejmują one: podatki dochodowe od osób prawnych i fizycznych, podatki od zatrzymanych zysków, płatności gospodarstw domowych za rozmaite licencje, bieżące podatki od kapitału i inne.
Wpływy z samego VAT stanowiły w Unii Europejskiej w 2018 roku 7,1%, a w strefie euro 6,9%.
Największy udział VAT w PKB jest w Chorwacji − 13,5% PKB, na Cyprze – 9,9%, w Danii – 9,8%, na Węgrzech – 9,7% i w Szwecji – 9,2%.
Polska jest w środku stawki. VAT stanowił w 2018 roku 8,1% PKB.
Najmniejszy udział VAT w PKB jest w Irlandii – 4,4% PKB, w Luksemburgu – 6,2% i we Włoszech – 6,2%.
Składki na ubezpieczenie społeczne mają najwyższy udział w PKB we Francji – 18% PKB, w Niemczech 17,1% PKB i w Słowenii – 15,8%.
W Polsce stanowią one 14,1% PKB, czyli nieco więcej niż średnia w Unii Europejskiej.
Udział niektórych rodzajów podatków w PKB, dane w proc.:
VAT | CIT | Składki na ubezpieczenie społeczne | |
UE | 7,1 | 2,7 | 13,3 |
Strefa euro | 6,9 | 2,7 | 15,2 |
Belgia | 6,9 | 4,3 | 15,7 |
Bułgaria | 9,1 | 2,2 | 8,7 |
Czechy | 7,7 | 3,5 | 15,6 |
Dania | 9,8 | 2,9 | 0,9 |
Niemcy | 7,0 | 2,9 | 17,1 |
Estonia | 9,0 | 2,0 | 11,7 |
Irlandia | 4,4 | 3,2 | 4,2 |
Grecja | 8,3 | 2,2 | 14,2 |
Hiszpania | 6,6 | 2,5 | 12,4 |
Francja | 7,2 | 2,7 | 18,0 |
Chorwacja | 13,5 | 2,3 | 12,0 |
Włochy | 6,2 | 1,9 | 13,3 |
Cypr | 9,9 | 5,5 | 8,7 |
Łotwa | 8,4 | 1,1 | 9,5 |
Litwa | 7,8 | 1,5 | 13,0 |
Luksemburg | 6,2 | 5,8 | 12,2 |
Węgry | 9,7 | 1,2 | 12,3 |
Malta | 7,5 | 5,6 | 6,2 |
Holandia | 6,8 | 3,5 | 14,4 |
Austria | 7,6 | 2,8 | 15,2 |
Polska | 8,1 | 2,1 | 14,1 |
Portugalia | 8,8 | 3,3 | 11,7 |
Rumunia | 6,4 | 2,1 | 11,5 |
Słowenia | 8,2 | 1,9 | 15,8 |
Słowacja | 7,0 | 3,3 | 15,0 |
Finlandia | 9,1 | 2,5 | 11,9 |
Szwecja | 9,2 | 3,1 | 3,4 |
Wielka Brytania | 7,0 | 2,7 | 7,8 |
Islandia | 8,7 | 2,4 | 3,5 |
Norwegia | 8,4 | 6,8 | 10,2 |
Szwajcaria | 3,3 | 3,2 | 6,7 |
Źródło: Eurostat