Ustawa antylichwiarska: jakie rozwiązania znajdziemy w nowym tekście projektu?
Co istotne, projektodawcy dodali kolejne przepisy do ustawy o kredycie konsumenckim przewidujące dodatkowe regulacje związane z wcześniejszą spłatą kredytu. Zgodnie z projektowanym art. 51a, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który zgodnie z umową został udzielony ten kredyt. Ponadto, zgodnie z ust. 2 ww. przepisu, w przypadku skrócenia okresu spłaty kredytu konsumenckiego lub wypowiedzenia umowy poniesione koszty pozaodsetkowe przekraczające wysokości określone w art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim zostają zaliczone na poczet spłaty tego kredytu. Analogiczne przepisy mające zastosowanie do pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby przewidziano w kodeksie cywilnym. W świetle projektowanego art. 7205 § 1 k.c., w przypadku wcześniejszej spłaty pożyczki, o której mowa w art. 7202 § 1 k.c., nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który zgodnie z umową została udzielona pożyczka. Zgodnie z § 2, w przypadku skrócenia okresu spłaty pożyczki lub wypowiedzenia umowy poniesione koszty pozaodsetkowe przekraczające wysokości określone w art. 7202 § 1 i 2 k.c. zostają zaliczone na poczet spłaty pożyczki.
Czytaj także: ZBP ocenia projekt ustawy antylichwiarskiej. Szansa czy ryzyko dla rynku pożyczek?
Ocena zdolności kredytowej konsumentów
Ważna zmiana w nowym projekcie dotyczy również zasad dokonywania przez kredytodawców innych niż banki i SKOK-i oceny zdolności kredytowej konsumentów. Jak wynika z zaproponowanego art. 10a ustawy o kredycie konsumenckim, taki kredytodawca przed udzieleniem konsumentowi kredytu konsumenckiego ma obowiązek odebrania od konsumenta oświadczenia o jego dochodach i wydatkach w zakresie niezbędnym dla oceny zdolności kredytowej konsumenta i analizy ryzyka kredytowego. Kredytodawca ma mieć również obowiązek zweryfikowania takiego oświadczenia – weryfikacja może nastąpić w szczególności w oparciu o przedstawione przez konsumenta dokumenty sporządzone przez pracodawcę, organy administracji publicznej, deklaracje, o których mowa w art. 3 pkt 5 Ordynacji Podatkowej lub dane gromadzone, przetwarzane i udostępniane przez: instytucje, o których mowa w art. 105 ust. 4 ustawy – Prawo bankowe lub biura informacji gospodarczej, o których mowa w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.
Czytaj także: Projekt ustawy “antylichwiarskiej”: jakie rozwiązania przewiduje?
Projektodawcy zrezygnowali z wprowadzania zmian w zakresie podawania dodatkowych informacji w reklamach kredytu konsumenckiego oraz wydłużyli vacatio legis – z 14 dni do 3 miesięcy. Warto wskazać, że obie zmiany uwzględniają stanowisko Związku Banków Polskich przedłożone w ramach prowadzonych konsultacji publicznych.
Inne rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy
Projekt ustaw o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie przewiduje również m.in.: objęcie instytucji pożyczkowych nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego, ograniczenie pozaodsetkowych kosztów związanych z zawarciem umowy kredytu konsumenckiego, wprowadzenie w kodeksie cywilnym maksymalnej wysokość kosztów pozaodsetkowych pożyczki pieniężnej zawieranej z osobą fizyczną i niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, wprowadzenie w kodeksie karnym definicji pozaodsetkowych kosztów udzielenia świadczenia pieniężnego oraz zmianę treści art. 304 kodeksu karnego penalizującego przestępstwo lichwy, które ma być zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, ograniczenie uprawnienia wierzyciela do złożenia wniosku o wyznaczenie terminu licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika do sytuacji, gdy wysokość egzekwowanej należności głównej stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania. Projekt przewiduje również ułatwienie procedury uzyskania kredytu (tj. poza „Rekomendacją T”) – Komisja Nadzoru Finansowego będzie wyznaczać dla banku istotnego roczny limit zaangażowania z tytułu kredytów i pożyczek pieniężnych udzielanych osobom fizycznym, w tym kredytu konsumenckiego, który może być udzielane przez bank istotny bez zastosowania przedmiotowej rekomendacji, jednakże z zachowaniem należytej staranności w ocenie zdolności kredytowej tych osób. Wartość udzielanych kredytów i pożyczek pieniężnych nie będzie mogła przekroczyć 10% wartości całości zaangażowania z tytułu kredytów i pożyczek udzielonych w poprzednim roku kalendarzowym.
