UKRAINA | Wojna a Gospodarka | Na celowniku służb odpowiedzialnych za walkę cyfrową

Oszustwa cyfrowe stanowią istotny obszar przestępczej aktywności, jednak statystyki organów ścigania ujmują jedynie niewielką część tego zjawiska. Dr inż. Igor Protasowicki, ekspert ds. cyberbezpieczeństwa Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie, przypomina że w roku 2020 odnotowano 10 011 tys. zgłoszeń cyberoszustw, wszczęto też 11 219 postępowań w tego typu sprawach. Dla porównania, w 2009 r. było to odpowiednio 978 zgłoszeń i 673 wszczęte sprawy.

Rzecz w tym, że – jak wskazuje ekspert WSB – liczby te odnoszą się do czynów, określanych w policyjnych kartotekach jako „oszustwa komputerowe”, i zdefiniowanych jako „osiąganie korzyści majątkowych lub szkód wyrządzanych innej osobie, bez upoważnienia, wpływanie na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych, ich usuwanie lub zmienianie”.

Nie wiadomo zatem, ile fraudów elektronicznych ujęto w rejestrach jako standardowe wyłudzenia, skategoryzowane w art. 286 kk. W większości przypadków motywacją sprawców było uzyskanie korzyści materialnej, bądź to wskutek kradzieży środków z rachunku, bądź też poprzez zaciągnięcie kredytu lub pożyczki na podstawie przechwyconych danych osobowych. Inne przesłanki, w tym natury politycznej, odpowiadały za marginalną liczbę ataków.

Na celowniku służb

Dziś sytuacja zmieniła się diametralnie. Polska, która dotychczas nie doświadczała ataków odwetowych ze strony organizacji terrorystycznych, obecnie znalazła się na celowniku rosyjskich służb, odpowiedzialnych za walkę cyfrową. Jednym z przejawów ich aktywności były działania dezinformacyjne, wymierzone w strategiczne sektory polskiej gospodarki, w tym finansowy.

– Nie tak dawno obserwowaliśmy kolejki na stacjach benzynowych czy wzmożoną wypłatę środków z bankomatów i w placówkach bankowych. Reakcja społeczeństwa w tych okolicznościach była podobna do obserwowanych reakcji ludności z początków pandemii COVID-19. Związek Banków Polskich ściśle współpracuje z Narodowym Bankiem Polskim, który informuje, że jest przygotowany do zasilania banków w związku z obsługą zwiększonych wypłat gotówki, której nie zabraknie. Podejmowane przez banki działania mają za zadanie sukcesywne uzupełnianie niedoborów. Co jest bardzo istotne, pieniądze w bankach są bezpieczne i klienci banków mogą realizować swoje bieżące zobowiązania finansowe z użyciem zdalnych kanałów dostępu do swoich pieniędzy – wskazał Piotr Balcerzak, dyrektor Zespołu Bezpieczeństwa Banków, kierujący FinCERT.pl – Bankowym Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP.

Eksperci tej instytucji przestrzegli zarazem przed bezkrytycznym przyswajaniem różnego rodzaju alarmistycznych informacji, zwłaszcza jeśli nie pochodzą one z pewnego i sprawdzonego źródła. – W okresie rosnących niepokojów w związku z sytuacją w Ukrainie należy zachować szczególną rozwagę przy analizie i interpretacji „komunikatów prasowych”, a szczególnie newsów z portali społecznościowych, które bez weryfikacji przekazywane są między użytkownikami, wywołując niepokój – zalecał Piotr Balcerzak. Ostrzeżenie to jest niezwykle istotne, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że czujność polskiego społeczeństwa dotychczas skoncentrowana była na atakach o profilu kryminalnym.

Banki coraz odporniejsze

Sianie zamętu to nie jedyna forma cybersabotażu, do jakiej uciekają się przedstawiciele służb Federacji Rosyjskiej. Adam Haertle, redaktor naczelny portalu Zaufana Trzecia Strona, wskazuje na wzmożoną liczbę ataków DDoS na polską infrastrukturę krytyczną. – Działania te obserwowano od ...