Temat Numeru: Narzędzia pomiaru i analizy ryzyka kredytowego

Jacek Goj

Przetwarzanie danych jest niezbędne, bowiem banki chcą i muszą mieć coraz szerszy dostęp do informacji oraz coraz lepiej je analizować. Wynika to zarówno z powodów rynkowych – właściwa analiza ryzyka jest elementem przewagi konkurencyjnej – jak i regulacyjnych – instytucje nadzorcze wymagają posiadania niezbędnych narzędzi wspierających proces pomiaru i analizy. Na potrzeby niniejszego opracowania narzędziami pomiaru i analizy ryzyka określa się instrumenty stosowane również w innych obszarach (np. hurtownie danych itp.). Stosuje się również zamiennie pojęcie narzędzi IT oraz modeli pomiaru ryzyka. Podejście to wynika z tego, że w praktyce bankowej implementacja modeli ryzyka wiąże się z użytkowaniem wysoko wyspecjalizowanych narzędzi informatycznych.

Hurtownie wprost niezbędne

Dzisiejszy bank to instytucja zbierająca niezwykle dużo informacji o klientach, należnościach, depozytach, zabezpieczeniach itp. Dane są produkowane na każdym etapie procesu kredytowego – od wniosku o kredyt czy pożyczkę, po spłatę należności bądź windykację. Bazy danych są podstawowymi narzędziami, które mają za zadanie zebrać oraz uporządkować informacje. W większości przypadków są przygotowywane w hurtowniach danych. Wspierają one nie tylko zarządzanie ryzykiem, ale i inne obszary, które mocno wiążą się z analizą danych (kontroling, księgowość, sprawozdawczość, wsparcie sprzedaży itp.). Przyjmuje się, że w modelowym rozwiązaniu hurtownia danych to serce systemu zarządzania informacjami w banku, przez które przechodzi każda informacja ilościowa wykorzystywana przez bank. Ale to rozwiązanie idealne. W praktyce często dokonuje się selekcji danych, które umieszcza się i przetwarza w hurtowni. Wynika to z ograniczeń technicznych. Niemniej zaleca się, aby ograniczenia zakresu zbieranych wiadomości były jak najmniejsze. W hurtowni danych powinny być gromadzone nawet te informacje, które w danej chwili nie znajdują zastosowania. Centralizacja danych w hurtowni istotna jest z kilku powodów. Po pierwsze, hurtownia danych powinna być jedynym źródłem informacji dla celów analitycznych, co zapewnia uzgodnienie danych wewnątrz banku (definicje te są umowne i zależą od sposobu organizacji poszczególnych banków). Po drugie, hurtownia danych zasila oraz przetwarza informacje w sposób automatyczny, co pozwala osiągnąć lepszą efektywność oraz eliminuje błędy operacyjne mogące powstać przy obróbce danych. Po wtóre, odpowiednie procesy techniczne zapewniają kontrolę jakości danych i mogą nawet inicjować ich naprawę.

Analiza i pomiar

Zebranie i usystematyzowania danych to wstęp do analizy i pomiaru ryzyka. Analizę ryzyka można zdefiniować jako proces portfelowego raportowania i monitoringu. Raportowanie sprowadza się przede wszystkim do dostarczania kierownictwu banku właściwej informacji zarządczej umożliwiającej ocenę profilu ryzyka i wspierającej decyzje biznesowe. Monitoring należy natomiast rozumieć jako obserwację ewolucji jakości kredytowej należności kredytowych (definicje te są umowne i zależą ...