Technologie, które zmienią nasze przyzwyczajenia płatnicze
Polscy konsumenci cieszą się opinią otwartych na wszelkiego rodzaju nowinki technologiczne, w tym także na te związane z płatnościami. Doceniając tę otwartość, instytucje finansowe i dostawcy technologii stawiają na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań i usług na naszym rynku, często właśnie u nas testując nowatorskie rozwiązania. Klienci działających w Polsce banków, jako jedni z pierwszych w świecie, mogą korzystać z płatności zbliżeniowych, przelewów natychmiastowych czy też bezpośrednich płatności internetowych. Kolejnym krokiem w rozwoju usług finansowych ma być upowszechnienie jednolitego standardu płatności mobilnych, w tym także przelewów pomiędzy indywidualnymi odbiorcami, zlecanych na numer telefonu komórkowego.
Mobilność to jeden z trendów, który zmienia globalny rynek usług finansowych. Do 2030 r. 2 miliardy ludzi, którzy dziś nie posiadają kont bankowych, będzie wykonywać płatności z użyciem telefonów komórkowych – przewiduje w swoim annual letter Bill Gates1. Prognozy właściciela Microsoftu dotyczą przede wszystkim krajów rozwijających się, tymczasem Polska już teraz należy do światowej czołówki w zakresie wykorzystania innowacyjnych technologii w bankowości. Jak podaje Związek Banków Polskich, 24 miliony osób posiada dostęp do bankowości elektronicznej2, a z niezależnych raportów wynika, że 3,5 miliona aktywnie bankuje na smartfonach i tabletach3. Silną pozycję rodzimych rozwiązań w zakresie bankowości internetowej i mobilnej na arenie międzynarodowej potwierdza także raport firmy doradczej Forrester Research4. Jest to dobry prognostyk dla dalszego rozwoju nowoczesnych form płatności pomimo, że Polacy większość należności wciąż regulują gotówką.
Cyfrowa rzeczywistość
Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że coraz więcej czasu spędzamy on-line. Liczba polskich gospodarstw domowych podłączonych do Internetu w 2014 r. wzrosła w porównaniu do 2013 r. o 400 tys. i obecnie wynosi 9,4 mln5. Porównywalne ceny i bogata oferta e-sklepów sprawiają, że czynnikiem, który coraz częściej ma znaczenie dla wyboru sprzedawcy jest szybkość realizacji zamówienia. Wpływa to nie tylko na rozwój rynku wyspecjalizowanych usług kurierskich, ale również na rosnącą liczbę rozwiązań umożliwiających uproszczenie i przyspieszenie płatności za zawartość wirtualnego koszyka. Do takich narzędzi należą płatności internetowe typu pay-by-link, wśród których wyróżnia się usługa Paybynet, oferowana przez KIR. – Paybynet przygotowuje i wypełnia za nas formularz przelewu, a naszym zadaniem jest jedynie sprawdzenie poprawności danych i zatwierdzenie płatności, co znacznie skraca proces zapłaty za zakupy – mówi Dariusz Marcjasz, wiceprezes Zarządu KIR. – Dostawca, u którego zamawiamy towar lub usługę otrzymuje informację o dokonaniu płatności w trybie on-line, a pieniądze przesyłane są bezpośrednio na jego rachunek. Dzięki komunikacji on-line zamówienie może być realizowane niezwłocznie – dodaje D. Marcjasz. Szacuje się, że na dalszy wzrost liczby transakcji zawieranych w Internecie może wpłynąć ostatnia zmiana przepisów regulujących obrót w e-handlu, które obowiązują od 25 grudnia ub. r., zwiększająca bezpieczeństwo zdalnych zakupów. – Rynek e-commerce dojrzewa i coraz bardziej będzie stawiał na jakość, a nie na ilość – przewiduje D. Marcjasz. Widać to choćby w opiniach ekspertów, którzy spodziewają się pierwszego w historii spadku liczby e-sklepów z 13,4 tys. w 2014 do 13,1 tys. w 2015 r6.
Płatność za jeden dotyk
Branża m-commerce w Polsce rośnie rocznie w tempie dwucyfrowym i do tego w tempie najszybszym w Europie7. Według danych GUS, aż 25 proc. Polaków korzysta obecnie z telefonów nowej generacji8. Szacuje się, że użytkownicy smartfonów wyposażonych w jeden z dwóch najpopularniejszych systemów operacyjnych – Android lub iOS, mają do dyspozycji ok. 2,5 miliona aplikacji mobilnych, mimo to ich zastosowanie w biznesie było dotychczas słabo rozpowszechnione. Większość polskich przedsiębiorców obawia się wysokich kosztów, czasochłonności i dużego nakładu pracy, potrzebnego ich zdaniem do opracowania i wdrożenia rozwiązań dostosowanych do urządzeń mobilnych9. Tymczasem ograniczenia związane z możliwością sfinalizowania zakupu na urządzeniach przenośnych powodują niemal dwukrotną różnicę w stopniu konwersji sprzedaży pomiędzy smartfonami a komputerami stacjonarnymi na korzyść tych drugich10.
Naprzeciw potrzebom konsumentów i sprzedawców wyszły już m.in. Getin Bank, mBank czy T-mobile Usługi Bankowe, tworząc aplikacje zamieniające smartfon w wirtualny portfel. Własne rozwiązania, oparte na technologii chmurowej HCE (Host Card Emulation) oferują również organizacje płatnicze Visa i MasterCard. Jako pierwszy w Polsce płatności w tym modelu udostępnił bank Pekao S.A. Jednak ograniczona liczba urządzeń z modułem NFC (Near Field Communication), niezbędnych do przeprowadzenia tego typu transakcji sprawia, że zbliżeniowe płatności smartfonem wciąż są niszowe.
Upowszechnienie wykorzystania telefonu jako narzędzia płatniczego w Polsce może przynieść system BLIK, udostępniony klientom banków z początkiem lutego. BLIK pozwala na dokonanie transakcji w sklepach stacjonarnych, on-line oraz wypłatę gotówki z bankomatów przy użyciu telefonu. – Usługa bazuje na dostarczanych przez nas systemach rozliczeniowych Elixir i Express Elixir, przez co jest łatwo adaptowalnym rozwiązaniem dla każdego banku działającego w Polsce – podkreśla Michał Szymański, wiceprezes Zarządu KIR. – W obu systemach przetwarzamy rocznie ponad 1,6 miliarda transakcji – dodaje M. Szymański.
Jeszcze łatwiejsze przelewy
Istniejąca infrastruktura rozliczeniowa już wkrótce umożliwi realizację płatności mobilnych pomiędzy osobami fizycznymi (P2P, czyli person to person). Obsługa tych płatności będzie realizowana za pośrednictwem systemu Express Elixir z wykorzystaniem prowadzonej przez spółkę PSP bazy aliasów. Płatność będzie można zlecić na numer telefonu, który – w oparciu o bazę aliasów – zostanie zamieniony na odpowiadający danemu numerowi telefonu numer rachunku bankowego (NRB) odbiorcy i następnie przetworzony w systemie Express Elixir.
Podobne rozwiązania funkcjonują już w Europie, a potencjał globalnego rynku tego typu usług jest oceniany na 1 bilion dolarów11. Tylko w Wielkiej Brytanii, wartość operacji dokonanych w ten sposób w 2014 r. osiągnęła 1,2 mld funtów, co stanowi podwojenie wyniku zanotowanego rok wcześniej12. Główne zalety płatności P2P – bezpieczeństwo i wygoda – mają przekonać do rezygnacji z gotówki również nieubankowionych. Dobrym przykładem sukcesu tej formy płatności jest Kenia, gdzie odsetek osób posiadających rachunek bankowy jest znikomy, ale z płatności telefonem poprzez aplikację M-Pesa korzysta 15 milionów użytkowników. Schemat działania usługi jest prosty – zarejestrowani klienci mogą dokonywać wpłat, pobierać gotówkę w bankomatach oraz przesyłać ją innemu posiadaczowi telefonu, bez konieczności dostępu do Internetu.
Przyszłość płatności
Pojawiające się na rynku nowoczesne formy płatności przyczyniają się do rozbudowania oferty dostępnych rozwiązań i stymulują konkurencję. Jest to sytuacja, której beneficjentami mogą być zarówno konsumenci, jak i banki – zwłaszcza w przypadku rozwiązań takich jak przelewy natychmiastowe, które są adoptowane szczególnie szybko. – Rynek płatności natychmiastowych ma duży potencjał wzrostu, szczególnie w zakresie płatności P2P, a w sytuacji rosnącej presji regulacyjnej i niskich stóp procentowych banki powinny poszukiwać możliwości zwiększenia przychodów transakcyjnych – mówi M. Szymański. – Coraz więcej uwagi poświęca się też rozwojowi płatności natychmiastowych w ramach całej Unii Europejskiej, szczególnie w strefie euro, gdzie takich rozwiązań obecnie nie ma. Zgodnie z rekomendacją Euro Retail Payments Board, organu działającego pod przewodnictwem Europejskiego Banku Centralnego, zarówno upowszechnienie płatności natychmiastowych, jak i mobilnych przekazów P2P w euro, to obecnie priorytety z punktu widzenia rozwoju płatności detalicznych w Europie – dodaje Michał Szymański.
- http://www.finextra.com/news/fullstory.aspx?newsitemid=26920&topic=innovation
- http://zbp.pl/dla-prasy/informacje-prasowe/raport-netb-nk-blisko-1-1-mln-nowych-umow-bankowosci-internetowej-w-trzy-miesiace
- http://prnews.pl/raporty/raport-prnewspl-rynek-bankowosci-mobilnej-iv-kw-2014-6550333.htm
- http://serwisy.gazetaprawna.pl/finanse-osobiste/artykuly/830131,polska-liderem-nowoczesnych-technologii-w-bankowosci.html
- http://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/2015/01/gus-polacy-wydaja-na-internet-67-miliarda-zlotych.aspx
- http://antyweb.pl/m-commerce-w-polsce-kwitnie-i-to-najszybciej-w-europie-nie-dziwie-sie-bo-mobilnie-jest-po-prostu-wygodniej/
- http://fortune.com/2014/06/27/m-pesa-kenya-mobile-payments-competition/
- http://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/2015/01/gus-polacy-wydaja-na-internet-67-miliarda-zlotych.aspx
- http://mgenerator.pl/news/7
- http://www.practicalecommerce.com/articles/75772-Mobile-Commerce-vs-Desktop-7-Differences
- http://www.businessinsider.com/explosive-growth-in-peer-to-peer-payment-apps-2014-8
- http://www.finextra.com/news/fullstory.aspx?newsitemid=26937
Źródło: Krajowa Izba Rozliczeniowa