Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
W dekrecie z 31 marca Władimir Putin nakazał płacić za eksport gazu do Europy w rublach, a nie w euro czy dolarach. Żądanie to wydaje się pozornie pozbawione sensu. Przecież jednym z celów eksportu jest pozyskanie obcych walut, zwłaszcza w pełni wymienialnych i płynnych, za które można bez trudu kupić towary i usługi potrzebne w kraju, pisze Witold Gadomski.
Według raportu opublikowanego w ubiegłym tygodniu przez sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem światowe wydatki zbrojeniowe po raz pierwszy przekroczyły 2 bln USD i wyniosły w 2021 roku 2113 mld USD. Wydatki te były w 2021 roku o 0,7% wyższe niż w 2020 roku i o 12% wyższe niż w 2012 roku. Udział wydatków zbrojeniowych w globalnym PKB nieznacznie się obniżył ‒ z 2,3% w roku 2020 do 2,2% w 2021. Średnie wydatki na wojsko jako udział w wydatkach rządowych wyniosły w 2021 roku 5,9%.
Eksperci Forum Obywatelskiego Rozwoju ocenili zgłaszane przez partie polityczne pomysły pomocy dla klientów banków, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne.
We wtorek 26 kwietnia odbyła się konferencja, zorganizowana przez Fundację Wolności Gospodarczej i Fundację Res Publika, poświęcona perspektywie przyjęcia w Polsce euro. Przeważały głosy, że choć dziś przyjęcie europejskiej waluty w Polsce jest mało realne, ale korzystna byłaby polityka gospodarcza, która dawałaby na to szansę w dającym się określić czasie.
W IV kwartale 2021 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych skorygowany sezonowo w relacji do PKB wyniósł w Unii Europejskiej 3,5%, a w strefie euro 3,6%. W Unii Europejskiej deficyt w IV kwartale 2021 roku był na tym samym poziomie co w III kwartale, a w strefie euro zanotowano nieznaczny spadek deficytu. W porównaniu z okresem przed pandemią był on jednak wysoki. Pandemia Covid 19 i reakcja na nią rządów wciąż miały wpływ na dochody i wydatki publiczne.
Japonia, mimo że jest uzależniona od importu surowców energetycznych nie odczuwa inflacji. Dlaczego? Wyjaśnia Witold Gadomski.
W 2021 roku wskaźnik zależności Unii Europejskiej od importu gazu ziemnego wyniósł 83%. To o 1 pkt proc. mniej niż w 2020 roku, gdy wynosił 84%. Na ten niewielki spadek zależności od importu istotny wpływ miał fakt, że większość państw członkowskich UE korzystała z zapasów gazu ziemnego importowanych w poprzednich latach. Z tego powodu spadek zapasów gazu ziemnego w 2021 roku był największy od 2008 roku, gdy Eurostat zaczął podawać te statystyki, podkreśla Witold Gadomski.
Władysław Inoziemcew, rosyjski ekonomista i politolog, Dyrektor Centrum Studiów Postindustrialnych zaproponował korektę sankcji gospodarczych, wymierzonych w Rosję. Inoziemcew jest surowym krytykiem polityki Putina. W ubiegłym roku w Polsce została wydana jego książka „Nienowoczesny kraj. Rosja w świecie XXI wieku”.
Reakcja banków centralnych na szybko rosnącą inflację jest zadziwiająco słaba. W większości rozwiniętych krajów stopy procentowe są znacznie poniżej stopy inflacji. Europejski Bank Centralny wciąż utrzymuje zerową stopę, choć średnia inflacja strefy euro wynosi 7,5%, a w niektórych krajach strefy jest dwucyfrowa, podkreśla Witold Gadomski.
Rosnąca rentowność obligacji sprawi, że w tym roku koszt obsługi wyniesie ok. 35 mld zł, czyli będzie o 10 mld zł większy od założonego w ustawie, zaś w roku 2023 przekroczy 40 mld zł, pisze Witold Gadomski.
Według ostatniej aktualizacji ekonomicznej Banku Światowego atak Rosji na Ukrainę i sankcje wobec Rosji uderzają w gospodarki na całym świecie, przy czym najmocniej w rynki wschodzące i kraje rozwijające się w regionie Europy i Azji Środkowej, pisze Witold Gadomski.
Szybkie odbicie rubla zaskoczyło analityków rynkowych, którzy spodziewali się, że zachodnie sankcje wymierzone w rosyjski system finansowy spowodują postępujące osłabienie rosyjskiej waluty. W przeddzień rosyjskiej inwazji na Ukrainę kurs rubla do dolara wynosił 81. Na początku marca za dolara płacono aż 150 rubli, po czym waluta umocniła się do poziomu zbliżonego do tego sprzed 24 lutego.
Rosyjska agresja na Ukrainę spowodowała masową imigrację obywateli ukraińskich na terytorium Polski. Konieczne jest szersze otworzenie rynku pracy dla przybyszów. Obecnie dostęp do zawodów regulowanych jest dla nich utrudniony lub nawet niemożliwy. Fundacja FOR wraz z Polsko-Ukraińską Izbą Gospodarczą (dalej określaną jako „Izba”) przedstawiły postulaty zmian w prawie, które umożliwiłyby podjęcie pracy specjalistom z Ukrainy, a także pomogły w poprawie konkurencyjności polskiej gospodarki.
– Możliwe jest zmniejszenie w tym roku zakupów rosyjskiego gazu o 2/3 – uważa Jerzy Buzek, który jest głównym negocjatorem w Parlamencie Europejskim regulacji dotyczących zwiększenia bezpieczeństwa gazowego Unii Europejskiej.
W swojej pierwszej od początku wojny w Ukrainie prognozie gospodarczej Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju obniżył prognozę wzrostu na 2022 r. dla regionów, w których prowadzi działalność, o ponad połowę – do 1,7%.
W 2021 roku średnie godzinowe koszty pracy w całej gospodarce wyniosły w Unii Europejskiej 29,1 euro, a w strefie euro 32,8 euro. W roku 2020 było to odpowiednio 28,6 euro i 32,4 euro, pisze Witold Gadomski.
Mający siedzibę w Monachium Instytut Ifo przedstawił prognozę gospodarczą dla Niemiec, uwzględniającą skutki wojny na Ukrainie, sankcji nałożonych na Rosję i zaburzeń na rynku surowców energetycznych. Ponieważ gospodarka polska jest mocno powiązana z niemiecką, prognoza Ifo w pewnym sensie dotyczy także Polski, podkreśla Witold Gadomski.
Największy rosyjski bank traci partnerów transferowych. Coraz więcej banków zagranicznych boi się otwierać rachunki korespondencyjne w Sberbanku, który został objęty sankcjami USA.
Z uwagi na rosyjską agresję, sytuacja jest nadzwyczajna i w tej sytuacji niezbędne są też nadzwyczajne rozwiązania, dotyczące finansów państwa. Powinny być one jednak tymczasowe, a nie trwałe, pisze Witold Gadomski.
Według zaprezentowanego przed kilkoma dniami przez Główny Urząd Statystyczny opracowania „Rozwój regionalny Polski – raport analityczny 2021” w latach 2011-2020 w Polsce mimo zjawisk niekorzystnych takich jak pandemia następowały pozytywne tendencje rozwojowe. Pogłębiało się jednak zróżnicowanie w wymiarze terytorialnym, zwłaszcza pomiędzy dużymi ośrodkami miejskimi, a obszarami wiejskimi i zagrożonymi trwałą marginalizacją.
Obecnie Polska jest jedynym krajem członkowskim UE, produkującym znaczne ilości węgla, ale niewystarczające by zaspokoić własne potrzeby, pisze Witold Gadomski.
Rosja ma dziś (16 marca) wypłacić inwestorom kupony od dwu obligacji dolarowych – w sumie 117 mln USD. Nie zapłaci, gdyż Rosyjski Bank Centralny zakazał wysyłania walut obcych za granicę.
Dyrektor zarządzająca MFW Kristalina Georgieva powiedziała w niedzielę (13.03.) w telewizji CBS, że nie uważa już za niemożliwe, by Rosja stała się niewypłacalna. Według niej rosyjską gospodarkę czeka głęboka recesja z powodu nałożonych na nią sankcji.
Centralny Bank Rosji (CBR) poinformował w środę, że wprowadza limit 10 tys. USD w przypadku wypłat gotówki zagranicznej z kont walutowych klientów. Ograniczenie ma obowiązywać do 9 września. Wypłata sumy ponad 10 tys. USD jest możliwa w rublach po kursie dnia.
Handel z Unią jest dla Rosji znacznie ważniejszy niż handel z Rosją dla Unii Europejskiej, pisze Witold Gadomski.
Witold Gadomski proponuje zmianę najważniejszego funduszu programu Next Generation EU, czyli Instrumentu Naprawy i Odporności, popularnie zwanego Planem Odbudowy.
W procedowanym przez Sejm projekcie ustawy o obronie Ojczyzny proponuje się zwiększenie wydatków na obronność do 2,3% PKB w roku 2023 i o 2,5% PKB w 2024, i w kolejnych. Zgłoszona została poprawka, która najprawdopodobniej zostanie przyjęta, zakładająca wzrost wydatków na obronność do 3% już od 2023 roku. W projekcie ustawy nie ma jednak zaproponowanych źródeł finansowania zwiększonych wydatków zbrojeniowych.
Zgodnie z oczekiwaniami jednym ze skutków napaści Rosji na Ukrainę i ogłoszonych przez kraje G-7 i ich sojuszników sankcji gospodarczych jest zwyżka cen surowców energetycznych, w tym ropy naftowej. Kontrakty na ropę WTI z dostawą w kwietniu osiągnęły poziom 109 USD za baryłkę, a na ropę Brent z dostawą w maju przekroczyły 110 USD za baryłkę.
Rosyjski eksport surowców energetycznych nie został objęty sankcjami, ale należy się liczyć z ograniczeniami zarówno po stronie podaży (Rosja może wstrzymać eksport gazu w odpowiedzi na sankcje), jak i popytu (zapaść rosyjskiego systemu finansowego może utrudnić dokonywanie płatności).
Pojęcie „czarny łabędź” wprowadził do publicystyki ekonomicznej Nassim Nicholas Taleb, matematyk i filozof libańskiego pochodzenia wykładający na Uniwersytecie Nowego Jorku. „Czarny łabędź” jest dla Taleba symbolem zdarzenia, którego nie sposób przewidzieć.