Najnowsze wydanie miesięcznika BANK 
Od 1 stycznia do 30 września tego roku zawarto ponad 1,2 mln umów o dzieło. Najwięcej w sierpniu oraz we wrześniu, poinformowała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) Gertruda Uścińska.
W ubiegłym roku Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 54 tys. kontroli, z których 11,5 tys. dotyczyło legalności zatrudnienia. Prawie połowa z nich skończyła się stwierdzeniem nieprawidłowości w tym zakresie. Od przyszłego roku rząd – w ramach Polskiego Ładu – chce walczyć z pracą na czarno i wypłacaniem wynagrodzeń „pod stołem”, więc wzmożone kontrole w tym zakresie zapowiada również PIP. Inspekcja uważniej przyjrzy się też umowom cywilnoprawnym i przypadkom, w których pracownicy zostali zmuszeni przez pracodawcę do założenia jednoosobowej działalności gospodarczej.
Od 1 stycznia 2021 r. wszedł w życie obowiązek zgłaszania umów o dzieło do ZUS. Jak się okazało, był to pierwszy krok mający na celu wprowadzenie obowiązkowych składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne. 89,2 proc. pracodawców jest temu przeciwnych, ponieważ zmiana zamiast korzyści dla państwa ‒ może podnieść poziom bezrobocia lub zwiększyć szarą strefę czytamy w informacji prasowej fintechu Finiata.
Około 9 na 10 przedsiębiorców (89,2%) jest przeciwnych ozusowaniu umów o dzieło, wynika z badania wśród pracodawców, które przeprowadził Business Centre Club (BCC).
Od stycznia przedsiębiorcy muszą raportować do ZUS wszystkie nowe umowy o dzieło. Rejestr pozwoli dokładniej oszacować liczbę takich umów na polskim rynku pracy i umożliwi ZUS większą kontrolę nad tą formą wykonywania pracy. W razie stwierdzenia nieprawidłowości Zakład może dokonać reklasyfikacji umowy i naliczyć zaległe składki. Jak szacuje GUS, w 2019 roku na podstawie umowy-zlecenia lub o dzieło pracowało ok. 1,2 mln osób i w porównaniu z 2018 rokiem ich liczba zmniejszyła się o ok. 8 proc.
Informacje o zawartych umowach o dzieło będą ewidencjonowane przez ZUS dla celów statystycznych, a także mają służyć weryfikowaniu istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych osób wykonujących umowy nazwane umowami o dzieło ‒ informują eksperci MDDP.
Od 1 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji umów o dzieło. O zawarciu takiej umowy należy poinformować ZUS wypełniając prosty wniosek, który możemy przesłać drogą elektroniczną – za pomocą Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS).
Około milion osób w Polsce pracuje na umowach cywilnoprawnych, czyli tzw. śmieciówkach. Nie zawsze wynika to z tego, że pracodawca nie chce podpisać umowy o pracę. Dla przykładu z umów o dzieło chętnie korzystają np. architekci, muzycy, programiści czy dziennikarze. Jest to dla nich korzystne, bo dzięki 50% kosztom uzyskania przychodów płacą niższe podatki. Niestety ma to też pewne wady. Problemy mogą się pojawić, np. gdy taka osoba będzie chciała zaciągnąć kredyt na zakup mieszkania.
Już wkrótce więcej osób będzie mogło zakładać i wstępować do związków zawodowych. To efekt dostosowania przepisów do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 roku.
Pracownicy zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych, tj. umowę zlecenie oraz umowę o dzieło, będą mogli dołączać do związków zawodowych, a ich działacze zyskują dodatkową ochronę prawną.
Praca na zleceniu nadal ma być możliwa, ale tylko dla niektórych. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Pracy chce też dalszego ograniczenia stosowania umów o pracę na czas określony.
Osoba, która pracowała na podstawie umowy o dzieło w danym roku podatkowym, po zakończeniu roku (maksymalnie do końca lutego) powinna otrzymać informację podatkową PIT-11, na podstawie której może się rozliczyć z fiskusem.