Finanse i gospodarka CZYTAJ WIĘCEJ
Emitent obligacji musi zapłacić za ryzyko
Jedną z najbardziej istotnych kwestii, zarówno dla emitenta obligacji, jak i ich nabywcy, jest wysokość oprocentowania. Oczywiste jest, że zależy ono w znacznym stopniu od warunków rynkowych, czyli od kosztu pieniądza, dla którego punktem odniesienia mogą być stawki WIBOR, koszt kredytu bankowego, czy oprocentowanie obligacji skarbowych. Jednak bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na oprocentowanie, czyli koszt pożyczki, jest ryzyko.
Złożony w lutym podpis Prezydenta RP zakończył legislacyjny etap prac nad nową ustawą o obligacjach. Jej przepisy, mające służyć rozwojowi rynku pozaskarbowych papierów dłużnych, wejdą w życie 1 lipca. Ustawa nie przyniesie niepotrzebnej rewolucji, a czas pokaże, czy rozrusza rynek.
Ocena wiarygodności i ryzyka związanego z emitentem lub papierem wartościowym ma bardzo duże znaczenie w odniesieniu do całego rynku finansowego. Jednak w przypadku rynku obligacji jest ono szczególnie istotne. Po pierwsze dlatego, że chodzi w nim o pożyczanie pieniędzy, a po drugie, ponieważ obligacje kojarzone są powszechnie z mniejszym ryzykiem inwestycyjnym, niż na przykład akcje czy inne instrumenty finansowe. Zaś tam, gdzie z założenia spodziewamy się małego ryzyka, każde rozczarowanie jest szczególnie dotkliwe, nie mówiąc już o tym, że podważa zaufanie do rynku jako całości.
W przypadku zdecydowanej większości obligacji, głównym świadczeniem ich emitentów wobec inwestorów jest wypłata odsetek. Ta kwestia ma zasadnicze znaczenie dla obu stron, nie tylko dlatego, że stanowi główny składnik kosztu pożyczki dla emitenta i zasadniczy element dochodu z punktu widzenia nabywcy obligacji. Istotne są również zasady wypłaty, ale przede wszystkim bezproblemowa i terminowa jej realizacja. Nie może w tej sprawie być żadnych wątpliwości, a jakiekolwiek opóźnienia płatności podważają wiarygodność emitenta i mogą mieć poważne konsekwencje.
Inwestorzy cenią bezpieczeństwo
Jedna z podstawowych kwestii, poza wysokością oprocentowania, jaką przemyśleć powinna spółka emitująca obligacje, dotyczy tego, czy ma to być wielkość stała w całym okresie do wykupu, czy zmienna. Choć na rozwiniętych rynkach na ogół przeważają papiery o stałej stopie, u nas jak na razie jest zupełnie odwrotnie.
W przypadku firm, dla których emisja obligacji nie jest jednorazowym przedsięwzięciem, lecz sposobem na pozyskiwanie pieniędzy od inwestorów, bardzo istotna jest możliwość wprowadzenia papierów do obrotu na prowadzony przez giełdę rynek Catalyst. Obecność na nim oprócz efektu marketingowego, daje wiele wymiernych korzyści.
Obligacje korporacyjne w 2014 r. – niższe stopy cieszą emitentów, nie przeszkadzają inwestorom
Trudno sobie wyobrazić pożyczanie pieniędzy bez udzielenia pożyczkodawcy całego zestawu informacji, dotyczącego zarówno kredytobiorcy, jak i kredytu oraz jego przeznaczenia. Nie może więc być inaczej w przypadku emisji obligacji. Zakres i forma prezentacji tych informacji są mocno zróżnicowane. W zależności od sposobu i rodzaju emisji, mogą ograniczać się do krótkiego opisu lub wymagać sporządzenia liczącego kilkadziesiąt stron prospektu.
Poza obawami, związanymi z niezbyt jeszcze powszechną znajomością zasad i procedur, które trzeba przejść, by uzyskać pieniądze poprzez emisję obligacji, często czynnikiem zniechęcającym do skorzystania z tej formy finansowania jest pogląd, że jest ona bardzo czasochłonna i wiąże się z wysokimi kosztami. Często jednak okazuje się, że te obawy nie mają uzasadnienia w praktyce, a sprawna organizacji emisji może zostać przeprowadzona znacznie szybciej niż bankowe korowody.
Podjęcie decyzji o pozyskaniu środków z emisji obligacji to wbrew pozorom nie tylko formalność. Może ona także stanowić dla firmy początek nowego etapu działania i rozwoju, w zależności od skali potrzeb, planów oraz ambicji. Można realizować je małymi krokami, ale cel warto sobie określić już w pierwszej fazie i planować działania do niego zmierzające.
Używane powszechnie pojęcie „emisja obligacji” może działać trochę odstraszająco z powodu skojarzeń ze skomplikowanym pod względem technicznym i formalno-prawnym procesem, do którego zaangażować trzeba sztab fachowców, kancelarię prawną, zespół projektowy i drukarnię.
Obligacje są rodzajem papierów wartościowych. Sięgając po pieniądze z ich emisji, trafiamy więc na rynek finansowy, który rządzi się określonymi prawami i jest regulowany odpowiednimi przepisami. Podstawowymi źródłami pieniędzy dla firm, oferowanymi przez ten rynek, są akcje i obligacje. Emitując akcje, firma pozyskuje kapitał, dzieląc się z inwestorami własnością, co ma swoje zalety i wady. Akcjonariusz, w zamian za udostępniany kapitał, nabywa szereg praw wobec spółki, a spółka ma wobec niego sporo obowiązków.
Od kilku lat rozwija się w Polsce rynek obligacji korporacyjnych. Do tej pory z tej możliwości pozyskiwania środków skorzystało kilkaset firm. Ścieżki są więc już przetarte, co powoduje, że emitowanie obligacji staje się coraz prostsze i tańsze, a tym samym bardziej popularne, stając się alternatywą lub uzupełnieniem wobec finansowania kredytem bankowym. Co ważne, ta forma zdobywania kapitału jest dostępna nie tylko dla dużych firm, ale także mniejszych przedsiębiorców, a przy tym ma wiele zalet, w porównaniu nie tylko z kredytem, ale i emisją akcji.
Firmy transportowe i logistyczne mocno odczuwają wahania koniunktury w gospodarce, a także wrażliwe są na trudno przewidywalne wydarzenia, jak choćby konflikt ukraińsko-rosyjski i wynikające z niego ograniczenia w wymianie handlowej. Tym bardziej, że branża charakteryzuje się silną konkurencją cenową i niskimi marżami oraz wysokim stopniem zadłużenia. Dobrym sposobem na rozwiązanie problemów finansowych może być emisja obligacji.
Od ponad roku widoczne jest ożywienie na rynku nieruchomości i budowlanym. O niemal połowę w porównaniu do czerwca 2013 r. zwiększyła się liczba rozpoczętych budów. Od tego czasu rośnie też dynamika produkcji budowlano-montażowej. Z finansowaniem firm deweloperskich i budowlanych jest nadal nie najlepiej, ale spore możliwości daje rynek obligacji.
Opublikowane niedawno dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazały dynamiczny wzrost nakładów inwestycyjnych firm. To kolejny sygnał poprawiającej się kondycji polskiej gospodarki.
Część osób lokujących swoje oszczędności w obligacje, w ocenie opłacalności koncentruje się na nominalnym oprocentowaniu, czyli wysokości odsetek. Jednak bardziej doświadczeni inwestorzy stosują nieco bardziej złożoną miarę, jaką jest rentowność w terminie do wykupu, zwaną inaczej stopę efektywnego przychodu.
Rolowanie obligacji to termin określający zamianę obligacji danej spółki, których termin wykupu upłynął, na nowe obligacje przez nią wyemitowane. Z punktu widzenia inwestora oznacza to przedłużenie czasu użyczenia kapitału spółce, najczęściej na nowych warunkach.
Choć obligacje, szczególnie korporacyjne, stały się wśród polskich inwestorów niezwykle popularne dopiero od niedawna, tradycja tego typu papierów jest bardzo długa. Określenie „kupon” wywodzi się z czasów, gdy obligacje miały fizyczną, papierową formę. Obecnie jest ono używane jako wygodniejsze określenie wysokości oprocentowania obligacji, informujące jednocześnie o wielkości dochodu posiadacza z tytułu odsetek. Przykładowo – mówiąc „obligacja o kuponie 8 proc.”, mamy na myśli dłużny papier wartościowy, od którego odsetki wynoszą 8 proc. w skali rocznej. Kupon oznacza też okresową płatność odsetek od obligacji.