Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Choć sugestię prezesa NBP dotyczącą perspektywy podwyżki stóp procentowych, wygłoszoną na konferencji prasowej po posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej, należy traktować raczej jako ogólną refleksję, niż oficjalną deklarację, warto zastanowić się nad konsekwencjami takiego scenariusza dla rynku papierów dłużnych firm.
Korzyści z posiadania obligacji ograniczają się na ogół do odsetek o z góry określonej wysokości. Inwestor nie partycypuje ani w zyskach spółki, której udzielił pożyczki, ani we wzroście wartości firmy, osiągniętym między innymi z jej pomocą. Atrakcyjnym rozwiązaniem mogą być jednak obligacje zamienne na akcje lub obligacje uprawniające do kupna akcji.
Choć oficjalne stopy procentowe utrzymują się na poziomie 1,5 proc. nieprzerwanie od prawie półtora roku, odsetki oferowane przez banki nieustannie idą w dół, zniechęcając do oszczędzania. Na obligacje firm, oferujące znacznie wyższe odsetki, warto więc spojrzeć zarówno w kontekście atrakcyjnego narzędzia budowania kapitału, jak i jego efektywnego wykorzystania w gospodarce.
Wszystko wskazuje na to, że planowana likwidacja funduszy emerytalnych nie spowoduje wielkiego wstrząsu na giełdzie, którego obawiano się w związku z przejęciem przez rządowe agendy akcji prywatnych spółek. Jednak państwo stanie się właścicielem obligacji firm o wartości ponad 9 mld zł, a rynek papierów korporacyjnych odczuje brak OFE.
Sytuacja na naszym rynku papierów dłużnych firm od dłuższego czasu nie ulega większym zmianom. Pod względem ilościowym nadal obserwujemy wzrost o dynamice podobnej, jak w poprzednich latach, ale nowych tendencji nie widać. Mogą się one wkrótce pojawić w związku z opodatkowaniem banków, jednak bardziej przydałyby się zamierzone działania, mające na celu przyspieszenie rozwoju w aspekcie jakościowym.
Na naszym rynku dominują emisje obligacji o oprocentowaniu zmiennym, natomiast papiery o stałej stopie to wciąż wyjątki. Taka sytuacja, wynikająca z różnych przyczyn, to jednak ewenement na tle zasad panujących na świecie. Zanim dojdziemy do tych standardów, warto uświadomić sobie konsekwencje związane ze stosowaniem obu formuł ustalania oprocentowania. Doskonale ilustrują to przykłady obligacji Warszawy i Połczyna.
Przypadek obniżenia oceny polskiego długu przez Standard & Poor’s może zniechęcać emitentów obligacji do poddania się ocenie wiarygodności przez niezależne agencje. Jednak korzyści z posiadania ratingu są niezaprzeczalne, nawet biorąc pod uwagę negatywne konsekwencje jego chwilowego pogorszenia.
Burzliwy początek roku na rynkach finansowych ujawnił zagrożenia, jakie wiążą się z lokowaniem kapitału na giełdzie, w walutach czy surowcach i skutecznie zniechęca do bardziej ryzykownych decyzji. Jednocześnie niskie oprocentowanie lokat odstręcza od korzystania z usług banków. W tych warunkach obligacje firm wciąż pozostają atrakcyjną alternatywą dla inwestorów.
Wiele wskazuje na to, że rozpoczynający się rok może przynieść kilka istotnych zmian na rynku papierów dłużnych firm. Ich „inicjatorami” mogą być zarówno emitenci, jak i inwestorzy. Wśród tych pierwszych ton mogą nadawać banki i duże przedsiębiorstwa. W drugiej grupie większa rola przypadać będzie funduszom inwestycyjnym.
Nie słabnie dynamika wzrostu wartości kapitału pozyskiwanego przez firmy z emisji obligacji, które notowane są na Catalyst. Jednak liczba nowych przedsiębiorstw, które zdecydowały się na ten sposób finansowania wyraźnie zmalała. Prawdopodobnie to zjawisko tylko chwilowe.
Główny nurt dyskusji związanych z opodatkowaniem bankowych aktywów koncentruje się na jego wpływie na wyniki instytucji finansowych. W mniejszym stopniu mówi się o możliwych działaniach banków, zmierzających do zrekompensowania negatywnych konsekwencji nowych obciążeń, ograniczając się głównie do obaw związanych z ich przerzucaniem na klientów. To jednak nie wyczerpuje możliwych skutków, które mogą być odczuwalne także na rynku obligacji.
Firmy planujące emisję obligacji będą mogły skorzystać z unijnych pieniędzy na jej przygotowanie. Od stycznia do marca przyszłego roku można składać wnioski o dofinansowanie, którego wysokość może sięgać nawet 80 tys. zł.
Niezależnie od wahań nastrojów, polski rynek obligacji nie traci dynamiki. Przyczyny niedawnych przypadków niewypłacalności są wynikiem specyficznych, jednostkowych przypadłości emitentów. Systemowy charakter mają natomiast wydarzenia na amerykańskim rynku papierów korporacyjnych. Ich obserwacja powinna skłaniać do przemyśleń polskie firmy, które w dłuższej perspektywie mogą zetknąć się z podobnymi problemami.
Kończący się powoli rok, oprócz kontynuacji dynamicznego wzrostu rynku obligacji korporacyjnych, przyniósł także kilka dość spektakularnych negatywnych wydarzeń, które mogą prowadzić do zmian w postrzeganiu ryzyka inwestycyjnego, a tym samym wymogów wobec emitentów i organizatorów emisji.
Pojawiające się ostatnio zapowiedzi nowego rządu, dotyczące przedsięwzięć rozwojowych, w tym związanych ze wspomaganiem przedsiębiorczości, dobrze wróżą rynkowi obligacji korporacyjnych. Z kolei pomysły dotyczące finansowania tych zamierzeń, każą się zastanowić, czy będzie on jeszcze potrzebny. Wszystko wskazuje na to, że obawy nie są uzasadnione.
Praktyka ustalania sztywnego terminu zapadalności obligacji jest tak powszechna, że trudno sobie wyobrazić rozwiązania alternatywne. Możliwość wcześniejszego wykupu uznawana jest wręcz za czynnik ryzyka z punktu widzenia inwestora. Tymczasem na tę kwestię można spojrzeć zupełnie inaczej.
Polski rynek obligacji firm rozwija się nie tylko pod względem ilościowym, ale dostrzec można sygnały postępu w zakresie różnorodności oferowanych papierów z punktu widzenia ich konstrukcji. Dobrze to świadczy o obowiązującej od niedawna ustawie o obligacjach, która nie tylko rozszerzyła możliwości emisji różnych ich rodzajów, ale przede wszystkim nie ogranicza inwencji emitentów.
Nienajlepsza sytuacja na giełdzie, niskie stopy procentowe i rosnące prawdopodobieństwo ich dalszego cięcia, obawy przed konsekwencjami opodatkowania banków, niepewność związana z pomysłami gospodarczymi przyszłego rządu, to czynniki którymi martwią się firmy i inwestorzy. Nie tylko nie przeszkadzają one jednak rynkowi obligacji korporacyjnych, ale wręcz mogą sprzyjać jego rozwojowi.
Emisje obligacji firm w obcych walutach nie są na naszym rynku czymś nieznanym, ale należą do rzadkości. Przypadek Creamfinance dowodzi, że mogą się o nie pokusić także małe podmioty, ale jednocześnie pokazuje, z jakimi problemami mogą się spotkać.
Choć w większości przypadków emisja obligacji wiąże się z określonymi potrzebami finansowymi firmy i to te potrzeby determinują wybór momentu pozyskania środków, to jednak warto zwrócić uwagę na to, że często przeprowadzenie emisji można tak zaplanować, by jak najlepiej wykorzystać możliwości, jakie dają warunki panujące na rynku.
