Najnowsze wydanie miesięcznika BANK dostępne w sklepach i online Sprawdź szczegóły i zapisz się na prenumeratę roczną -20% 
Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF) opublikował raport na temat tzw. odwróconej hipoteki. Wynika z niego, że wypłaty renty dożywotniej w 2024 r. wzrosły o 46,5 procent rok do roku.
Hipoteka odwrócona w modelu kredytowym zaczyna ewoluować. W Wielkiej Brytanii, czyli na rynku, który jest jednym z najbardziej rozwiniętych na świecie, pojawił się „zielony” odwrócony kredyt hipoteczny. To specjalne rozwiązanie skierowane do właścicieli domów, którzy chcą zmodernizować swoje nieruchomości w taki sposób, by były bardziej eko. Brytyjczycy, którzy chcą zainwestować m.in. w rozwiązania energooszczędne i produkować tzw. zieloną energię (chociażby za pomocą paneli fotowoltaicznych) mogą dostać odwrócony kredyt hipoteczny na preferencyjnych warunkach. Na dodatek brytyjski rząd uruchomił specjalny program dopłat do tego typu kredytów. Czy takie rozwiązanie ma prawo bytu w Polsce?
Rolą państwa jest stworzenie instrumentów dostatecznie motywujących do budowania dodatkowego zabezpieczenia na okres starości – pisze dr Maciej Cycoń, z Katedry Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie w październikowym biuletynie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych.
Jak będą wyglądały emerytury w 2030 roku? Kto będzie na nie pracował za 10 lat? Wreszcie, czy w 2030 hipoteka odwrócona stanie się dodatkowym źródłem finansowania z którego będą korzystać osoby starsze?
W przyszłym roku najbiedniejsi emeryci będą mogli liczyć nawet na 631 zł miesięcznie – rząd szykuje nie tylko waloryzację świadczeń emerytalnych, ale również dodatki 500 plus i 13. emerytury. Z szacunków Super Expressu wynika, że waloryzacja w 2020 roku wyniesie ok.
4,04 proc., a to oznacza, że najbiedniejsi emeryci zyskają około 57 zł miesięcznie. Niektórzy z nich, do powyższej kwoty, będą mogli doliczyć 500+ z programu dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Banki nie proponują klientom odwróconego kredytu hipotecznego, a największe firmy oferujące rentę dożywotnią domagają się uregulowania rynku. Tymczasem Polacy się starzeją i szukają sposobów na podwyższenie swoich dochodów emerytalnych.
Polska wypada źle w prognozach dotyczących przyszłości systemu emerytalnego. Zastanawiamy się, czy mieszkania (na własne potrzeby lub kupione inwestycyjnie) mogą pomoc naszym rodakom na starość.
W I kwartale 2018 roku w Wielkiej Brytanii podpisano ponad 21 tys. nowych umów, a w II kwartale – blisko 25 tys. kontraktów, wynika z ostatniego raportu Equity Release Council. Oznacza to, że w ciągu całego roku na rynku brytyjskim zawarto łącznie ponad 46 tys. umów hipoteki odwróconej. To wzrost o 23 proc. względem roku 2017. Dla porównania – w Polsce, w ciągu ostatnich 10 lat, fundusze hipoteczne zrzeszone w KPF podpisały łącznie blisko 1000 umów.
Banki wolą nie ryzykować, a fundusze hipoteczne działają na niewielką skalę – tak można podsumować sytuację na rynku odwróconych hipotek w Polsce. W skali całego kraju rocznie podpisuje się nawet kilkadziesiąt jeśli nie kilkaset razy mniej umów niż w USA czy Wielkiej Brytanii.
Przeciętna polska emerytura oscyluje na poziomie 2150 zł brutto, a większość senioralnego budżetu jest przeznaczana na czynsz, bieżące opłaty i leczenie. Seniorzy nie mają też wielu oszczędności, choć – jak wskazują badania – Polacy przed przejściem na emeryturę doskonale zdają sobie sprawę, że ich świadczenia emerytalne będą stanowiły ok. 30-40 proc. wcześniejszych zarobków. Jak podreperować senioralny budżet?
Odwrócony kredyt hipoteczny jest tematem publicznej debaty od ponad 10 lat. Coraz więcej mówi się nie tylko o samej usłudze i jej zaletach (chociażby z punktu widzenia długofalowej polityki senioralnej Państwa), ale również o wyłudzeniach i nadużyciach, które dotykają seniorów przekazujących prawo do własności nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne. Profesjonalna branża wyodrębniła trzy filary bezpieczeństwa, na których powinna opierać się bezpieczna usługa.
O przyczynach braku zainteresowania banków odwróconym kredytem hipotecznym w obecnych rozwiązaniach prawnych pisze Bolesław Meluch, doradca zarządu Związku Banków Polskich.
Jeszcze na etapie prac nad Ustawą o odwróconym kredycie hipotecznym dyskutowano o wspólnych standardach dotyczących umów zawieranych z seniorami. Chodziło o krój i wielkość pisma, przejrzystość dokumentów, ale przede wszystkim ich jasność. Dziś temat powraca m.in. za sprawą „Jasnopisu”, narzędzia, które ocenia trudność tekstu (np. umowy lub zawiadomienia z Urzędu Skarbowego), a później tłumaczy zawiłe i niezrozumiałe treści na bardziej przystępne.
Polski rynek nieruchomości mieszkaniowych to miliardy złotych – zamrożonych w murach domów. W przypadku seniorów ten kapitał w formie tak zwanej odwróconej hipoteki mógłby zapewnić dodatkowe przychody uzupełniające ich emerytury. By jednak tak się stało potrzebne są odpowiednie regulacje.
Hipoteka odwrócona w modelu sprzedażowym funkcjonuje w Polsce od 2008 roku. Od tego czasu rynek dojrzał i zmienił się, choć na tle innych krajów – jak chociażby Stanów Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii – Polska wciąż jest w przededniu boomu na tę usługę. Eksperci przewidują, że ten boom nadejdzie, zwłaszcza w krajach, w których stopa zastąpienia jest niska, a luka emerytalna wysoka.
Rynek hipoteki odwróconej, zarówno w modelu kredytowym, jak i sprzedażowym powinien być uregulowany, przynajmniej w minimalnym zakresie, który gwarantowałby seniorom bezpieczeństwo i zapobiegał oszustwom, a w rezultacie utracie mieszkania – to jeden z wniosków z przedwczorajszego posiedzenia Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej.
W poniedziałek, 22 października, odbędzie się posiedzenie Sejmowej Komisji Polityki Senioralnej, podczas którego przedstawiciele UOKiK, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii będą dyskutować na temat obecnych i przyszłych regulacji dotyczących umowy świadczeń dożywotnich i odwróconego kredytu hipotecznego.
Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że od 2008 do końca 2017 roku zawarto w Polsce 75 tys. umów o dożywocie dotyczących nieruchomości. Aż 55 tys. z nich dotyczyło nieruchomości nierolniczych. Poza umowami o dożywocie funkcjonują w kraju prywatne umowy pożyczek pod zastaw nieruchomości oraz umowy renty, w ramach których przechodzi do przeniesienia prawa własności do nieruchomości.
Instytucja hipoteki odwróconej staje się coraz bardziej popularna w większości krajów europejskich. Rynek w Stanach Zjednoczonych, który jest pięciokrotnie większy aniżeli w Wielkiej Brytanii, traci na wartości, podczas gdy ten drugi rośnie w siłę. Jak jest w Polsce?
GUS po raz pierwszy pokazał ukryty dług Polski. Okazuje się, że już w 2015 roku zobowiązania FUS z tytułu świadczeń emerytalnych wynosiły ponad 4 bln zł, co stanowiło 275 proc. ówczesnego PKB. Tymczasem ostatnie zmiany w systemie emerytalnym mogą pogrążyć państwo opiekuńcze, zwłaszcza, że starzenie się społeczeństwa będzie postępować, a napływ składek do systemu emerytalnego – maleć.
