Łukasz Michalik

Gdyby cyberprzestępczość była państwem, pod względem poziomu PKB byłaby trzecią gospodarką świata, utrzymującą imponujący wzrost 15% rocznie. Obserwując tę ekspansję, trudno uwierzyć,
że wszystko zaczęło się od niewinnych żartów, eksperymentów i zabaw hakerów.

Rewolucyjne zmiany, jakie w wielu branżach wprowadza szybki rozwój sztucznej inteligencji, nie omijają cyberprzestępczości. Część zadań związanych z przygotowaniem i realizacją ataków przestępcy już teraz wykonują narzędziami wykorzystującymi AI, a rola sztucznej inteligencji w aktywności kryminalnej będzie z pewnością rosnąć.

Rozwój technologii sprawia, że stworzenie i obsługa własnej, regionalnej waluty jest dla lokalnych społeczności prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. Inicjatywy tego typu są na świecie powszechne, a z lokalnych walut można korzystać także w Polsce. Są narzędziem ułatwiającym pobudzenie miejscowej gospodarki, sposobem na integrację społeczności, a także atrakcją turystyczną.

„Zatrzymaj apartheid, bojkotuj krugerranda” – głosi plakat z 1982 r., przedstawiający pracujących górników na czerwonym tle. Najpopularniejsza moneta inwestycyjna świata miała wówczas poważne problemy z wizerunkiem: jako złoto z Republiki Południowej Afryki była symbolem segregacji rasowej, a wprowadzone przez wiele krajów sankcje sprawiły, że jej import stał się nielegalny.

Idea korzystania bez konieczności posiadania, połączona z przystępnym cenowo pakietem subskrypcyjnym, trafiła w erze cyfrowej na podatny grunt. Dodatkowym katalizatorem zmian związanych z szeroko rozumianą sharing economy stała się pandemia COVID-19. Jak w tych okolicznościach odnajduje się świat finansów?

Zanim powszechną uwagę przykuł pieniądz cyfrowy banku centralnego (ang. CBDC)
i – nieco wcześniej – kryptowaluty, cyfrowe pieniądze władały przez lata wieloma wirtualnymi światami. Ich poligonem doświadczalnym okazała się bowiem branża gier wideo.

Banki, firmy zajmujące się cyberbezpieczeństwem i dostawcy internetu od lat konsekwentnie edukują klientów, jak dbać o bezpieczeństwo danych. Jak wynika z badań, przeprowadzonych przez zespół Katedry Systemu Finansowego SGH, przynosi to pewien efekt, a wiedza o ryzyku przekłada się na poziom bezpieczeństwa. Przestępcy, ale także naukowcy usiłujący ich powstrzymać, analizują jednak niestandardowe metody, dzięki którym wyciek danych może nastąpić w miejscu, gdzie się tego nie spodziewamy.

Cyfrowa waluta budzi zainteresowanie banków centralnych na całym świecie. Badania nad nią rozpoczęto jednak stosunkowo niedawno – mniej więcej w połowie poprzedniej dekady. Mimo to są już kraje, w których władze centralne rozpoczęły proces wdrażania cyfrowego pieniądza. Studia nad możliwością takiego wdrożenia prowadzi także Narodowy Bank Polski, który – na razie – nie widzi powodów do wprowadzania CBDC w Polsce.