Strefa VIP: „Nos Kleopatry”

Przemysław Wiśniewski

Inny wielki myśliciel, profesor Leszek Kołakowski, komentując Pascala, tak pisał:…Przykładów błahych i niby- nieznaczących zdarzeń, które odmieniły dzieje świata, jest pełno… Historia ludzka jest dziełem przypadków… nie ma żadnych praw historycznych!…Pogódźmy się z nieuchronną przypadkowością swiata. Jest to konstatacja interesująca dla wszystkich, prócz: analityków, ekspertów, żurnalistów, polityków, besserwiserów, działaczy gospodarczych, przepowiadaczy klęsk, opowiadaczy o złotej przyszłości i wielu innych. Nie można, ubrawszy się w szaty wszystkowiedzącego, wieszczyć urbi et orbi klęski lub zwycięstwa, zależnie od rodzaju społecznego zamówienia, wewnętrznego przekonania czy jakichklowiek innych specyficznych doznań. Jest tak dlatego, iż takich rzeczy nie można przewidzieć.

Nos Kleopatry: gdyby był krótszy, całe oblicze ziemi wyglądałoby inaczej Blaise Pascal

Problem jest ważny. Chodzi bowiem o sposób postrzegania przez nas świata. Chodzi o wielkie, niczym lodowce, procesy historyczne, społeczne, ekonomiczne. By móc je śledzić, opisać i zrozumieć, potrzebne są bardzo poważne i dogłębne komunikaty metereologiczne i scisłe prognozy pogody. Tymczasem wiemy tylko, że coś się stanie, wiemy mniej więcej, gdzie i nic poza tym nie wiadomo.

Nauka über alles!

Ludwig von Mises, wybitny ekonomista i wielki umysł humanistyczny urodził się 29 września 1881 r. we Lwowie. Rodzina jego ma w swym herbie laskę Kaduceusza – symbol pokoju i handlu, oraz dziesięcioro przykazań – atrybut niepodważalnych zasad ludzkiego żywota. Ktoś, kto pochodził ze Lwowa i miał taki herb, musiał mieć w swej duszy i umyśle głęboko zakorzeniony humanizm spleciony z ekonomią, jak kaduceuszowe węże. Ludwig Mises zajmował się teorią procesów społecznych i gospodarczych. Był współtwórcą słynnej wiedeńskiej szkoły ekonomicznej. Sukcesy gospodarcze małego dunajsko-alpejskiego kraju, jego stabilność i otwartość to również efekt myśli i wizji lwowianina Ludwika von Misesa.

To, co uważał za groźne i błędne dla naszego osądu nad otaczającym nad nas światem, to te poglądy filozoficzne, które uznawały, że prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarczają jedynie nauki przyrodnicze! Uznawano bowiem, że jedynie nauki scisłe, wolne od nieweryfikowalnych i ulotnych teorii, są właściwą drogą do uzyskania rzetelnej wiedzy o rzeczywistości. Było więc naturalne, iż nauki humanistyczne winny wzorować się na naukach ścisłych i stosować „właściwe”metody poznania. Ludzie podobni są atomom. Ich indywidualne zachowanie jest niespokojne, rozedrgane, ale w swej masie powtarzalne i przewidywalne! Poruszają się bowiem po określonych, możliwych do zbadania orbitach. Rozwijając tę głeboką myśl – wystarczy gromadzić wszelkie możliwe dane statystyczne, by móc przeanalizować, zaplanować i przewidzieć przewidywalne!