Strefa VIP | Co? Jak? Komu?

Dwa chłodne dni w Helsinkach. Siedziba Banku Centralnego wtulona w białe cielsko katedry, która była kiedyś soborem prawosławnym dominującym nad miastem i widocznym z najdalszego miejsca. Najstarsza część miasta. Typ zabudowy zadziwiająco podobny do naszego Nowego Światu. Klasycystyczne dwupiętrowe kamienice, budynki rządowe, które znajdziesz w Siedlcach, Petersburgu, Moskwie, Kijowie, Lublinie, Wilnie czy Żytomierzu. Pomiędzy owe klasycystyczne pawilony wciśnięto modernistyczne budynki XX-wieczne w chłodnym, skandynawskim stylu. I znów analogia do naszego, własnego modernizmu i funkcjonalizmu międzywojnia. Jakieś to zadziwiająco bliskie.

Siedzimy więc na ważnej lekcji o muzeach bankowych, a każdy z siedzących to inny przypadek, inne niepokoje i inne cierpienia twórcze. A cierpienie jest tu terminem najwłaściwszym z właściwych, choć słowo nieco zbyt wielkie i ważące. Każdy z nas ma poważną lekcję do odrobienia, której temat brzmi: co to jest według ciebie muzeum pieniądza i czym ma się ono zajmować? Wypracowanie ma być nie krótsze niż trzy strony. Philippe, przewodniczący zespołu straceńców prosi, by dzielić się troskami, uwagami, spostrzeżeniami. Kolega z Rumunii, znawca numizmatyki niepokoi się o zasoby monet i medali. Jego kraj to eldorado archeologiczne i siłą mnogości oraz piękna i bogactwa monet narzuca się jedyne rozwiązanie: pieniądz to moneta. Ma w swym myśleniu sojusznika z Italii, gdzie archeologia nie polega na kopaniu, ale podnoszeniu tego, co leży na ziemi. Tak tam mają. Dystyngowany Luis Abreu Nunes z Portugalii też zmierza w kierunku koncepcji miniaturowego piękna zamkniętego w złotym, srebrnym, brązowym krążku. Jest to tym bardziej uzasadnione, iż siedziba muzeum będzie się mieścić w dawnym XIV- -wiecznym… kościele. Będzie to wyglądało porywająco i bardzo dystyngowanie. Tworzy się taki klimat, taki design, taka gra kamiennego, zimnego wnętrza i tysięcy błysków światła odbijającego się od maleńkich metalowych krążków. Ten, kto był przypadkowym świadkiem lizbońskiego, słonecznego, letniego poranka, ten wie, o jakim świetle mówię. Zżymam się, bo co mają zrobić ci, którzy żyją w germańsko-słowiańskiej terra incognita? Kiedy niebo pochmurne i deszcz siąpi, to czym wywołać zachwyt, zdziwienie, zaciekawienie? Co innego, gdy oglądasz podobizny władców noszących imiona wyjęte z dzieł poezji i literatury i czytasz napisy, które są w języku filozofów i cesarzy. Co innego, gdy świadectwa starożytnych cywilizacji są na wysokości twoich oczu, a co innego, gdy musisz przecinać łopatą darń i wżerać się w piach i glinę i przebijać się przez nic nie wartą jałowość, by dotrzeć gdzieś głęboko, gdzie kawałki naczyń i zżarte nigdy nienasyconym czasem srebrne krążki są skarbem największym.