SRRK ma wspierać odbudowę gospodarki; wkrótce projekty obligacji rozwojowych, potem obligacji zielonych
„Zdefiniowałam kilka priorytetów. Celem jest stworzenie takich warunków dla rozwoju rynku kapitałowego, by mógł on zapewniać konkurencyjność i długoterminowy, zrównoważony rozwój naszej gospodarki” – powiedziała pełnomocniczka resortu finansów Katarzyna Szwarc.
Szwarc dołączyła do prac nad Strategią Rozwoju Rynku Kapitałowego (SRRK) w momencie, gdy etap organizacyjny został już zakończony. Powstały zespoły dedykowane poszczególnym zagadnieniom oraz grupy robocze m.in. do spraw goldplatingu, kosztów rynkowych, zrównoważonego finansowania czy też FinTech i innowacji.
„Przed nami wciąż mnóstwo pracy, którą będziemy chcieli wykonywać w sposób możliwie transparentny i w dialogu z uczestnikami rynku kapitałowego, Komisją Nadzoru Finansowego, Giełdą Papierów Wartościowych i z innymi interesariuszami. Powstał harmonogram realizacji Strategii, chociaż teraz nieco go modyfikujemy, żeby nadać priorytet sprawom najbardziej istotnym z punktu widzenia odbudowy gospodarki po pandemii i sprawiedliwej transformacji, a także tematom, w których udało się już wypracować pewien konsensus” – powiedziała.
„Chcielibyśmy w niedługim czasie uruchomić „tracker”, czyli narzędzie monitorujące implementację SRRK, które ułatwiłoby wszystkim zainteresowanym śledzenie postępów w jej realizacji” – dodała.
Szwarc poinformowała, że zrealizowana już została część z 90 działań zapisanych w Strategii, a kolejne znajdują się na zaawansowanym etapie prac. Niektóre z nich to działania o charakterze miękkim, ale część będzie wymagała zmian regulacji prawnych.
„Część zmian regulacyjnych będzie miała charakter techniczny i nad większością z nich już pracujemy w MF i z naszymi ekspertami. Projekty, gdzie konieczne będą większe zmiany regulacyjne, będziemy traktować priorytetowo, tak żeby zostały wprowadzone jak najszybciej. Część z nich będzie jeszcze wymagała szerszej debaty” – dodała.
Projektu obligacji rozwojowych
Jednym z priorytetów pełnomocniczki ministra finansów ds. SRRK jest jak najszybsze zaprezentowanie uzgodnionego w gronie rządowym projektu obligacji rozwojowych, które ułatwiłyby pozyskiwanie finansowania na nowe projekty inwestycyjne.
„Pracujemy nad tym projektem współpracując z naszymi partnerami w rządzie, chcielibyśmy go przedstawić do konsultacji w ciągu kilku tygodni. Bierzemy pod uwagę różne warianty, obecnie nie chciałabym jeszcze przedstawiać konkretnych parametrów. Mają to być instrumenty wspierające nowe inwestycje, sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi, które nie będą obciążać budżetu państwa” – powiedziała.
Projekt jednolitej licencji bankowej
Przygotowany już został projekt jednolitej licencji bankowej, nad którą debata toczyła się w Polsce od wielu lat.
„Bardzo się cieszę, że przy znaczącym udziale KNF zostało wypracowane kompromisowe rozwiązanie i na jego bazie w najbliższych tygodniach będziemy chcieli zaprezentować do konsultacji projekt jednolitej licencji bankowej” – powiedziała Katarzyna Szwarc.
„Opublikowana przez KNF propozycja jest kompromisem pomiędzy różnymi stanowiskami uczestników rynku. Propozycja jest spójna z tym, jak MF postrzega funkcjonowanie jednolitej licencji bankowej. Przystępujemy do jej przełożenia na konkretne projekty przepisów prawa. Chciałabym przedstawić projekt możliwie jak najszybciej, będzie wtedy jeszcze czas dla wszystkich, żeby się do niego odnieść i przedstawić uwagi i opinie” – dodała.
Zmiany podatkowe
Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego przewiduje cały szereg zmian podatkowych. Ministerstwo Finansów pracuje nad przełożeniem ich na konkretne rozwiązania.
„SRRK przewiduje szereg zachęt, w tym podatkowych, zarówno dla inwestorów, jak i emitentów. Nad konkretnymi rozwiązaniami już pracujemy i chcielibyśmy je niedługo przedstawić” – powiedziała Szwarc.
Zgodnie ze Strategią zachęty mają służyć przede wszystkim promowaniu długoterminowych inwestycji, szczególnie wśród mniejszych inwestorów, dla których są one głównie formą lokowania oszczędności.
Katarzyna Szwarc nie jest jednak zwolenniczką zniesienia lub zmian podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Marka Belki.
„Na tle innych krajów ten podatek w Polsce jest na dość niskim poziomie. Większość badań wskazuje, że jego obniżenie czy zniesienie w długim terminie nie przekłada się na ogólny wzrost oszczędności, a nawet jest wręcz odwrotnie. Przykładowo Węgry mają niższy od nas podatek od zysków kapitałowych, a Wielka Brytania czy Francja mają dużo bardziej rozwinięte rynki pomimo wyższych podatków” – powiedziała Szwarc.
„Siłę i konkurencyjność powinniśmy budować w oparciu o mocne fundamenty takie jak atrakcyjność i przejrzystość spółek, bogata oferta produktów odpowiadająca na różne potrzeby oszczędzających oraz efektywne regulacje” – dodała.
Transformacja gospodarki w kierunku zeroemisyjnym
Kolejnym wyzwaniem, który definiuje pełnomocniczka ds. SRRK na najbliższe lata jest finansowanie transformacji gospodarki w kierunku zeroemisyjnym. W tym kontekście zakładany jest rozwój rynku zielonych obligacji, a Katarzyna Szwarc chciałaby, żeby zwiększał się w nim udział obligacji korporacyjnych i komunalnych.
„SRRK nakłada na nas obowiązek przeprowadzenia szerokiej analizy, w jaki sposób rynek zielonych obligacji w Polsce mógłby się rozwijać. Wnioski chcielibyśmy zaprezentować jeszcze w tym roku. Będziemy realizować działania promocyjne i edukacyjne w obszarze zrównoważonego finansowania, żeby zmaksymalizować szanse, które niesie Strategia Zrównoważonego Rozwoju, nad którą pracuje obecnie Komisja Europejska” – powiedziała.
„Planujemy uruchomienie dedykowanej uczestnikom polskiego rynku platformy zrównoważonego finansowania, komplementarnej wobec platformy KE. Konsultacje nad jej kształtem rozpoczniemy w drugim kwartale tego roku” – dodała.
Rynek zrównoważonego długu
Katarzyna Szwarc wskazuje, że rynek zrównoważonego długu to nie tylko zielone obligacje, gdyż stale pojawiają się nowe instrumenty.
„Mamy oprócz zielonych obligacji szereg innych instrumentów, które mogą być atrakcyjne dla polskich emitentów i inwestorów, w tym transition bonds, czyli obligacje związane z transformacją zeroemisyjną. Tym się one różnią od zielonych obligacji, że nie muszą być emitowane na konkretny cel, ale na kompleksowe wsparcie transformacji danej spółki czy samorządu” – powiedziała.
Zdaniem pełnomocniczki, polski rynek kapitałowy nie jest jeszcze w pełni przygotowany na nowe trendy związane z „zazielenianiem się” finansów.
„Jest kwestia przygotowania emitentów do nowych wymogów raportowania czynników klimatycznych i wpływu ich biznesu na środowisko. Nie chodzi tylko o nowe regulacje, które coraz szerszym strumieniem płyną do Polski z Brukseli, ale tego też domagają się inwestorzy, na razie głównie zagraniczni. Bardzo duże podmioty jak BlackRock czy Aviva coraz głośniej mówią, że to jest jeden z ich priorytetów” – powiedziała.
Wartość rynku zielonych obligacji na świecie przekroczyła 1 bilion dolarów pod koniec 2020 roku. Polska jako pierwsza wyemitowała zielone obligacje skarbowe w 2016 roku.
Pełnomocniczka MF ds. SRRK priorytetowo traktuje też kwestię kosztów funkcjonowania na rynku kapitałowym.
„Przygotowujemy analizę, która mam nadzieję stanie się podstawą do dyskusji z uczestnikami rynku i operatorami infrastruktury rynku. Wnioski chcemy zaprezentować jeszcze w tym półroczu na spotkaniu grupy roboczej ds. kosztów rynkowych, żeby zdecydować o kolejnych krokach, aby wspólnie pokonywać ewentualne bariery związane z kosztami” – powiedziała.
Pełnomocniczka zapowiada też dalszą współpracę w ramach grupy roboczej ds. innowacji i FinTech, żeby maksymalizować korzyści z rozwoju nowych technologii dla rynku kapitałowego.
„Nasza praca w tym obszarze będzie komplementarna wobec innych projektów toczących się zarówno w Ministerstwie Finansów, jak i w innych obszarach rynku. Bardzo ważną rolę odegra w tym KNF i jej piaskownica regulacyjna” – powiedziała.
Katarzyna Szwarc patrzy na wyzwania również z punktu widzenia oszczędzających, którzy wciąż postrzegają rynek kapitałowy jako relatywnie mało atrakcyjny.
„Około 70 proc. Polaków deklaruje posiadanie oszczędności, ale tylko co dziesiąty z nich inwestuje, a akcje stanowią bardzo niewielki procent oszczędności. W 2019 roku było to około 4 proc., podczas gdy depozyty bankowe i gotówka stanowiły około 80 proc. Wyzwanie leży więc w konieczności rozbudowy produktów dla różnych grup oszczędzających. U nas oferta wciąż jest jeszcze dosyć uboga” – powiedziała.
Strategia Rozwoju Rynku Kapitałowego została przyjęta przez rząd na początku października 2019 roku.
W dokumencie zapisano, że należy dążyć do tego, by do końca 2023 roku wskaźnik kapitalizacji notowanych spółek krajowych w stosunku do PKB wzrósł z obecnych 35 proc. do 50 proc. Do roku 2030 wskaźnik ten ma osiągnąć poziom 75 proc., przekraczając tym samym poziom wskaźnika dla średniej w Unii Europejskiej.
Strategia zakłada też wzrost o 100 proc. współczynnika płynności obrotu w najważniejszych, z punktu widzenia rozwoju rynku kapitałowego, kategoriach aktywów (m.in. w akcjach i transakcjach repo).
Założeniem SRRK jest osiągnięcie do 2025 roku poziomu stopy oszczędności gospodarstw domowych do około 8 proc. dochodu brutto do dyspozycji (z poziomu 2,60 proc.). Do 2030 roku poziom ten ma dorównać stopie oszczędności średniej państw Unii Europejskiej (czyli około 11 proc.).
Ambicją rządu jest, aby Warszawa mogła przyciągać emitentów i inwestorów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W opinii autorów strategii, Polska może być regionalnym hubem dla rozwoju i finansowania małych i innowacyjnych przedsiębiorstw.
