Split payment zmniejszy wpływy z VAT?

Po ośmiu miesiącach 2019 roku wpływy z VAT były o 6,55 % wyższe niż w tym samym okresie 2018 roku. To wynik gorszy niż po siedmiu miesiącach, gdy wpływy z VAT były wyższe niż przed rokiem o 6,84 %.

Wpływy z VAT będą jeszcze niższe?

W ciągu ośmiu miesięcy 2019 roku sprzedaż detaliczna w cenach bieżących wzrosła o 7,3 %, czyli o  ponad 0,7 pkt proc. szybciej niż wpływy z VAT.

Dane o PKB w cenach bieżących podawane są w ujęciu kwartalnym. Po sześciu miesiącach nominalny wzrost PKB wyniósł 7,1 %. W III kwartale realny wzrost zapewne spowolnił, ale wyższa inflacja pozwoliła utrzymać wzrost w cenach bieżących na podobnym poziomie co w dwóch pierwszych kwartałach.

A zatem wpływy z VAT w relacji do PKB maleją. W I półroczu 2018 roku wyniosły 8,4 % PKB, w I półroczu 2019 8,1 % PKB.

Dane dotyczące wpływów z VAT w lipcu i sierpniu mogą świadczyć o tym, że udział wpływów z VAT w PKB po III kwartałach będzie jeszcze niższy.

Na co liczy rząd?

W budżecie na rok 2020 założono wzrost wpływów z VAT o 11,4 % w stosunku do planowanych w budżecie na rok 2019.

W budżecie na rok bieżący założono skromny wzrost wpływów z VAT o 2,5 %, zapewne po to, by móc pochwalić się lepszym wynikiem  od planowanego. Wpływy rzeczywiście będą większe niż zapisano w ustawie budżetowej, choć spada ich ściągalność.

W świetle tych danych tak znaczny ich wzrost w roku 2020 może być ryzykowny.  Spowolnienie realnego wzrostu PKB w roku 2020, co prognozuje zarówno rząd, jak i niezależne instytuty badawcze,  spowoduje dodatkowe problemy ze ściągalnością podatków.

Zapewne rząd liczy na to, że wyższe wpływy z VAT wymusi nowelizacja ustawy o VAT z 9 sierpnia 2019 roku, wprowadzająca od 1 listopada 2019   mechanizm podzielonej płatności. Dotyczyć będzie transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikami, które podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce, udokumentowanych fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza 15 tys. zł brutto.

Wpływy z VAT nie do zastąpienia

Podmioty zagraniczne rozliczające za pomocą przelewów bankowych transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce zobowiązane zostaną do otwarcia rachunku bankowego w Polsce.

Wprowadzony zostanie obowiązek umieszczenia informacji na fakturze o stosowaniu obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności.

Skutki wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności (split payment) są trudne do przewidzenia. Rząd zapowiadał jego wprowadzenie od kilku lat, tymczasem dotknie gospodarkę w okresie osłabienia koniunktury, kiedy to  więcej niż zwykle przedsiębiorstw traci płynność i nie jest w stanie regulować zobowiązać podatkowych.

Split payment może spotęgować problemy z płynnością, a w konsekwencji nie zwiększyć, ale zmniejszyć wpływy z VAT.

Tymczasem wpływy z VAT mają stanowić w roku 2019 46,3 % wszystkich dochodów budżetu centralnego (49,9 % dochodów podatkowych), zaś w roku 2020 46,6 %. (51 % dochodów podatkowych).

Jeżeli wpływy z VAT będą niższe od planowanych, trudno będzie je uzupełnić z innych źródeł.