Rynek płatności kartowych mógłby rozwijać się szybciej

Operatorzy terminali płatniczych biją na alarm, sugerując niekorzystne dla obrotu kartowego praktyki ze strony firmy MasterCard. Chodzi o szeroko komentowany raport Komitetu Agentów Rozliczeniowych (KAR) – działającego przy Związku Banków Polskich – w którym najwięksi dostawcy terminali do obsługi transakcji bezgotówkowych jednoznacznie wskazują na szkodliwe dla rynku działania kartowego giganta.

Wszystko za sprawą dodatkowej opłaty, jaką MasterCard nałożył na agentów rozliczeniowych  (0,025 proc. wartości transakcji w ramach programu Innovation for Poland), której wprowadzenie jest istotną blokadą dla dynamicznego przyrostu infrastruktury obsługującej rynek płatności bezgotówkowych (jednocześnie inicjatywa MC niweluje efekty programu dopłat do instalacji terminali płatniczych, wprowadzonego w 2010 roku przez Visę).

Z szacunków KAR wynika, że koszty wynikające z I4P tj. 24,5 mln zł w 2011 roku i 28 mln zł w 2012 roku, jakie musieli ponieść agenci rozliczeniowi, przełożyły się w bardzo niekorzystny sposób na możliwości finansowania, zakupu oraz instalacji nowych terminali. Efekt dla całego rynku jest porażający i skutkuje blisko 50 % spadkiem liczby urządzeń, które w skali roku mogłyby zasilić sieć akceptacyjną (szacowany spadek instalacji z 41 tys. do 21 tys. punktów akceptacyjnych rocznie).

– Z perspektywy rynku płatności bezgotówkowych środki finansowe, które w efekcie funkcjonowania Innovation for Poland uszczupliły budżet operatorów terminali płatniczych oraz te pochodzące z programu dopłat realizowanego przez Visa, można wykorzystać zdecydowanie efektywniej. Z całą pewnością większe korzyści przyniosłoby przeznaczenie ich m.in. na działania związane z upowszechnieniem (wśród konsumentów, również tych nie posiadających konta oraz w gronie przedsiębiorców) wiedzy na temat mechanizmów funkcjonowania obrotu kartowego – przekonuje Robert Łaniewski, Prezes Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego.

Niepokojące są również wyliczenia KAR, które wskazują że – przy zaniechaniu niekorzystnych praktyk ze strony MasterCarda – w ciągu najbliższych pięciu lat liczba terminali wzrosłaby o ponad 200 tys. Tymczasem na rynku pojawi się blisko 80 tys. urządzeń mniej, przy jednoczesnym uszczerbku dla kartowego obrotu na poziomie około 15 mld zł.

– Według Fundacji Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego, tego typu praktyki należy uznać jako bardzo szkodliwe dla rynku. Ich negatywny wpływ jest bowiem widoczny nie tylko w odniesieniu do perspektyw dynamicznego rozwoju sieci akceptacji – w tym przede wszystkim nowych inwestycji ze strony operatorów terminali – ale także z punktu widzenia konsumentów i przedsiębiorców, aktywnie korzystających z systemu płatności kartowych. – mówi Robert Łaniewski.

W tej sytuacji niezbędne są działania mające na celu doprowadzenie do końca inicjatywy parlamentarnej w zakresie ustawowej regulacji wysokości opłat pobieranych przez organizacje płatnicze od transakcji bezgotówkowych. Przyjęcie nowych przepisów ustawy o usługach płatniczych (w tym zapis określający stawkę opłaty interchange na 0,5 proc.) powinno m.in. doprowadzić również do zakazu obciążania opłatami transakcji innego systemu (przykład ostatnich praktyk MasterCarda wobec organizacji Visa).

Należy przy tym jasno i dobitnie powiedzieć, że rozwój obrotu bezgotówkowego – tak ważny dla konsumentów i przedsiębiorców, reprezentujących m.in. mały i średni biznes – jest w znacznym stopniu uzależniony od rozbudowy sieci akceptacji oraz liczby punktów, w których klienci mogą dokonać płatności kartą.

Polska zajmuje przedostatnie miejsce w Unii Europejskiej pod względem liczby terminali płatniczych przypadających na jednego mieszkańca. Na milion mieszkańców Polski przypada ich zaledwie 7 005, przy czym średnia dla UE wynosi aż 17 864. Gorszym wynikiem legitymuje się wyłącznie Rumunia. W zestawieniu pokazującym liczbę wydanych kart w przeliczeniu na jednego mieszkańca Polska – ze średnią 0,84 przy średniej UE na poziomie 1,44, wypada równie niekorzystnie.

Stąd obserwowany również u nas bardzo niski wskaźnik liczby transakcji w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W porównaniu ze średnią europejską jego wartość jest w Polsce trzykrotnie niższa i wynosi obecnie 26,9. Z drugiej jednak strony, popularność obrotu bezgotówkowego i profity, jakie niesie ze sobą możliwość korzystania z sieci terminali płatniczych przyczyniają się do utrzymania wysokiego wskaźnika liczby transakcji w przeliczeniu na jeden terminal POS. W odniesieniu do krajowego rynku są to odpowiednio 3724 transakcje, podczas gdy w innych krajach europejskich odnotowano średnią na poziomie 3967.

– Dlatego też, aby utrzymać dotychczasową aktywność użytkowników kart płatniczych na rynku, ale także zachęcić nowych konsumentów do skorzystania z dobrodziejstw systemu płatności bezgotówkowych, niezbędna jest jak najszybsza redukcja maksymalnej stawki opłaty interchange oraz nieustanna edukacja społeczeństwa w zakresie posiadania i korzystania z kart – mówi Robert Łaniewski.

Źródło: Fundacja Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego

Michał Skowronek – Dyrektor Generalny MasterCard w Polsce

Uważamy, że najlepszą oceną funkcjonowania programów takich jak „Innovation 4 Poland” są oficjalne dane rynkowe – na przykład kwartalne raporty o kartach płatniczych Narodowego Banku Polskiego. Dlatego MasterCard nie podejmuje się oceny raportu Komitetu Agentów Rozliczeniowych, ani programu „Kartą Visa Zapłacisz Wszędzie”.

Analizujemy natomiast wnikliwie dane przedstawiane przez NBP w raportach kwartalnych. Na podstawie tych danych można zaobserwować dynamikę poszerzania się sieci akceptantów płatności bezgotówkowych przed i po wprowadzeniu obu programów.

Nasz program „Innovation 4 Poland” ma na celu wsparcie nowych technologii płatniczych takich jak: karty zbliżeniowe, płatności mobilne NFC, karty z wyświetlaczem lub karty multiaplikacyjne, tworzenie ekosystemów dla innowacyjnych rozwiązań płatniczych. Dzięki temu wsparciu Polska stała się światowym liderem, jeśli chodzi o płatności zbliżeniowe i wdraża z sukcesami system płatności mobilnych. Program „Innovation 4 Poland” spełnia więc swoje zadanie przyczyniając się do tego, że nasz kraj jest uważany za jeden z najbardziej innowacyjnych rynków, jeśli chodzi o system płatności bezgotówkowych.

W chwili obecnej w Polsce już 50% kart płatniczych i kredytowych, oznakowanych znakami MasterCard i Maestro, to karty obsługujące płatności zbliżeniowe.

Program „Innovation 4 Poland” ma również za zadanie wsparcie innowacji wśród innych podmiotów na rynku płatności – na przykład firm, które są dostawcami usług na rynku płatności mobilnych. MasterCard współpracuje z nimi od kilku lat budując w Polsce coraz wygodniejsze rozwiązania płatnicze dla konsumentów, w szczególności rozwiązania mobilne. Dzięki tej współpracy, przy pomocy telefonu można zdalnie, bez użycia gotówki zapłacić za bilety komunikacji miejskiej, za parkingi, kupić bilet do kina czy tez uiścić opłatę za rachunki domowe albo doładować telefon.

Ekosystem płatności mobilnych ma zasięg ponad 15 milionów Polaków i zyskuje coraz większą popularność wśród społeczeństwa. Rozwiązania te korzystne są dla wszystkich interesariuszy rynku – w szczególności punktów usługowo-handlowych, ponieważ zapewniają one bardziej dogodne sposoby płatności dla użytkowników kart, którzy mogą korzystać z bezpiecznych, wygodnych i innowacyjnych rozwiązań płatniczych.

Źródło: MasterCard