Rynek finansowy: Wiarygodność płatnicza

KAROL JERZY MÓRAWSKI

Pod koniec ubiegłego roku Ministerstwo Gospodarki ogłosiło dokument zatytułowany System informacji o wiarygodności płatniczej w obrocie gospodarczym – Zielona Księga. Opracowanie to stanowi wynik prac nad oceną skutków regulacji w zakresie wymiany informacji gospodarczej. Analizy, a także konsultacje społeczne z przedstawicielami uczestników obrotu gospodarczego, prowadzone są przez Ministerstwo Gospodarki już od roku, a ich ostatecznym efektem ma być stworzenie jednolitego, spójnego i skutecznego systemu informacji o wiarygodności płatniczej. Jak podkreślili twórcy opracowania: zadaniem Ministra Gospodarki jest wypracowanie takiego modelu, który będzie owocem pogłębionej i rzeczowej dyskusji wszystkich zainteresowanych. Niezależnie od tego, czy pogodzenie poglądów będzie możliwe, wszystkie muszą być wnikliwie rozważone. Dopiero wtedy można je odpowiedzialnie wyważyć. Będzie to możliwe jedynie w toku otwartej i zarazem pogłębionej dyskusji.

Nie rozwiązania a prezentacja

Zielona Księga nie przedstawia konkretnych rozwiązań legislacyjnych; celem opracowania jest prezentacja polskiego systemu wymiany informacji gospodarczej, porównanie rodzimych rozwiązań z praktykami przyjętymi w wybranych krajach Unii Europejskiej oraz ukazanie najważniejszych punktów zapalnych w obowiązującym prawie. Jednym z wyników przeprowadzonych badań są postulaty, ukazujące możliwe kierunki rozwiązań każdego ze wskazanych problemów.

Opracowanie składa się z dwóch części. Pierwsza z nich prezentuje obecny stan – zarówno prawny, jak i faktyczny – na rynku wymiany informacji gospodarczej. W telegraficznym skrócie ujęto ewolucję ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej, od wdrożenia tego prawa w 2003 r. do zmian wprowadzonych siedem lat później. Autorzy opracowania przypominają, że najistotniejsza dla działalności biur informacji gospodarczej nowelizacja przepisów z 2010 r. poprzedzona została analogiczną oceną skutków regulacji jak obecnie, a wprowadzone zmiany prawne były wynikiem konsultacji z uczestnikami obrotu gospodarczego.

Ważnym elementem opracowania jest pełne zestawienie uczestników polskiego rynku wymiany informacji o wiarygodności płatniczej. Nie ograniczono się tylko do biur informacji gospodarczej; raport wylicza wszelkie podmioty, które na podstawie różnych przepisów korzystają z prawa do gromadzenia i upowszechniania informacji o zobowiązaniach płatniczych innych uczestników obrotu gospodarczego. Warto zwrócić uwagę na wiodącą rolę Związku Banków Polskich w tworzeniu rodzimego systemu informacji gospodarczej; pośród zaprezentowanych instytucji aż cztery zostały utworzone z jego inicjatywy. Są to: Biuro Informacji Kredytowej, Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor, Bankowy Rejestr Długów oraz rejestr DOKUMENTY ZASTRZEŻONE. W zestawieniu znalazł się ponadto sądowy Rejestr Dłużników Niewypłacalnych, a także inne podmioty zajmujące się wymianą informacji o zobowiązaniach – jak giełdy wierzytelności czy wywiadownie gospodarcze. Dla porównania zaprezentowano mechanizmy udostępniania informacji o zobowiązaniach w wybranych krajach Unii Europejskiej: Czechach, Hiszpanii, Niemczech, Holandii ...