Rynek finansowy: Prawo, nadzór czy samoregulacja?

Karol Jerzy Mórawski

Takim zagadnieniom poświęcona była debata ekspercka poświęcona nowym regulacjom dla polskiego rynku finansowego, przeprowadzona podczas Gospodarczego Otwarcia Roku 2015, organizowanego przez Krajową Izbę Gospodarczą. W panelu, moderowanym przez dziennikarza „Gazety Wyborczej” Macieja Samcika, uczestniczyli: wiceprezes Związku Banków Polskich Jerzy Bańka, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Adam Jasser, wiceprezes Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową Bohdan Wyżnikiewicz, ekspert prawno-gospodarczy KIG Katarzyna Dwórznik oraz Rafał Janczura z firmy doradczej Bird&Bird.

A może rejestr…

Jaki jest najbardziej przeregulowany i niedoregulowany obszar rynku finansowego, który wymaga interwencji państwa? Takim pytaniem rozpoczął debatę moderator. – Zacznę od tej strony niedoregulowanej – stwierdziła Katarzyna Dwórznik. – Chodzi głównie o pozabankowy sektor związany z pożyczkami. Zdaniem eksperta KIG, pożądanym unormowaniem dla tej branży byłoby np. utworzenie rejestru firm pożyczkowych. Niestety, w ostatniej wersji projektu nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym wykreślono zapisy zakładające to. – Rejestr zapewniłby bezsprzecznie przejrzystość i bezpieczeństwo na rynku, byłaby to wyraźna informacja dla klientów, które firmy działają zgodnie z prawem i spełniają wymogi ustawowe. Taki rejestr powinno prowadzić Ministerstwo Gospodarki bądź UOKiK – co zapewniłoby niezależność, bezpieczeństwo i wiarygodność takiego rejestru – stwierdziła Katarzyna Dwórznik.

Odmienne zdanie w tej materii miał natomiast prezes UOKiK Adam Jasser. – Samo wprowadzenie rejestru nie da gwarancji, że ktoś, kto się w nim zarejestrował, spełnił nawet jakieś wymogi dotyczące minimalnego kapitału, albo że ma właściwe osoby we władzach tej spółki, (…) że będzie w sposób uczciwy i wiarygodny udzielać tych pożyczek – powiedział. – Gorzej: może stworzyć pozór tego, że jest jakaś kontrola i nadzór, a w rzeczywistości będzie to tylko zapis w jakiejś ewidencji. (…) Pojawia się pytanie, jaki konkretny benefit zyska klient z samego faktu istnienia takiego rejestru? Mnie się wydaje, że ta dyskusja trwa od dłuższego czasu. Są bardzo prężne organizacje, które udzielają tych pożyczek i nic nie stoi na przeszkodzie, żeby one sobie założyły swój wewnętrzny rejestr pożyczkodawców – jako organizacje – i one weryfikowały, certyfikowały wiarygodność własnych członków – dodał.

Z kolei wiceprezes IBnGR Bohdan Wyżnikiewicz ocenił, że właśnie teraz nadszedł czas na regulację rynku chwilówek. – Istniały one od dłuższego czasu, w pewnym momencie nastąpiła ich eksplozja – i doszło do patologicznych rozwiązań. Dotyczą one niezbyt licznej, ale ważnej grupy społecznej – czyli osób, które mają bardzo słabą zdolność kredytową, za słabą, żeby mogły być objęte kredytami bankowymi, ale z drugiej strony nie na tyle złą, żeby ...