Rynek Finansowy: Noworoczny prezent dla fiskusa

Karol Czajka

Nowe kompetencje polskiego fiskusa to efekt uchwalonej przez parlament 24 listopada ub.r. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Bezpośrednią przesłanką dla wprowadzenia owych regulacji i zarazem ich głównym celem była eskalacja fraudów w przypadku podatku od towarów i usług, określanych jako karuzele podatkowe. Działalność zorganizowanych grup przestępczych specjalizujących się w tym „biznesie” przynosi budżetowi państwa wielomiliardowe straty. „Na podstawie własnych oszacowań służb skarbowych oraz niezależnych badań można przyjąć, że wartość luki w VAT spowodowanej przez wyłudzenia skarbowe jest nie mniejsza niż 10 mld zł rocznie, a zapewne większa niż 15,3 mld rocznie” – czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy.

Niepokojącym zjawiskiem było w szczególności wykorzystywanie w celach przestępczych rachunków zakładanych w bankach i SKOK-ach. Twórcy nowych przepisów wskazywali, iż konta służą oszustom nie tylko do transferu zdefraudowanych środków, ale są również wykorzystywane w celu prania pieniędzy pochodzących z karuzel VAT-owskich czy pozorowania faktycznej skali działalności gospodarczej poprzez dokonywanie szeregu fikcyjnych transakcji. Wobec tak wielkiej skali procederu bezradny był zarówno fiskus, jak również instytucje finansowe. – Dotychczas organy skarbowe nie dysponowały narzędziami pozwalającymi na szybką reakcję w przypadku stwierdzenia tak patologicznych zjawisk, jakimi są karuzele podatkowe – zauważył Mariusz Korzeb, doradca podatkowy i ekspert Pracodawców RP.

Także i sektor bankowy niejednokrotnie podkreślał potrzebę systemowego przeciwdziałania przestępstwom skarbowym, dokonywanym z wykorzystaniem rachunków należących do przedsiębiorców. Autorzy projektu ustawy zwrócili uwagę, iż proceder ten wiąże się bowiem z szeregiem ryzyk dla instytucji finansowych – poczynając od niezasłużonego uszczerbku wizerunkowego, poprzez możliwość korumpowania pracowników bankowych, a kończąc na zagrożeniach stabilności finansowej poszczególnych podmiotów.

STIR, czyli big data na usługach fiskusa

Obowiązujące od 13 stycznia br. przepisy oznaczają gruntowną zmianę podejścia do problemu używania rachunków firmowych przez gangi podatkowych hochsztaplerów. Kluczowym instrumentem służącym wykrywaniu takich patologii będzie system teleinformatyczny izby rozliczeniowej (STIR), stworzony dzięki zasobom Krajowej Izby Rozliczeniowej. – Ustawa przewiduje nałożenie na banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe obowiązku przekazywania do STIR informacji o rachunkach ...