Rynek finansowy: Nowe zarządzanie ryzykiem płynności

Trwają prace nad nowelizacją Rekomendacji P – pod koniec lipca Komisja Nadzoru Finansowego przesłała Związkowi Banków Polskich projekt nowelizacji dokumentu, regulującego zasady monitorowania płynności finansowej banków. Czy może pan przypomnieć, jakie inicjatywy podejmowały organy nadzoru w ciągu ostatniego ćwierćwiecza w celu zapewnienia właściwego zarządzania ryzykiem płynności w placówkach bankowych?

– Ryzyko płynności było i jest jednym z ważniejszych obszarów zainteresowania nadzoru bankowego. Obowiązek utrzymania przez bank płynności płatniczej wynika wprost z art. 8 ustawy Prawo bankowe. Nadzór bankowy monitorował i monitoruje ryzyko płynności przy wykorzystaniu następujących regulacji i narzędzi: Zalecenia Prezesa NBP nr 5 z 1990 r. (nieobowiązującego od lipca 1996 r.), Rekomendacji P dla banków w sprawie monitorowania płynności finansowej (wydana w lipcu 1996 r., a następnie znowelizowana w 2002 r.), Uchwały nr 386/2008 KNF z 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności (zastąpiła uchwałę nr 9/2007 KNB z 13 marca 2007 r. w tej sprawie).

Rekomendacja dla banków dotycząca systemu monitorowania płynności finansowej zajmuje ważne miejsce w polityce nadzoru bankowego, w kształtowaniu świadomości i potrzeby zarządzania płynnością w bankach. Jako regulacja o charakterze jakościowym, wskazuje dobre praktyki w zakresie zarządzania płynnością. Oczywiście wiemy, jaki charakter prawny mają rekomendacje wydawane przez nadzór bankowy, zatem nie ma potrzeby rozwodzić się na ten temat. Faktem jest to, że rekomendacje są narzędziem niezwykle pomocnym w prezentowaniu przez nadzorcę standardów, jakie powinny towarzyszyć prowadzeniu działalności bankowej. Stopień dostosowania się banków do postanowień rekomendacji, więc także Rekomendacji P, jest badany przez inspektorów nadzoru bankowego podczas inspekcji w bankach. Obowiązuje przy tym reguła „dostosuj się lub wyjaśnij”, która oznacza, że bank stosujący rozwiązania odbiegające od wskazanych w rekomendacji, powinien potrafić uzasadnić swoje podejście.

W 2005 r. The European Banking Committee (EBC – Komitet ds. Sektora Bankowego działający przy Komisji Europejskiej) planował rozpocząć prace konsultacyjne, które miały zakończyć się opracowaniem rekomendacji dotyczącej monitorowania płynności w bankach. Większość państw poparła omawianą inicjatywę i ustalony harmonogram prac został przyjęty. Zgodnie z pierwotnym harmonogramem w czerwcu/lipcu 2005 r. miał zostać opublikowany przez EBC stosowny raport na temat zarządzania płynnością przez banki. Niemniej jednak z uwagi na inne pilne zadania, m.in. wprowadzenie w życie dyrektywy bankowej CRD, prace nad przygotowaniem ujednoliconych zasad zarządzania płynnością zostały wstrzymane. W tym czasie Komitet Bazylejski ds. Nadzoru Bankowego opracował ilościowe normy płynności: krótkoterminowej (LCR) i długoterminowej (NSFR), których metodologia kalkulacji została zawarta w unijnym pakiecie CRDIV/CRR.

Wróćmy jednak do kraju. Uchwała ...