Rynek finansowy: Nie wierzę w polityczne umowy

Odetchnął pan już po najdłuższej współczesnej kampanii wyborczej, ciągnącej się od początku 2015 r?

– Pewnie chwilę to potrwa, zwłaszcza że ta kampania była nawet dłuższa niż pan mówi. Ona przecież zaczęła się przed wyborami do Parlamentu Europejskiego, które odbyły się w maju 2014 r., potem były wybory samorządowe, kampania prezydencka, aż w końcu teraz parlamentarna…

…Po drodze było jeszcze referendum…

– Ale ono zostało całkowicie zignorowane.

Dlaczego?

– Ostatnie półtora roku w polityce było bardzo męczące dla wyborców i w efekcie doprowadziło do ich zobojętnienia, niewrażliwości na politykę. A w dodatku referendum z punktu widzenia przeciętnego obywatela było wręcz absurdalne.

Jaki jest skutek tego znieczulenia?

– Jego efekt to demobilizacja wyborców i pogłębienie niechęci do całej klasy politycznej jako reprezentanta społeczeństwa. A wybory w demokracji winny sprzyjać krystalizowaniu się preferencji politycznych, ich agregowaniu i odnawianiu zaufania pomiędzy obywatelami a ich reprezentantami. Właśnie ta relacja zaufania jest ważna, aby nie trzeba było co chwilę pytać obywateli o ważne sprawy wspólnoty. Po to ustanowiono demokrację przedstawicielską.

Efektem tego „znieczulenia” była również postępująca z wyborów na wybory brutalność kampanii?

– Tak, ale chyba znacznie poważniejszym problemem była nieprawdopodobna inflacja obietnic.

Jakie to może mieć konsekwencje?

– Bardzo złe, bo obietnice i programy są traktowane jako czysta fikcja, fasada. W efekcie ludzie przestają traktować poważnie wybory, śmieją się z obietnic. Tak jak w pewnym momencie została ośmieszona instytucja referendum.

Politycy zachowywali się w myśl zasady „nikt ci tyle nie da, ile ja obiecam”?

– Tak, bo każde dobro, które jest oferowane bez umiaru, podlega inflacji. I taka sytuacja miała miejsce w kwestii programów politycznych partii oraz obietnic wyborczych. Teraz można obiecać już wszystko. Tyle że wyborcy nie będą traktowali tego poważnie.

Co w takim razie z obietnic, które składali politycy podczas tej kampanii zostało nam w głowach? Bo to, co słyszeliśmy, przypominało znane ...