Rynek finansowy: Loża komentatorów marzec 2012

Dariusz Winek
główny ekonomista Banku BGŻ S.A.

W nowej perspektywie finansowej Polska ma szanse otrzymać blisko 80 mld euro, czyli ponad 12 mld euro więcej niż w obecnej. Według szacunków ZBP w latach 2007-2013 środki pomocowe z UE miały wygenerować popyt na zewnętrzne finansowanie w ramach zapotrzebowania na wkład własny na ok. 120-150 mld zł. Choć z danych KSI SIMIK z lutego br. wynika, że dokonano już alokacji blisko 72 proc. środków unijnych, można przypuszczać, że rzeczywisty wzrost akcji kredytowej z tego tytułu będzie raczej niższy. Kredyty pod dotację oferowane przez banki, choć są oceniane przez sektor jako względnie nisko ryzykowne, to jednak mimo wszystko niezbyt atrakcyjne biznesowo. Wymagają one indywidualnego podejścia do każdego wniosku kredytowego, wysokich kwalifikacji od pracowników banku, a ponadto ich procesowanie jest czasochłonne. Od strony oceny wniosków kredytowych często wskazuje się, że projekty przekraczają możliwości finansowe firmy, wnioskodawcy nie dysponują wystarczającymi zabezpieczeniami lub brak im doświadczenia w danej branży.

Generalna zaś krytyka kierowana pod adresem środków pomocowych dotyczy też celowości części realizowanych projektów oraz ich niskiej komercyjnej użyteczności. W nowej perspektywie finansowej zwiększeniu efektywności wykorzystania unijnych funduszy w ramach programów spójności miało służyć zastąpienie przyznawanych przez urzędników dotacji podlegającymi zwrotowi niskooprocentowanymi pożyczkami i poręczeniami kredytowymi. W ich przyznawaniu mieli uczestniczyć – również w formie kapitałowej – pośrednicy finansowi oraz banki. Jedynie 20 proc. pieniędzy miało zostać rozdzielonych w formie dotacji bezpośrednich. Jednak pod wpływem interwencji przedsiębiorców i firm doradczych MRR wycofuje się z wcześniejszych deklaracji. Niezależnie od tego zdecydowanie więcej pieniędzy ma zostać przesuniętych do regionalnych programów operacyjnych, w ramach których mają być uruchamiane stałe fundusze wspierania MŚP.

Łukasz Tarnawa
główny ekonomista Banku Ochrony Środowiska S.A.

Zgodnie z dokumentami Komisji Europejskiej coraz większą rolę w wydatkach z budżetu Unii Europejskiej w ramach perspektywy budżetowej na lata 2014-2020 będą odgrywały zwrotne formy pomocy finansowej (według nomenklatury KE – innowacyjne instrumenty finansowe), zastępując tradycyjne dotacje. Konieczność zwrotu środków finansowych, dzięki innemu niż w przypadku środków bezzwrotnych systemowi bodźców, powinna skutkować wzrostem dyscypliny finansowej po stronie beneficjenta i wzrostem efektywności wykorzystania środków ...