Rynek finansowy: Dla pieniędzy wiek nie ma znaczenia

Krzysztof Maciążek

Przemiany demograficzne stanowią duże wyzwanie zarówno dla polskiego, jak i w szerszym ujęciu europejskiego społeczeństwa. Niski przyrost naturalny, wzrastająca długość życia, migracje do wielkich aglomeracji to zjawiska, często ujmowane hasłowo jako „starzenie się społeczeństwa” czy „obumieranie regionów wiejskich”. Coraz częściej kwestie te podnoszone są w debatach publicznych. Trzeba być przede wszystkim świadomym, że w tym wypadku nie chodzi o jakieś przejściowe trudności. Prognozy demograficzne dla Polski nie zakładają bowiem szybkiej zmiany sytuacji. Liczba dzieci i młodzieży objętej systemem edukacji będzie malała do roku 2035. W konsekwencji będzie się to przekładało na malejącą grupę osób w wieku produkcyjnym, co oznacza, że znacznie więcej będzie korzystających ze świadczeń emerytalnych. Procesy przemiany demograficznej na peryferyjnych obszarach wiejskich i w małych miastach pod wieloma względami są jeszcze bardziej nasilone niż w dużych ośrodkach miejskich i ich strefach podmiejskich. Prof. Przemysław Śleszyński z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dowodzi, że w wielu miejscach kraju zachodzi silna depopulacja oraz postarzanie struktury wieku. Między innymi na wschodzie woj. mazowieckiego już dziś znajdują się wsie, w których odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym przekracza obecnie 50 proc.

Profilowanie wiekowe

Czy sektor finansowy jest w ogóle świadom tych zachodzących procesów? Wiele wskazuje na to, że w stopniu dalece niedostatecznym. Pierwszy przykład z brzegu? Stosunkowo niewielki nacisk położony na rozbudzanie skłonności do oszczędzania. Jak nigdy dotąd, stało się jasne, że oszczędzanie na emeryturę trzeba zacząć już na starcie życia zawodowego. – W ofertach usług finansowych takich produktów nie brakuje, ale bariery leżą głównie po stronie ekonomicznej i rynku pracy, a także braku nawyków kulturowych – zauważa Andrzej Lech, prezes Warszawskiego Instytutu Bankowości. Jego zdaniem trudno jednak oczekiwać od instytucji finansowych, że własnymi siłami zdołają te bariery pokonać i zaczną kształtować właściwe postawy. – Sam rynek finansowy nie kreuje procesów dostosowawczych bez wyrazistej polityki ze strony ...