Rynek finansowy: Abonament na bezpieczeństwo

Tak gwałtownemu przyspieszeniu obsługi klienta towarzyszyć musi wyjątkowo odpowiedzialne zarządzanie ryzykiem kredytowym. Konieczność utrzymania należytego poziomu oceny zdolności kredytowej klienta musi iść w parze z dostosowaniem tempa tych działań do aktualnie panujących standardów, w przeciwnym razie należy się liczyć z odpływem klientów. Kolejne analizy rynku potwierdzają, iż konsumenci z pokolenia „Y” i „Z” nie akceptują żadnych odstępstw od wygody i sprawności obsługi, nawet tych podyktowanych troską o bezpieczeństwo. W podobnych uwarunkowaniach każda instytucja finansowa, biorąc pod uwagę przyjęty „apetyt na ryzyko”, powinna dysponować odpowiednimi narzędziami, pozwalającymi na szybką weryfikację lub preselekcję wniosków kredytowych bez konieczności uruchamiania za każdym razem skomplikowanych procedur scoringowych. Takie właśnie funkcje z powodzeniem realizuje System BANKOWY REJESTR, prowadzony od 1992 r. przez Związek Banków Polskich.

Optymalne narzędzie w procedurze udzielania pożyczek niskokwotowych

Czym jest i jak działa BANKOWY REJESTR? Podstawą dla jego funkcjonowania jest art. 105 ust. 4 Prawa Bankowego. Wpisowi do bazy podlega każdy nierzetelny klient banku, zarówno konsument, rolnik, jak również przedsiębiorca, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą czy inna osoba prawna, jeżeli tylko posiada zadłużenie przeterminowane powyżej 60 dni o łącznej wartości co najmniej 200 zł w przypadku konsumentów i 500 zł w pozostałych przypadkach.

Od pewnego czasu beneficjentami systemu są nie tylko banki. Zmiany w prawie, wprowadzające konieczność przeprowadzania oceny zdolności kredytowej również przez instytucje pożyczkowe umożliwiły dostęp tego rodzaju podmiotom do rejestrów kredytowych. BANKOWY REJESTR stanowi zatem co do zasady pewne źródło informacji na temat najbardziej ryzykownych klientów sektora finansowego; obecnie w Centralnej Bazie Danych znajduje się 1 mln 970 tys. 470 rekordów. Dzięki takiemu rozwiązaniu system z powodzeniem może posłużyć jako podstawowe narzędzie do uproszczonej oceny zdolności kredytowej klienta, stosowanej choćby przy zakupach ratalnych (np. sprzętu AGD, mebli, itp.), pożyczkach niskokwotowych bądź podczas zawierania umów leasingowych. BANKOWY REJESTR jest w stanie szybko wskazać te osoby, wobec których decyzja o przyznaniu kredytu bądź pożyczki powinna mieć charakter jednoznacznie negatywny.

Niskie, abonamentowe opłaty umożliwiają pobieranie nieograniczonej liczby raportów

Nie oznacza to bynajmniej, iż z BANKOWEGO REJESTRU nie warto skorzystać w przypadku tych kredytów, których udzielanie powinno być poprzedzone wnikliwą analizą wiarygodności płatniczej wnioskodawcy, jak to ma miejsce np. przy kredytach hipotecznych bądź inwestycyjnych. W takich przypadkach system sprawdza się jako narzędzie preselekcji wniosków, skutecznie oznaczając już w pierwszej fazie te wnioski, co do których wymagany jest alternatywny sposób ich procedowania związany z np. dogłębną analizą wszystkich zobowiązań wraz z przeprowadzeniem scoringu lub podjęciem decyzji o ich odrzuceniu. Niezaprzeczalnym atutem BANKOWEGO REJESTRU jest również niski koszt dostępu do bazy, wahający się od kilku do kilkunastu groszy – za pojedyncze zapytanie – w ramach wnoszonego przez uczestnika abonamentu. Z tego też powodu odpytania te nie generują dodatkowych kosztów, co w przypadku produktów o relatywnie niskiej rentowności, takich jak kredyty niskokwotowe i ratalne, posiada fundamentalne znaczenie.

Warto również podkreślić, że zasoby bazy danych dostępne są online i w czasie rzeczywistym, a złożenie zapytania nie wymaga załączenia żadnych dodatkowych dokumentów, dzięki czemu system może być wykorzystany w zautomatyzowanych systemach kredytowych, funkcjonujących na platformach e-commerce.

Skuteczne wsparcie działań windykacyjnych

Optymalizacja procesu oceny zdolności kredytowej to nie jedyna korzyść, jaką instytucje finansową uzyskują wskutek uczestnictwa w Systemie BANKOWY REJESTR. Ewidencjonowanie wątpliwych i utraconych kredytów w bazie ZBP znacząco usprawnia również proces windykacji i zarządzania wierzytelnościami. Po pierwsze, podmiot ujęty w rejestrze pozostaje co do zasady wykluczony z możliwości uzyskiwania kredytów i pożyczek na oficjalnie działającym rynku finansowym. To jednak nie wszystko. Dostęp do informacji o niespłaconych kredytach gromadzonych przez ZBP możliwy jest również dla podmiotów spoza sektora finansowego, za pośrednictwem Biura Informacji Gospodarczej BIG InfoMonitor. Informacje o niespłaconym przez konsumenta kredycie lub pożyczce mogą zatem skutecznie zablokować możliwość zakupu abonamentu telefonicznego, internetowego bądź telewizji kablowej, a nawet skutkować odmową zawarcia umowy o dostawę energii elektrycznej lub gazu. Z kolei przedsiębiorca, którego niespłacone zobowiązania uwidocznione zostały w BANKOWYM REJESTRZE, może mieć poważne problemy z uzyskaniem od swych dostawców i kontrahentów tzw. kredytu kupieckiego lub rozłożeniem należności na raty np. z tytułu wynajmu lokalu użytkowego. Wpis do Centralnej Bazy Danych stanowi zatem skuteczny impuls, skłaniający niesolidnego kredytobiorcę do ostatecznego rozliczenia się z wierzycielem, tylko bowiem w takim przypadku istnieje podstawa prawna dla usunięcia adnotacji o długu.

Poważny atut w negocjacjach z funduszami restrukturyzacyjnymi i firmami windykacyjnymi

Uczestnictwo w systemie prowadzonym przez Związek Banków Polskich poprawia też pozycję negocjacyjną banków w przypadku sprzedaży portfeli wierzytelności. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, informacje o zadłużeniu mogą być usuwane z BANKOWEGO REJESTRU z chwilą dokonania ich spłaty (co w przypadku zbycia wierzytelności co do zasady następuje z chwilą dokonania cesji), ale mogą też pozostawać w systemie przez kolejnych pięć lat. Ta druga opcja jest szczególnie korzystna dla dokonującego nabycia funduszu sekurytyzacyjnego bądź firmy windykacyjnej, jako że utrzymanie danej należności w rejestrze znacząco zwiększa szansę na jej wyegzekwowania przez wierzyciela wtórnego. Wystawiając na sprzedaż portfele wierzytelności, instytucje finansowe mogą zatem oferować je w pakiecie wraz z usługą utrzymania danych w BANKOWYM REJESTRZE, dzięki czemu zbycie może być dokonane na znacznie atrakcyjniejszych zasadach.

Poprawa jakości portfela kredytowego

Nie trzeba dodawać, iż takie wykorzystanie bazy ZBP przyczynia się również do ograniczenia poziomu kredytów nieregularnych, a w konsekwencji poprawia jakość portfela kredytowego polskich banków, wpływa pozytywnie na funkcjonowanie podmiotów z branży zarządzania wierzytelnościami i sprzyja kształtowaniu właściwych postaw społecznych w zakresie wywiązywania się ze zobowiązań o charakterze finansowym.

Ważny element realizacji Rekomendacji S oraz T

Przedstawione powyżej liczne korzyści natury finansowe to nie jedyny powód, dla którego warto rozważyć uczestnictwo w Systemie BANKOWY REJESTR. Korzystanie z bazy umożliwia bowiem realizację obowiązków, nałożonych na instytucje bankowe przez prawo bankowe i regulacje nadzorcze. Wydana w roku 2010 Rekomendacja T stanowi jednoznacznie, iż banki powinny aktywnie uczestniczyć w zasilaniu międzybankowych baz danych przekazując kompletne i aktualne informacje na temat wszystkich zobowiązań kredytowych klientów. Obowiązek ten został sformułowany również w treści Rekomendacji S z roku 2013 dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie. Niedotrzymanie tych powinności, a więc zarówno nieuczestniczenie w ogóle w wymianie informacji kredytowej, jak również nieprzekazywanie stosownych danych w określonym przez art. 171 ust. 8 Prawa bankowego, siedmiodniowym terminie, może zostać uznane za naruszenie tejże ustawy, a w konsekwencji ukarane grzywną w wysokości 30 tys. zł. Obok przesłanek stricte ekonomicznych (utrzymanie jakości portfela kredytowego) i społecznych (ograniczanie opóźnień w płatnościach i zatorów płatniczych) względy prawne są zatem kolejną przesłanką skłaniającą do korzystania z Systemu BANKOWY REJESTR.