Rosja z roku na rok staje się mniej znaczącym partnerem handlowym dla Unii Europejskiej

W 2021 r. Rosja była piątym co do wielkości partnerem w eksporcie towarów z Unii Europejskiej i trzecim partnerem w imporcie towarów. Eksport krajów UE do Rosji wyniósł 158 mld euro, co stanowiło 4,1% eksportu Unii poza Wspólnotę. Import wyniósł 158 mld euro – 7,5% importu spoza obszaru Unii.

Zarówno wywóz do Rosji, jak i przywóz z Rosji zmniejszył się w latach 2011-2021. Eksport z UE do Rosji był najwyższy w roku 2012 i wynosił 118 mld euro, a najniższy w 2016 roku – 69 mld euro. Import z Rosji do Unii był najwyższy w 2012 roku, gdy wynosił 204 mld euro, a najniższy w 2020 roku – 95 mld euro.

Kryzys COVID-19 spowodował, że zarówno eksport, jak i import między UE a Rosją spadł w 2020 roku, przy czym spadek importu był znacznie większy, gdyż z powodu recesji zmniejszyło się zapotrzebowanie UE na surowce energetyczne.

W efekcie deficyt w obrotach handlowych, który cały czas się utrzymuje, w roku 2020 był rekordowo niski i wynosił 15,7 mld euro. W roku 2021 eksport z Unii do Rosji wzrósł o 13%, a import z Rosji aż o 67%, w efekcie deficyt w obrotach wyniósł 69,2 mld euro.

Importujemy surowce energetyczne

Najważniejszym towarem importowanym z Rosji przez Unię Europejską były surowce energetyczne i ich przetwory. W roku 2021 stanowiły 62% unijnego importu z Rosji, a w ujęciu wartościowym 99 mld euro.

Przed dziesięciu laty, w roku 2011 udział surowców energetycznych i ich przetworów w całości importu z Rosji wynosił aż 77%, czyli 148 mld euro.

Rok później, w 2012 import szeroko rozumianej energii z Rosji do UE był jeszcze wyższy – 157 mld euro, ale w kolejnych latach zmniejszał się. Najniższy był w roku 2020 – 60 mld euro.

Rosja eksportuje do Unii Europejskiej także żelazo i stal, miedź, aluminium, nikiel, drewno i materiały z drewna, metale szlachetne, nawozy, artykuły chemiczne. Importuje z Unii samochody i części samochodowe, lekarstwa, samoloty i helikoptery, elektronikę użytkową i systemy informatyczne.

Unia Europejska większym partnerem handlowym dla Rosji niż Chiny

Największym partnerem handlowym Rosji są Chiny, na które przypada 13% eksportu tego kraju i aż 22 % importu. Ale na Unię Europejską, traktowaną jako jeden obszar handlowy, przypada ponad 36% rosyjskiego importu i 38% rosyjskiego eksportu.  Handel z Unią jest dla Rosji znacznie ważniejszy niż handel z Rosją dla Unii Europejskiej.

Wśród ośmiu najważniejszych partnerów importowych Rosji tylko Chiny i Białoruś nie uczestniczą w szeroko zakrojonych sankcjach wobec tego kraju.

Szacuje się, że sankcje nałożone na Rosję zmniejszą w tym roku obroty handlowe między Unią i Rosją o ok. 50%. Spowoduje to spowolnienie wzrostu UE o ok. 1 pkt proc., ale znacznie mocniejszy efekt będzie jeśli chodzi o gospodarkę rosyjską, która w tym roku może się skurczyć nawet o 10%.