Rok Edukacji Ekonomicznej 2024 | Co Polacy wiedzą o pieniądzach?

Jaki jest poziom wiedzy ekonomicznej Polaków, czyli ile i co Polacy wiedzą o ekonomii, co im się wydaje, że wiedzą i potrafią, a jak jest naprawdę?

– W kwestii szacowania swojej wiedzy finansowej zdecydowanie jesteśmy optymistami, i to niezależnie od tego o jakim konkretnie obszarze mówimy. W zakresie najbardziej podstawowych zachowań finansowych związanych ze świadomą konsumpcją, zarządzaniem budżetem domowym oraz oszczędzaniem nierzadko czujemy się wręcz ekspertami. Mniej więcej połowa Polaków wysoko ocenia swoje umiejętności i wiedzę w tym obszarze. W przypadku bardziej złożonych zachowań finansowych, jak inwestowanie, zaciąganie zobowiązań czy długoterminowe oszczędzanie, zdecydowanie mniej osób czuje się specjalistami, ale wciąż przeszacowujemy swoją wiedzę. Około 70% Polaków ocenia, że na temat inwestowania i emerytalnych instrumentów oszczędnościowych/inwestycyjnych ma co najmniej podstawową wiedzę, 40% deklaruje to samo w odniesieniu do wiedzy o instrumentach rynku kapitałowego, a 82% wiedzy kredytowej. Tak naprawdę jednak, tylko połowa Polaków posiada podstawową wiedzę o inwestowaniu, przeciętnie co trzeci rodak wie, czym jest IKE, IKZE, PPK, PPE, przy czym najlepiej wypada wiedza o PPK. Jednocześnie 23% ma przeciętnie podstawową wiedzę o akcjach, obligacjach, ETF-ach czy funduszach inwestycyjnych, a 38% badanych o kredytach. Warto zauważyć, że w przypadku kredytów odsetek osób, które dysponują podstawową wiedzą, jest wyraźnie niższy niż odsetek kredytobiorców. To oznacza, że przynajmniej część kredytobiorców nie rozumie, na co się zgadza, podpisując umowy kredytowe. Należy zwrócić uwagę także na odsetek osób posiadających fałszywą wiedzę. W naszych badaniach sprawdzaliśmy testami poziom rzeczywistej wiedzy. W każdym pytaniu można było odpowiedzieć nie wiem lub udzielić odpowiedzi, jeśli się jej jest (w miarę) pewnym. Mimo możliwości wybrania opcji nie wiem, przeciętnie 15-16% badanych udzielało błędnych odpowiedzi w pytaniach dotyczących inwestowania, instrumentów rynku kapitałowego czy instrumentów emerytalnych, a 28% w przypadku pytań o kredyty. Zatem nie dość, że wielu Polakom brakuje wiedzy finansowej, to jeszcze część z nich bazuje w swoich decyzjach na fałszywych przekonaniach, nie czując tym samym potrzeby zdobywania wiedzy.

Czy Polacy widzą potrzebę edukacji ekonomicznej dzieci?

– Owszem, co więcej znakomita większość z nas stara się samodzielnie edukować finansowo swoje dzieci. Różnie to wychodzi, bo czasem brakuje nam wiedzy, czasem umiejętnoś...