Redaktor Naczelny Europejskiego Doradcy Samorządowego 2014
... mamy już za sobą. Paradoksalnie, nie dla wszystkich były to dobre lata. Nadmiar bogactwa bywa kłopotem, zwłaszcza gdy nie wiemy, co z nim począć.
Maciej Małek
Redaktor Naczelny
Tak czy inaczej lata 2007-2013 radykalnie zmieniły polski krajobraz. Ten metropolitarny, powiatowy, ale i gminny. Poprawie uległy nie tylko infrastruktura komunalna i drogowa, ale obiekty uzytecznosci publicznej, gospodarka wodno-sciekowa, zagospodarowanie odpadów, ochrona zdrowia, sport i rekreacja, bezpieczenstwo. Wymieniac mozna by długo. W efekcie poprawiła sie estetyka i funkcjonalnosc naszych miejsc zamieszkania, jakosc i poziom zycia kazdego z nas
Rzecz jasna tak wyrazny, a w niektórych obszarach inwestowania skokowy postep miał swoja cene. I nie mysle tu wyłacznie o poziomie zadłuzenia JST, które wynikało z koniecznosci wygenerowania srodków w ramach tzw. udziału własnego. Wiele projektów zakonczyło sie fi askiem – wykonawczym, organizacyjnym, społecznym, fi nansowym wreszcie. Nietrafi one inwestycje, złe zarzadzanie, akcyjnosc działania, łamanie procedur warunkujacych rozliczenie pozyskanych funduszy, wreszcie, na szczescie marginalne, zjawiska nepotyzmu i korupcji. Słowem nie było łatwo i nie wszedzie sie udało
Teraz jednak odmiennie niz w siegajacej czasów biblijnych przypowiesci wkraczamy w okres kolejnej 7-latki fi nansowej obfi tosci. Co wiecej, to samorzady pełniej niz dotad beda mogły decydowac o tym, ile, kiedy i na co. Bogatsi o doswiadczenie, równiez to wynikłe z popełnionych błedów, mamy szanse na srodki niezbedne do fi nansowania rozwoju nie tylko w ramach RPO czy Funduszu Spójnosci, ale w drodze ogólnoeuropejskich „dogrywek” z puli pieniedzy niewykorzystanych w ramach koszyków narodowych
Wykorzystanie tej szansy jest krytycznie istotne z kilku co najmniej powodów. To ostatni okres programowania, w którym Polska jako kraj bedzie benefi cjentem netto. Kontynuacja dobrej koniunktury gospodarczej – równiez dzieki unijnemu wsparciu – pozwoli realnie skrócic dystans w stosunku do rozwinietych krajów 15-tki. To wreszcie czas niezbedny do wypracowania rozwiazan opartych na wiedzy, wdrazaniu innowacji, równiez w sferze organizacyjno-zarzadczej, wreszcie obnizenia poziomu emisji, zuzycia energii oraz obnizenia kosztów jej wytwarzania i przesyłu.
Wszedzie tam beda obecne polskie samorzady wszystkich szczebli, które własnie odnowiły swój demokratyczny mandat. Równolegle toczyc sie bedzie publiczna debata wokół spraw narosłych w toku 25 lat transformacji społecznej i ustrojowej. W efekcie tych doswiadczen na wokandzie pojawiły sie pytania o strukture, zakres kompetencji, reguły współdziałania, wreszcie kadencyjnosc organów samorzadowych wszystkich szczebli. Otwarte pozostaja pytania o relacje z administracja centralna i jej ogniwami terenowymi, podział zadan i, co budzi szczególnie wiele emocji, zródeł ich fi nansowania, a raczej niedofi nansowania w obszarach tak newralgicznych jak ochrona zdrowia, oswiata czy transport publiczny.
Juz dzis pojawiaja sie propozycje reform, niekiedy dosc radykalne.
Na prawach głosu w dyskusji równiez nasi autorzy, analizujac kwestie istotne dla funkcjonowania i efektywnosci JST, formułuja propozycje konkretnych usprawnien, modyfi kacji, a niekiedy zmian w obszarze legislacji, struktury organizacyjnej, kompetencji etc. Nie roszczac sobie prawa do jedynie słusznego zdania, mamy nadzieje współuczestniczyc we wszystkich procesach, przemianach i projektach nie tylko z mysla o perspektywie 2020, ale w poszukiwaniu driverów rozwoju na nastepne lata.
Sadzimy, ze bogactwo i zróznicowanie materiałów pozyskanych w ramach tegorocznego Raportu EDS, bedzie inspiracja i pomoca w Panstwa codziennej, niełatwej, ale jakze potrzebnej i twórczej pracy na rzecz pomyslnosci współmieszkanców, wyborców, interesariuszy, słowem nas wszystkich tworzacych samorzadowa wspólnote!