Raport Specjalny Bezpieczeństwo: Przeciwdziałanie fraudom

Bohdan Szafrański

Dzieje się tak m.in. dlatego, że regulator nakłada na banki wiele obowiązkow związanych z ograniczaniem fraudow. Odpowiednie rekomendacje wydał Europejski Bank Centralny, a w naszym kraju Komisja Nadzoru Finansowego – także dotyczące walki z fraudami w kanałach elektronicznych. Podobne zalecenia w USA wydał też Federal Financial Institutions Examination Council (FFIEC).

Wspołczesne systemy antyfraudowe to połączenie działań organizacyjnych wspartych przez wyspecjalizowane systemy informatyczne. Na rynku nie brakuje ofert. Serwis Capterra wymienia ponad 40 systemów oprogramowania do wykrywania oszustw finansowych. W tym oferowanych przez uznanych producentów oprogramowania, takich jak choćby: SAS Financial Management, Oracle Bharosa, Fraud Risk Manager czy też AssetArchive. Banki w naszym kraju powinny wybierać systemy antyfraudowe wspierające rekomendacje KNF. Oczywiście zawsze będą się liczyć: skuteczność, koszty wdrożenia i użytkowania, łatwość korzystania z systemu i zarządzania nim oraz to, jak przyjazny jest dla użytkownika zwłaszcza klienta banku.

Skuteczność systemów

Zapytany o to, czy współczesne systemy antyfraudowe są skuteczne i w jakim stopniu, Bartosz Wójcicki, ekspert z Departamentu Produktów Bankowych w Biurze Informacji Kredytowej, odpowiada, że skala prób wyłudzeń wykrytych przed uruchomieniem kredytów lub pożyczek jest bardzo trudna do oszacowania. Można jednak przyjąć, że jeśli koszt budowy, utrzymania i obsługi systemu jest niższy niż kwota prób wyłudzeń, którym dzięki niemu można zapobiec, to jest on skuteczny. Jednak dokładna miara tej skuteczności jest już oceną indywidualną i trudno tu mówić o jakimś jednolitym wskaźniku dla wszystkich instytucji sektora bankowego czy ubezpieczeniowego. Dlatego, jak dodaje, mówimy raczej o szacunkowej wielkości start, których te systemy nie wykryły. Takie dane można już szacować, korzystając z informacji przekazanych przez banki do BIK. Co więcej, w opinii BIK, skuteczność wykrywania tego typu przestępstw można jeszcze poprawić dzięki rozwiązaniu, jakim jest Platforma Antyfraudowa. Bartosz Wójcicki jest przekonany, że ważnych elementów wpływających na skuteczność systemów antyfraudowych jest wiele, są to choćby: czas weryfikacji danych, jakość wskazań czy stopień wykrywania nadużyć. Jednak żaden, nawet najbardziej wyrafinowany system antyfraudowy nie będzie działał bez danych, a co istotne – danych wysokojakościowych, które stanowią jego najważniejszy element.

Według ekspertów z firmy IMPAQ wdrożenie systemu antyfraudowego, np. w obszarze udzielania kredytów, zwraca się nawet w pół roku. To wyjątkowo dobra inwestycja. Naturalne jest, że szczególnej ochronie poddawane są kanały, którymi pieniądze wypływają z banków. Banki potrzebują zabezpieczeń dla udzielanych kredytów, a know-how w tym zakresie budowane jest od wielu lat, jest zatem dojrzałe i skuteczne. Podobnie jest z oszustwami pracowniczymi. Nieco inaczej jest z ochroną kanałów elektronicznych, bo tu liczy się też socjotechnika. To za jej sprawą najczęściej dochodzi do infekcji urządzeń klientów – bowiem znaczna część najbardziej nawet skutecznych zabezpieczeń nie zawiedzie dopóty, dopóki klient nie ulegnie, klikając o jeden raz za duż...