Raport: Doradztwo w bankowości i finansach A.D. 2011

Remigiusz Stanek

Obok jakości obu wymienionych elementów, mających zasadnicze znaczenie dla wizerunku danego państwa, ważna jest także świadomość społeczna i znajomość zasad funkcjonowania systemu demokratycznego państwa prawnego. Ta wiedza osób uczestniczących aktywnie w obiegu gospodarczym, nazywana „świadomością prawną”, jest bodźcem rozwoju rynku usług doradztwa prawnego.

Światowy kryzys finansowy w oczywisty sposób dotyka instytucji finansowych, co owocuje ograniczeniem ich planów ekspansji i zmianami w strukturze właścicielskiej, to zaś bezpośrednio oddziałuje na rynek usług prawnych. Oczywiście odpowiednie instytucje podejmują walkę z kryzysem – wiele dzieje się w procesie legislacyjnym na poziomie Unii Europejskiej. Państwa członkowskie mają obowiązek dostosować swoje ustawodawstwo do prawa Wspólnoty, a uczestnicy rynku finansowego swoją działalność do nowo tworzącej się rzeczywistości. Również ta wysoka dynamika stanowienia prawa przyczynia się w znacznym stopniu do nadawania nowych ram europejskiemu rynkowi usług prawnych.

Zmiany prawne nad Wisłą

Początek globalnego kryzysu zapoczątkowanego przez upadek Lehman Brothers wpłynął – w wyniku deprecjacji polskiej waluty – na niekontrolowany wzrost zadłużenia polskich firm z tytułu zawartych przez nie instrumentów pochodnych oraz kształtował popyt na usługi doradztwa prawnego w tym obszarze. Rok 2011 nie jest tak jednorodny w strukturze świadczonych usług na rynku. Wynika to głównie z poprawy koniunktury gospodarczej oraz lekkiego ożywienia gospodarczego na świecie. Taka tendencja skutkowała wielorodnością zleceń doradztwa prawnego w obszarze bankowości i finansów – chodzi o zlecenia zarówno z obszaru fuzji i przejęć, jak i restrukturyzacji wierzytelności bankowych, nowe idee biznesowe (np. powstawanie nowych banków), choć – przyznajmy – dominowały raczej procesy likwidacyjne banków lub ich oddziałów.

W tym kontekście nie sposób nie wspomnieć o dużych, jak na polski rynek, zjawiskach konsolidacyjnych, np. kupno banku BZ WBK S.A. przez Banco Santander S.A. czy też przejęcie Polbank EFG S.A. przez Raiffeisen Bank International i wystawienie kolejnych banków, jak choćby Kredyt Banku S.A., na sprzedaż. Tego typu transakcje oraz związane z nimi zapotrzebowanie na doradztwo prawne mają z pewnością istotny wpływ na krajobraz tego typu usług na rodzimym rynku. Proces opisanej konsolidacji stanowi doskonały przykład „kauzalności” procesów w gospodarce światowej, generującej poprzez swoją zmienność popyt na usługi doradztwa prawnego. Ich pierwotnym źródłem są straty, jakie poniosły międzynarodowe holdingi finansowe i wywołana tym konieczność dokapitalizowania przez nie swojej działalności.

Na związek pomiędzy kryzysem oraz rozwojem rynku usług doradztwa prawnego w sektorze finansowym wskazuje mec. Grzegorz Namiotkiewicz, partner zarządzający oraz kierujący praktyką banking&finance w Clifford Chance Janicka, Krużewski, Namiotkiewicz i wspólnicy spółka komandytowa. – To oczywiste, że prawnicy bankowi dzielą los banków. Niepewność co do sytuacji gospodarczej w Europie i Stanach Zjednoczonych i obawa przed załamaniem się wspólnej waluty europejskiej – to okoliczności mające wpływ na rynki finansowe, także w Polsce. Widzimy mniej dużych transakcji transgranicznych – podkreśla. – Potrzeby kapitałowe banków powodują konsolidację rynku bankowego – oczekujemy dużego zaangażowania przy nabyciach i połączeniach banków w Polsce. Nadal dużo pracujemy przy restrukturyzacjach finansowania; niektóre trwają od czasów kryzysu opcyjnego. Pogarszające się perspektywy wzrostu gospodarczego mogą przełożyć się na większą liczbę kredytobiorców restrukturyzujących zadłużenie. Coraz więcej czasu poświęcamy na doradztwo regulacyjne. Nowa umowa bazylejska i przepisy europejskie obejmują bardzo szeroki zakres regulacji – poczynając od kapitałów własnych, aż po wynagrodzenia kadry kierowniczej. Myślę, że zapotrzebowanie na pomoc prawną w tej dziedzinie będzie rosło – dodaje.

Bruksela i Warszawa

Nie sposób nie zauważyć, że kryzys wpływa na wzrost znaczenia obszaru ...