Raport AMRON-SARFiN: W 2012 roku 15% kredytów hipotecznych mniej i to mimo rekordowych wyników na zakończenie Rodziny na Swoim!

Cały 2012 rok nie był dobrym okresem dla rynku mieszkaniowego. Zmiany legislacyjne w znaczący sposób wpłynęły na sprzedaż kredytów hipotecznych i podaż mieszkań. W I kwartale  deweloperzy „uciekając” przed obowiązkiem prowadzenia rachunków powierniczych, nałożonym na nich przez wchodzącą z dniem 29 kwietnia 2012 w życie Ustawą o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, wprowadzili na rynek większość przygotowywanych inwestycji. 

Z kolei w IV kwartale wyścig z czasem rozpoczęli potencjalni kredytobiorcy, którzy chcieli wykorzystać ostatnią szansę na skorzystanie z atrakcyjnej pomocy państwa w spłacie kredytu mieszkaniowego w ramach wygaszanego z końcem 2012 roku Programu „Rodzina na Swoim”. W IV kwartale 2012 roku odnotowano najwyższą w całym okresie obowiązywania Programu liczbę 15 828 udzielonych kredytów – w porównaniu z poprzednim  kwartałem, kredytów w ramach Programu udzielono o 41,46% więcej w ujęciu ilościowym i o 39,62% więcej w ujęciu wartościowym. Ponadto, na koniec roku 2012 w bankach na uzupełnienie dokumentacji czekało ponad 26 tys. złożonych wniosków kredytowych.

„Zarówno krajowe, jak i zagraniczne doświadczenia pokazują, że wspieranie rynku mieszkaniowego jest potrzebne i trzeba podejmować działania zmierzające do stworzenia spójnego programu finansowania mieszkalnictwa w Polsce. W obliczu zmniejszania się zdolności Polaków do nabywania własnego lokum, potrzebne są zmiany systemowe, które pozwalałyby na realizację aspiracji mieszkaniowych. Taki system powinien obejmować budowanie skłonności do długoterminowego oszczędzania, wspieranie budownictwa czynszowego oraz rozwijanie budownictwa na wynajem. Bez kompleksowego rozwiązania ty zakresie, które dawałoby szersze możliwości Polakom, w kolejnych latach czeka nas stagnacja – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich.

Przechodząc do danych szczegółowych, rok 2012, w porównaniu do roku poprzedniego, przyniósł spadek w wartości udzielonych kredytów o ponad 20%, uzyskując poziom 39,1 miliarda złotych przy 196 557 udzielonych kredytach. Był to z jednej strony efekt niższej o prawie 15 % liczby udzielonych kredytów, lecz również prawie siedmioprocentowego spadku średniej wartości udzielonego kredytu. Pomimo tych spadków, do 1,732 miliona sztuk wzrosła liczba czynnych umów kredytowych, przy zachowaniu poziomu łącznego zadłużenia na praktycznie niezmienionym poziomie 316 miliardów złotych.

Ostatni kwartał 2012 roku był szóstym kolejnym, w którym odnotowano spadek liczby udzielanych kredytów, łączna ich liczba wyniosła 47 523 nowych umów. Sumaryczna wartość nowych kredytów z IV kwartału wyniosła 8,843 miliarda złotych, czyli o ponad 11% mniej w porównaniu do III kwartału 2012 roku. Był to najniższy kwartalny wynik od I kwartału 2009 roku, kiedy to łączna wartość nowych umów wyniosła 7,609 miliardów złotych.

Struktura walutowa nowo udzielanych kredytów w 2012 roku zmieniła się w kierunku prawie całkowitej dominacji złotówki. W I kwartale kredytów walutowych było jeszcze 12%, w IV już tylko 2,5%. Obowiązujące rekomendacje KNF wskazują, że tak niski udział walut obcych utrzyma się również w 2013 roku.

„Rok 2012 był już piątym z kolei okresem kontynuacji spadku średnich cen mieszkań w największych miastach Polski. W Warszawie średnia cena transakcyjna na koniec grudnia spadła do poziomu 7 134 zł/m2, czyli o o 522 zł w porównaniu do grudnia 2011 roku. W skali roku 2012 największy spadek cen transakcyjnych mieszkań odnotował rynek krakowski – o 663 zł/m2. Do spadku cen mieszkań przyczynił się głównie systematyczny wzrost podaży nowych mieszkań obserwowany od połowy roku 2010 oraz coraz trudniej dostępny kredyt hipoteczny.” – dodaje Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich, Wiceprezes Zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji.

Podsumowując, wyniki w zakresie finansowania nieruchomości mieszkaniowych w 2012 był zbliżone, choć nieco niższe, niż wartości prognozowane na początku roku, niemniej okazały się najsłabsze od kryzysowego roku 2009. Założenia prognozy na rok 2013 nie dają podstaw do większego optymizmu.