Ranking 50 największych banków w Polsce 2011: Wywiady i opinie – Jacek Wiśniewski: Kryzysowa upadłość

Jacek Wiśniewski

Dokładnie dwa lata po wejściu w życie przepisów dopuszczających ogłoszenie przez sąd upadłości osób prywatnych Instytut Wymiaru Sprawiedliwości na zlecenie Ministerstwa Sprawiedliwości ujawnił wyniki raportu poświęconego tej sprawie. Jego wyniki porażają. Gdy nowe prawo zaczynało obowiązywać, mówiło się, że bankructwo może ogłosić kilkaset tysięcy czy nawet kilka milionów osób. Ogłosiło szesnaście na 1236 złożonych wniosków. 95 proc. z nich odrzucono, bo nie spełniały wymogów formalnych. Z prawa do sądowego oddłużenia skorzystało 1,4 proc. wnioskodawców!

Opinie na temat, dlaczego tak się stało, są podzielone. Adam Szejnfeld, były wiceminister gospodarki, szef Sejmowej Komisji Przyjazne Państwo przekonuje, że ustawa o upadłości konsumenckiej obowiązuje zbyt krótko.

– Według mnie jest to związane nie tyle z literą prawa, ile z jeszcze niską świadomością istnienia takich przepisów oraz niedostateczną wiedzą na temat skutecznego przeprowadzenia tego typu upadłości – przekonywał na zorganizowanej przez Konferencję Przedsiębiorstw Finansowych „Debacie okrągłego stołu liderów opinii w sprawie upadłości konsumenckiej”.

W podobnym tonie wypowiadał się Andrzej Roter, dyrektor generalny Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych. – Potrzebne jest silne wzmocnienie świadomości społecznej co do realnych możliwości korzystania z ustawy – przekonuje. – Konsumenci muszą się po prostu nauczyć, w jaki sposób stosować przepisy ustawy o upadłości w praktyce – dodaje.

Z kolei autor opracowania o upadłości konsumenckiej Marek Jaślikowski z Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości zwraca uwagę na fakt, że ustawa niepotrzebnie zawęża krąg dłużników, którzy mogą skorzystać z procedury oddłużeniowej, a procedury są nadto sformalizowane. – Jeśli 95 proc. wniosków obarczonych jest brakami formalnymi, to trudno za tę sytuację winić wnioskodawców – podkreśla.

Przekonuje, że w obecnej sytuacji zasadne się wydaje objęcie upadłością nie tylko dłużników bez majątku, ale również tych, którzy posiadają stałe źródło dochodów, rolników i kredytobiorców na rzecz jednego wierzyciela.

Eksperci Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości wskazują, że dłużnicy powinni mieć możliwość zawierania układów, tak jak to mogą robić przedsiębiorcy. Proponują wreszcie wprowadzenie specjalnych formularzy, które należałoby wypełnić przed złożeniem w sądzie i/lub przyznaniem powiatowemu rzecznikowi konsumentów uprawnień do zgłaszania na wniosek dłużnika takich spraw do sądu.

Rehabilitacja czy wykluczenie?

Upadłość konsumencka jest dopuszczona w USA, Kanadzie, Japonii, Australii, Nowej Zelandii, Norwegii, Szwajcarii, a także w Unii Europejskiej: w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Irlandii, Austrii, Finlandii, Dani, Szwecji, Estonii, Holandii, Belgii, Luksemburgu oraz Portugalii.

„W odróżnieniu od przyjętych rozwiązań prawnych w Ameryce Północnej ustawodawcy europejscy przy określaniu dostępności do procedur oddłużania biorą pod uwagę kwestie moralne, co wyraża ...