Prezentacje: Kredyty mieszkaniowe
Jak wynika z wrześniowego raportu Biura Informacji Kredytowej "Kredyt Trendy", ilość udzielonych kredytów gotówkowych i ratalnych w ostatnim kwartale jest aż o 17 proc. niższa w porównaniu do ubiegłego roku. Spadki akcji kredytowej pogłębiają się we wszystkich badanych obszarach - także w kredytach mieszkaniowych i w kartach kredytowych. Jedną z przyczyn może być coraz większa aktywność parabanków.
Nowych kredytów mieszkaniowych udziela się coraz mniej, spadki ilości udzielonych kredytów w II kw. 2012 r. są niemal tak gwałtowne, jak spadki w kredytach ratalnych i gotówkowych.
Znaczna część spadków ilości otwieranych nowych kredytów konsumpcyjnych wynika z migracji akcji kredytowej na rynek nieregulowany, jest więc problemem dla sektora bankowego, ale poziom kredytowania gospodarstw domowych jest prawdopodobnie na niewiele niższym poziomie niż przed rokiem. Spadek ilości i wartości kredytów mieszkaniowych dotyczy całej gospodarki, a nie tylko sektora bankowego.
Kredytów mieszkaniowych w II kw. udzielono o 18,8% mniej niż przed rokiem, w I kw. spadek wynosił tylko 5,5%. W II kw. można było się spodziewać ożywienia akcji kredytowej o charakterze sezonowym, ale udzielono w nim tylko o 2% więcej kredytów mieszkaniowych w porównaniu z I kw. Ilości kredytów mieszkaniowych w drugich kwartałach lat 2009-2012 oraz wskaźniki dynamiki r./r. pokazuje poniższa tabela. Być może skala kredytowania mieszkalnictwa w drugiej połowie 2012 r. będzie niższa niż w kryzysowym 2009 r.
Przebieg akcji kredytowej w latach 2009-2012 pokazuje wykres 1. Spadki akcji kredytowej w mieszkaniówce rozpoczęły się w III kw. 2011 r. i stale się pogłębiają. Spadki w wymiarze wartościowym są jeszcze większe, gdyż zanikają kredyty walutowe, które były udzielane na znaczne wyższe od kredytów złotowych kwoty, zaś średnia kwota kredytu złotowego jest względnie stała na poziomie poniżej 200 tys. zł.
Kredytów walutowych udzielono w II kw. 2012 r. tylko 1,7 tys. szt., w I kw. było ich jeszcze 6 tys., a w szczycie hossy na te kredyty w II kw. 2008 r. 55 tys. Brak dewiz w bankach i nacisk regulatorów odniosły skutek. Rozmiary akcji kredytowej i jej strukturę walutową pokazuje wykres 2.
Portfele mieszkaniowe są względnie młode. Przed 2005 r. udzielano ich niewiele. Spadki stóp procentowych do poziomu jednocyfrowego i dostępność tanich kredytów w walutach obcych uczyniły te kredyty dostępnymi w latach 2005-2007 dla dość szerokiego grona osób. Oceniając zmiany w jakości tych portfeli, należy mieć świadomość, że są to kredyty bardzo młode, które muszą z biegiem czasu się jeszcze psuć.
Zwraca uwagę przyspieszone dojrzewanie portfela złotowego w 2012 r. Portfel złotowy popsuł się między grudniem a czerwcem aż o 0,19%. Jest to niepokojące, ale przyczyny mogły być różne: wzrost WIBOR, przedpłaty kredytów, przewalutowania kredytów walutowych w trybie windykacyjnym. Portfel walutowy popsuł się w tym czasie o 0,14 pkt.
Na koniec czerwca 2012 r. banki miały w portfelach blisko 950 tys. kredytów czynnych otwartych po 2004 r., z czego 18,8 tys. miało opóźnienie w obsłudze powyżej 90 dni (ponad trzy niezapłacone raty). W pierwszych sześciu miesiącach przybyło do tej grupy 3,5 tys. rachunków.
W portfelu walutowym jest czynnych 612,3 tys. rachunków, opóźnienia poważne, powyżej 90 dni są obecnie na 5,7 tys. rachunków, w ciągu ostatnich sześciu miesięcy 900 kredytów zwiększyło grupę 90 +.
Pilnej obserwacji wymaga grupa kredytobiorców z kłopotami, być może przejściowymi. Definiujemy je jako rachunki mające więcej niż 30 dni opóźnienia w obsłudze (jedna rata), ale mniej niż 90 dni (trzy raty).
W portfelu złotowym ilość rachunków tej grupy wynosi 7,5 tys. i rośnie umiarkowanie. Od początku 2012 r. przybyło niecałe 700 rachunków. Udział kredytów poważnie zagrożonych (90+) stanowi 71% rachunków zagrożonych, 19% to rachunki w sytuacji przejściowej.
W portfelach złotowych jest 18,8 tys. rachunków poważnie zagrożonych (90+), w walutowym jest ich prawie 6 tys. KNF wśród tych 18,8 tys. zidentyfikował 2484 kredyty, które pierwotnie były walutowe, ale przeszły do portfela złotowego w procesach windykacyjnych.
W portfelu walutowym liczba rachunków poważnie zagrożonych jest nawet nieco mniejsza niż rachunków z trudnościami, być może przejściowymi.
Niepokoi natomiast silny wzrost liczby rachunków w sytuacji przejściowej w portfelu walutowym. Szybki wzrost udziałów rachunków w sytuacji przejściowej w pierwszej połowie 2012 r. interpretowaliśmy jako skutek słabnięcia złotego.
W 2012 r. znów w portfelu walutowym wzrosła ilość rachunków o przejściowych trudnościach (aż o 17,8%), mimo że złoty się umacnia. Będziemy te wielkości obserwować w kolejnych raportach „KREDYT TRENDY”.