Prezentacja: Znaczenie informacji o finansowanych nieruchomościach dla bezpieczeństwa sektora finansowego

Agnieszka Gołębiowska
Koordynator Centrum AMRON ds. Relacji z Klientami

Pierwsze z nich – Rheinhyp-BRE Bank Hipoteczny S.A. oraz Hypo- Vereinsbank Bank Hipoteczny S.A. rozpoczęły działalność operacyjną w 1999 r., Śląski Bank Hipoteczny S.A. – rok później. Niestabilny rynek oraz brak wiarygodnych źródeł informacji o nieruchomościach (w tym o cenach i wartościach) stanowiły przeszkodę w rzetelnej analizie ryzyka związanego z finansowaniem hipotecznym, stąd potrzeba prowadzenia przez banki własnych baz danych o rynku nieruchomości zasygnalizowana w Rekomendacji F z 1998 r. została wyraźnie wskazana w Rekomendacji J.

Wśród celów prowadzenia baz nadzorca wymienił możliwość oceny aktualnego stanu rynku nieruchomości oraz wyznaczanie trendów i prognoz ich wartości, poprawę jakości wycen nieruchomości sporządzanych na potrzeby banków oraz wsparcie w procesie ich aktualizacji, łatwiejsze rozpoznanie i zarządzanie ryzykiem kredytowym, a także standaryzację i ujednolicenie gromadzonych informacji. Cele te przyświecały również przedsięwzięciu realizowanemu w ramach Związku Banków Polskich od 2002 r. – budowie ogólnopolskiego Systemu Ewidencji Nieruchomości i Cen Transakcyjnych, międzybankowej bazy danych gromadzącej informacje o nieruchomościach i transakcjach, których były one przedmiotem. Uzasadniając inicjatywę systemu podkreślono, iż „(…) budowane przez banki własne, z konieczności fragmentaryczne bazy danych często nie pozwalają na wiarygodną weryfikację wartości nieruchomości, a tym samym – na ograniczenie ryzyka związanego z niedostatecznym zabezpieczeniem wierzytelności”.

Specyfika rynku nieruchomości oraz brak powszechnie i łatwo dostępnych źródeł informacji były podstawą decyzji o budowie na potrzeby środowiska bankowego centralnej bazy o nieruchomościach i ich cenach transakcyjnych oraz systemu międzybankowej wymiany informacji w tym zakresie, który docelowo miał być dostępny również dla rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami, starostw powiatowych, GUGiK, urzędów skarbowych, firm ubezpieczeniowych i innych podmiotów zaangażowanych na rynku nieruchomości.

Efektem prac Komitetu Sterującego przy ZBP, w skład którego weszli przedstawiciele banków o największym wówczas doświadczeniu i udziale w finansowaniu budownictwa mieszkaniowego, jest System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami, dostępny dla wszystkich banków od września 2004 r., zaś dla pozabankowych uczestników rynku nieruchomości od stycznia 2010 r. Zasady jego funkcjonowania (w tym w szczególności zasada wzajemności oraz odpowiedzialność każdego z uczestników za jakość i kompletność wprowadzanych danych) do dziś pozostały niezmienne. Jednak sam System jest nieustannie rozwijany i dostosowywany do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej i regulacyjnej: obecnie zapewnia dostęp do trzynastu typów standardowych raportów – w tym umożliwiającego aktualizację wartości nieruchomości przyjętej jako zabezpieczenie kilka lat wcześniej, funkcjonalność mapy cyfrowej, bazę wewnętrzną stworzoną na potrzeby monitorowania portfela zabezpieczeń hipotecznych wyposażoną w raporty zabezpieczeń hipotecznych, rozwiązania ułatwiające zasilanie bazy danych – w tym szczegółowe, wystandaryzowane słowniki. W AMRON uczestniczy 31 największych ...