Prezentacja – System Dokumenty zastrzeżone: W II kwartale 2011 r. oszuści próbowali wyłudzić z banków ponad 149 mln zł!

Kradzione dokumenty wykorzystywane są przeważnie do wyłudzenia kredytu, dokonania zakupu telefonu, kradzieży wypożyczanych przedmiotów, podpisywania umów najmu w celu kradzieży dobytku lub unikania opłat.

W II kwartale 2011 roku udaremniono ponad 1,8 tys. prób wyłudzenia kredytów przez osoby posługujące się cudzymi dokumentami tożsamości, na łączną kwotę ponad 149 mln zł. Średnia kwota próby wyłudzenia wyniosła aż 31,3 tys. zł – takie wnioski wynikają z najnowszego „Raportu o dokumentach infoDOK”, przygotowanego przez Związek Banków Polskich.

W Polsce codziennie odnotowuje się kilkadziesiąt prób posłużenia się cudzą tożsamością. Skalę problemu obrazują dane z najnowszego „Raportu o dokumentach infoDOK”. Na przykład w województwie małopolskim średnia kwota udaremnionych prób wyłudzeń w II kw. 2011 r. wyniosła 53,4 tys. zł (najwyższa w kraju), w lubelskim było to ponad 41 tys. zł, najniższą średnią zanotowano w woj. podlaskim – 13,7 tys. zł.

Czym jest System DZ i dlaczego warto zastrzegać utracone dokumenty tożsamości

System DZ jest narzędziem służącym do eliminowania zastrzeżonych dokumentów z obrotu gospodarczego.

Zabezpiecza osoby, które utraciły swoje dokumenty tożsamości. Ogranicza możliwość ich późniejszego wykorzystania do celów przestępczych popełnianych w imieniu i na szkodę osoby, która dokumenty utraciła. Co ważne, dokumenty mogą zastrzegać nie tylko osoby korzystające z usług bankowych – mogą i powinni to robić wszyscy – także ci, którzy nigdy nie posiadali własnego konta (oni bowiem jako osoby, o których banki nie miały wcześniej żadnej wiedzy, są najczęstszymi ofiarami oszustów).

Informacje z jednego banku, poprzez System DZ, są błyskawicznie przekazywane do wszystkich banków i innych instytucji korzystających z systemu. Oprócz banków korzystają z niego m.in. operatorzy telefonii komórkowych, Poczta Polska i wielu innych uczestników. Dokumenty mogą sprawdzać także notariusze, hotele, wypożyczalnie czy agencje pośrednictwa wynajmu nieruchomości.

Kampania Informacyjna Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE

Kampania rozpoczęła się 16 lipca 2008 r. i trwa do dzisiaj.

Projekt realizowany jest pod honorowym patronatem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, we współpracy z Komendą Główną Policji oraz Federacją Konsumentów.

Jej celem jest poszerzenie w społeczeństwie wiedzy o możliwościach oraz potrzebie zastrzegania utraconych dokumentów tożsamości, gdyż ogólna wiedza w tym zakresie przed rozpoczęciem projektu była zbyt ograniczona.

Osobom, które traciły w różnych okolicznościach swoje dokumenty, wydawało się, że już nic więcej przykrego w związku z tym wydarzeniem ich nie spotka – nic bardziej mylnego. Potrzeba edukacji w tym zakresie była ogromna, skala problemu rosła z dnia na dzień. Związek Banków Polskich poszukiwał rozwiązania, dzięki któremu udałoby się dotrzeć do szerokiej grupy odbiorców, aby zmniejszyć rozmiar problemu. Stąd pojawił się pomysł na przeprowadzenie kampanii edukacyjnej, której działania przyczyniają się do zwiększenia świadomości o skutkach utraty dokumentu tożsamości.

Kampania obejmuje promocję systemu w aspekcie korzyści i bezpieczeństwa osób, które utraciły dokumenty tożsamości. Inicjatywa ma przede wszystkim szerzej informować o tym, że istnieje możliwość uniknięcia wielu przykrych konsekwencji mogących powstać w wyniku utraty dokumentów. Główne hasła kampanii to „Utraciłeś dokumenty? Nie ryzykuj! Zastrzeż je w banku!” oraz „Chroń swój najcenniejszy skarb – swoją tożsamość!”

W celu promocji projektu podjęto wiele działań. Do kampanii przyłączyły się banki, niektóre z nich podjęły decyzję o przyjmowaniu dokumentów nie tylko od swoich klientów, ale także od osób, które nimi nie są, takie możliwości są stopniowo wdrażane również w kolejnych bankach. W systemie uczestniczą prawie wszystkie banki, natomiast w kampanii tylko niektóre z nich, które podjęły decyzję o dodatkowej promocji w ramach projektu.

Rozpoczęcie Kampanii Informacyjnej Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE okazało się dobrym i niezwykle skutecznym pomysłem. Wykres prezentowany poniżej pokazuje znaczny wzrost liczby zastrzeganych dokumentów, widoczny od IV kw. 2007 r., co świadczy o dużej efektywności projektu.

Oszustwa metodą „na wnuczka” – współpraca Związku Banków Polskich z Komendą Stołeczną Policji

W ramach Kampanii DZ poruszony został również kolejny ważny problem, dotyczący przede wszystkim osób w podeszłym wieku, którzy coraz częściej padają ofiarą oszustw metodą „na wnuczka”. Przestępcy posługujący się tą metodą, wykorzystując dobroć starszych ludzi, używają różnorodnych sposobów, aby pozbawić ich wszystkich oszczędności życia.

Metoda „na wnuczka” rozpoczyna się telefonem do uprzednio wyszukanej ofiary. Rozmowa prowadzona jest w taki sposób, aby oszukiwana osoba uwierzyła, że rozmawia z kimś ze swojej rodziny i sama wymieniła jego imię oraz inne dane, pozwalające przestępcom wiarygodnie pokierować dalszą rozmową. Rozmówca informuje, że wydarzyło się coś bardzo złego (np. wypadek lub porwanie) albo pojawiła się wyjątkowa okazja na zarobienie łatwych pieniędzy (np. na giełdzie lub okazyjne kupno mieszkania). Zwraca się wtedy z prośbą o natychmiastową pomoc finansową.

W rozmowie „telefonista” prosi o udzielenie pilnej pożyczki, stosując różnorodne „legendy”. Poniżej przedstawiamy te najczęściej stosowane:

• „na maklera, inwestycje giełdowe” – „telefonista” mówi, że znajduje się w biurze maklerskim i pilnie potrzebuje pieniędzy na inwestycję giełdową, bo inaczej straci dużą sumę pieniędzy. Po odbiór gotówki wysyła kogoś podającego się za „maklera giełdowego”,
• „na wypadek” – „telefonista” informuje, że spowodował wypadek samochodowy i pilnie potrzebuje pieniędzy na zapłacenie ofierze wypadku, aby uniknąć wezwania policji i rozprawy sądowej,
• „na porwanie” – rolę „telefonisty” pełni kobieta podająca się za córkę lub wnuczkę informując, że została porwana i musi zapłacić okup,
• „na zwrot długu znajomemu” – „telefonista” informuje, że zaciągnął u znajomego pożyczkę i w związku z nieszczęśliwym zdarzeniem tamtej osoby musi szybko zwrócić dług. Następnie po odbiór pieniędzy od oszukiwanej osoby przychodzi rzekomy znajomy, który potwierdza swoją ciężką sytuację finansową,
• „na zakup nieruchomości lub ruchomości” – „telefonista” informuje, że jest w trakcie dokonywania bardzo korzystnej transakcji, np. u notariusza i pilnie potrzebuje brakującej kwoty na jej sfinalizowanie.

Oszukiwana osoba będąca w przeświadczeniu, że pomaga rodzinie, oddaje swoje oszczędności przestępcom.

Łączna kwota strat wyniosła około 5,714 mln zł, w tym w gotówce 5 361 240 zł, 43 900 USD i 49 600 euro oraz biżuteria o wartości 21 000 zł.

Według statystyk Komendy Stołecznej Policji, w 2010 r. odnotowano ponad 300 postępowań prowadzonych w sprawie tego rodzaju oszustw. W roku 2009 ich liczba wyniosła 229. Statystycznie ofiarami przestępstw oszustw metodą „na wnuczka” są osoby w wieku od 50 do 97 lat. Najczęściej jednak są to osoby, które ukończyły 70 lat.

W trosce o seniorów i ich rodziny Związek Banków Polskich we współpracy z Komendą Stołeczną Policji przygotowały specjalny informator „Jak nie paść ofiarą oszustwa metodą «na wnuczka»”.

Informator jest opublikowany na stronach internetowych:

• www.DokumentyZastrzezone.pl,
• www.OszustwaNaWnuczka.pl.

Więcej informacji na temat Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE oraz Kampanii Informacyjnej znajdą Państwo na stronie www.DokumentyZastrzezone.pl.