Prawo: Upadłość za Odrą

W Niemczech upadłość konsumenck a jest reklamowana jako dowolna usługa, która należy się k ażdemu. Jak zatem, i gdzie, banki odwołują się od decyzji sędziego?

– Ponieważ poważną częścią upadłości konsumenckiej są tzw. postępowania zerowe, w których według planu podziału – po uwzględnieniu k osztów postępowania dla wierzycieli – kwota zaspokojenia jest równa lub blisk a zeru, w praktyce na postanowienia sądowe o ogłoszenie upadłości konsumenckiej prawie nigdy nie wnosi się zażaleń. Zwykle, ze względu na skromny majątek dłużnika, wierzyciele w momencie zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego kończą ściąganie należności i ograniczają się wyłącznie do prawidłowego zgłoszenia wierzytelności w ramach postępowania. Dotyczy to wszystkich – tak wierzycieli bankowych, jak i innych.

Na czym, w skrócie, polegają podstawowe różnice w polskim i niemieckim systemie upadłości konsumenckiej?

– Jedną z różnic, które zauważyłem, studiując przepisy postanowień o upadłości konsumenckiej, jest poziom lub płaszczyzna ochrony wierzycieli przed konsumentami, którzy chcą uniknąć zapłaty długów powstałych z czynów umyślnych. O ile w naszym rozumieniu badanie, czy osoba wnosząca o wszczęcie postępowania upadłości konsumenckiej popełniła czyny karne i w ten sposób jakby straciła prawo do wszczęcia upadłości w Polsce odbywa się na poziomie wniosku, o tyle w Niemczech przy decyzji o wszczęcie postępowania upadłościowego nie są badane przesłanki tego, w jaki sposób zadłużył się konsument ubiegający się o wszczęcie postępowania.

Ochrona wierzycieli przed działalnościami kryminalnymi odbywa się w ramach postępowania. O ile faktycznie postępowanie zawsze zostaje wszczęte, o tyle wierzyciele mają możliwość zgłoszenia w ramach postępowania swojej wierzytelności jako powstałej z czynu karnego. Oznacza to, że jeżeli wierzyciel jest przek onany, że dłużnik naciągnął zobowiązanie, wiedząc o tym, że nie będzie w stanie zwrócić go, to może np. zgłosić tego rodzaju wierzytelność jako powstałą z popełnionego oszustwa. Dłużnikowi w takim wypadku przysługuje prawo sprzeciwu. Jeśli go nie wniesie, wierzytelność zostaje odpowiednio uwzględniona jako powstała w wyniku czynu karalnego – w takim przypadk u dług w ogóle nie ulega umorzeniu.

Dotyczy to także wszelkich zobowiązań wynikających z czynów karnych, jak i nałożonych grzywien, również zobowiązań powstałych z nieodpowiedniego wykonywania obowiązków działania jako członka organu spółki z o.o., tzn. kiedy członek zarządu nie odprowadził składek ZUS-owskich – czyli popełnił przestępstwo karne. Tego rodzaju zobowiązania też nie ulegają umorzeniu w ramach postępowania upadłości konsumenckiej. Dodatkowo, według przepisów prawa niemieckiego, plan spłat ma być realizowany przez k olejne sześć lat. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy to dłużnikowi udało się zwrócić ponad 30 proc. swoich zobowiązań w pierwszych trzech latach wszczęcia postępowania. W takich wypadkach, na jego wniosek, dalsze postępowanie zostaje umorzone.