Prawo: Tworzenie rezerw celowych

Mariusz Zygierewicz,
dyrektor Zespołu Ekonomiczno-Regulacyjnego ZBP.
Uczestniczy w pracach Europejskiej Federacji Bankowej

Zmiana rozporządzenia obejmuje dwie kwestie:

• nowe ujęcie traktowania rezerw/odpisów od odsetek należnych od ekspozycji kredyto­wych,
• inne traktowanie zabezpieczeń kredytowych udzielonych przez Bank Gospodarstwa Kra­jowego.

Nie ulega wątpliwości, że z punktu widze­nia banków największe znaczenie mają zmia­ny w sposobie traktowania rezerw/odpisów od odsetek należnych od ekspozycji kredytowych. Zmiana rozporządzenia w tym zakresie była oczekiwana od dawna, ale została opublikowana dopiero w ostatnich dniach.

Ujednolicenie definicji

Rozporządzenie wprowadza w pewnym stopniu ujed­nolicenie definicji ekspozycji kredytowych w przepisach prawa polskiego w związku z wejściem w życie Rozporzą­dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie nr 648/2012, zwane powszechnie rozpo­rządzeniem 575/2013 lub rozporządzeniem CRR.

To rozporządzenie wprowadziło obowiązującą wszystkie banki definicję ekspozycji kredytowej mającą zastosowanie do kalkulacji ryzyka kredytowego. Zgodnie z art. 111 tego rozporządzenia wartością ekspozycji składnika aktywów jest wartość księgowa tego składnika, która pozostaje po dokonaniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowe­go, dodatkowych korekt z tytułu szczególnego ryzyka kre­dytowego, dodatkowych korekt wartości zgodnie z art. 34 i art. 110 rozporządzenia CRR oraz innych redukcji fun­duszy własnych związanych z danym składnikiem akty­wów. Oznacza to, że odsetki zastrzeżone stanowią element wyceny bilansowej, a co za tym idzie w stosunku do nich banki są zobowiązane zastosować odpowiednią wagę ryzy­ka, np. 100% lub 150%.

Można przypomnieć, że poprzednio, pod rządami przepisów krajowych, banki stosujące polskie standardy rachunkowości (PSR) nada­wały zerową wagę ryzyka i pozycja ta nie miała wpływu na wielkość wymogów kapitałowych. Banki stosujące PSR ujmują wszystkie naliczo­ne od kredytów i pożyczek odsetki jako roz­liczenia międzyokresowe przychodów, podczas gdy banki sporządzające sprawozdanie finan­sowe zgodnie z MSSF/MSR rozpoznają nali­czone odsetki w przychodach odsetkowych. Jednocześnie odpisy aktualizujące zmniejszają wynik odsetkowy proporcjonalnie do wysoko­ści jego utworzenia. Oznacza to, że banki PSR, ujmując naliczone odsetki od należności zagrożonych w rozlicze­niach międzyokresowych przychodów, zwiększały kwotę ekspozycji kredytowej, nie mogąc jednocześnie ani jej skorygować, ani nadać jej wagi ryzyka 0%. Ta różnica w ujęciu powodowała powstawanie różnic w wysokości wyniku odsetkowego w banku stosującym PSR i MSR oraz w podstawie wyliczenia wymogu kapitałowego ban­ku z tytułu ryzyka kredytowego.

Zmiany w zasadach rachunkowości

Trzeba też dodać, że zmianą Ustawy o rachunkowości z dnia 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) doko­nano też skreślenia art. 41 ust. 3 tej ustawy, na mocy które­go ...