Prawo: Prawo bankowe do renowacji?

Stanisław Brzeg-Wieluński

W opinii Andrzeja Jakubiaka, przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, rok 2013 jest wyjątkowy, jeśli chodzi o unijne regulacje dotyczące świata finansów. Przypomniał on, że dopiero światowy kryzys finansowy z roku 2008 uświadomił politykom europejskim potrzebę zwiększenia interwencji na rynku usług finansowych i zmianę zasad funkcjonowania całego sektora bankowego. Było to rozwiązanie racjonalne, skoro głównym źródłem światowego kryzysu finansowego był właśnie sektor bankowy. I to jego dotyczą w największym stopniu nowe regulacje, np. dotyczące wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz dyrektywa CRD IV, która zajmuje się m.in. kwestią tworzenia instytucji kredytowych.

I choć niektóre rozwiązania muszą być wprowadzone przez banki dopiero w 2016 r., to po raz pierwszy w historii UE o integracji europejskich instytucji bankowych decyduje unijne rozporządzenie. Akt, który jest wiążący na obszarze całej Wspólnoty. – To przełom w sposobie regulacji sektora bankowego. Czy jest to dobre, czy też złe rozwiązanie dopiero pokaże życie – stwierdził Andrzej Jakubiak.

Co się udało?

Przewodniczący KNF do pozytywów zaliczył to, że po zmianach prawa unijnego nie można zbyt łatwo zlikwidować instytucji finansowej. Co równie ważne, nie będzie więcej takich sytuacji, że te same współczynniki finansowe w różnych krajach UE nie będą oznaczały tego samego. Dlatego nowe regulacje są wartością samą w sobie, jeśli chodzi o sposób porównywania sytuacji sektora finansowego w poszczególnych krajach. Do minusów należy zaliczyć fakt, że Bruksela nie jest w stanie wprowadzić na tyle szerokich regulacji, aby uwzględnić specyfikę poszczególnych krajów. A to podstawowa kwestia dla przyszłości całego sektora bankowego, m.in. w Polsce. Po raz pierwszy w historii określone standardy regulacji (bieżące standardy techniczne) są przesyłane do konsultacji Komisji Europejskiej. Z czasem te rozwiązania staną się powszechnym prawem unijnym, które będzie wiązało ze sobą wszystkie wspólnotowe instytucje finansowe. – Problemem staje się margines swobody, jeśli chodzi o sektor regulacyjny w konkretnym kraju członkowskim, który z czasem będzie się zawężał. Obserwujemy pilnie dyskusje w UE i widzimy bardzo silną tendencję do zmniejszania swobody regulacyjnej państw członkowskich – stwierdził przewodniczący KNF. Dlatego pojawiła się koncepcja jednolitej europejskiej unii bankowej, jednolitego systemu nadzorczego, który na razie dotyczy strefy euro.

Kiedy do euro?

Według Andrzeja Jakubiaka przystąpienie Polski do strefy euro będzie oznaczało dalsze ograniczenie swobody regulacyjnej polskiego sektora bankowego. To oznacza, że polskie banki w jeszcze większym zakresie będą poddane różnego typu regulacjom. Decyzja, kiedy Polska powinna przystąpić do jednolitego mechanizmu nadzorczego, jest decyzją o charakterze politycznym. W opinii szefa KNF powinno to nastąpić podczas wejścia do korytarza walutowego ERM2, czyli w okresie przygotowawczym do wprowadzenia euro. Taki krok ułatwiłby później przystąpienie do eurolandu bez nadmiernego szoku kursowego dla obywateli i instytucji. Ale do tego czasu potrzebne jest uregulowanie wielu kwestii prawnych, jak np. uporządkowana likwidacja instytucji finansowej. – Regulacje europejskie w coraz większym stopniu ingerują w funkcjonowanie instytucji finansowych. Wiele razy można mieć wrażenie, że idą zbyt daleko, są zbyt szczegółowe, wręcz niedopasowane do ...