Prawo: Można zaliczyć, czy nie można?

Mariusz Zygierewicz
dyrektor Zespołu Ekonomiczno-Regulacyjnego ZBP.
Uczestniczy w pracach Europejskiej Federacji Bankowej.

Przyczyną takiego zainteresowania stało się wydanie indywidualnej interpretacji w tej sprawie przez Izbę Skarbową w Poznaniu pod koniec 2016 r. Ale po kolei…

Po wielu latach prac, 25 czerwca 2015 r. uchwalono ustawę o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, która m.in. doprecyzowuje zasady tworzenia i funkcjonowania systemów ochrony instytucjonalnej (IPS), określonych w art. 113 (7) unijnej dyrektywy CRD IV. Uzasadnienie dla utworzenia systemu ochrony w bankowości spółdzielczej jest dobrze znane, a wynika w dużym stopniu z konieczności sprostania nowym, wyższym wymogom regulacyjnym funkcjonowania banków, zwłaszcza wymogom w zakresie płynności i kapitału.

Kosztowne bezpieczeństwo

Powołanie systemu ochrony instytucjonalnej wiąże się też z pewnymi kosztami dla sektora bankowości spółdzielczej. Banki dobrze wiedzą, że trzeba pokrywać koszty funkcjonowania tego systemu, a także wnosić opłaty na fundusz pomocowy służący finansowaniu wsparcia dla tych uczestników systemu, którzy go w danej chwili potrzebują. Ale też ich szefowie coraz częściej zastanawiają się, czy można odliczyć opłaty na system ochrony instytucjonalnej do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego.

Jedną z przyczyn rosnącego zainteresowania stało się wydanie indywidualnej interpretacji w tej sprawie przez Izbę Skarbową w Poznaniu pod koniec 2016 r., w której zakwestionowano prawo banku spółdzielczego do uznania tego wydatku za koszt uzyskania przychodów. Izba skarbowa uznała, że wydatki na system ochrony są zbliżone swoim kształtem do wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest nieobowiązkowa, a także do wpłat wnoszonych przez banki do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Aparat skarbowy kwestionuje też, że wydatek na IPS został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodów. Podkreślił też dobrowolny charakter przynależności banku do systemu IPS.

Z uzasadnieniem izby skarbowej nie zgodziła się bankowość spółdzielcza i bankowe izby gospodarcze. Banki zrzeszające, jednostki zarządzające systemami ochrony oraz KZBS i ZBP postanowiły w tej sytuacji wystąpić do ministra finansów o wydanie jednolitego stanowiska aparatu skarbowego w tej sprawie.

Zabezpieczenie źródeł przychodów

W piśmie, przygotowanym i podpisanym w lutym br., wskazuje się, że przystąpienie banku do systemu ochrony instytucjonalnej umożliwia sprostanie przepisom dyrektywy CRD IV i rozporządzenia CRR, bez uszczerbku na zakresie prowadzonej działalności kredytowej, stanowiącej główne źródło przychodów odsetkowych. Dodatkowo – przyjęty system daje instytucjonalną gwarancję zapewnienia płynności i wypłacalności banków spółdzielczych i banków zrzeszających, będących uczestnikami tego systemu, w sytuacjach nagłego zagrożenia. Należy podkreślić, że system ochrony instytucjonalnej nie może funkcjonować bez uzyskania odpowiedniej zgody Komisji Nadzoru Finansowego jako publicznego organu nadzoru nad bankami.

Konsekwencją zbudowania systemu, spełniającego kryteria opisane w art. 113 (7) CRR, jest zwiększenie bezpieczeństwa prowadzonej działalności gospodarczej, poprzez zabezpieczenie banku przed ...