Prawo: Konwojowanie wartości pieniężnych

Karol Jerzy Mórawski

Rewolucji nie było – i chyba nikt się tego nie spodziewał. Zmiany są jednak na tyle istotne, że powstał zupełnie nowy akt normatywny, regulujący transport papierów wartościowych i kosztowności. Definicja „wartości pieniężnych” obejmuje nie tylko pieniądze, także inne papiery wartościowe: czeki, weksle oraz „inne dokumenty zastępujące w obrocie gotówkę”.

Do tej kategorii należą również szlachetne kamienie, perły i metale: złoto, srebro oraz platynowce oraz wyroby wykonane z powyższych surowców. Spod zakresu obowiązywania rozporządzenia wyłączono jedynie szlachetne kamienie, metale i wyroby z nich posiadające status muzealiów. Jest to w pełni zrozumiałe – muzealia stanowią nierzadko jedyne, niepowtarzalne egzemplarze, stąd trudno w obiektywny sposób wyznaczyć ich „rynkową” wartość – a właśnie od wartości konwojowanych obiektów przepis uzależnia zastosowanie określonych środków. Warto jednak zaznaczyć, iż pojęcie „muzealia” odnosi się jedynie do tych obiektów zabytkowych, które znajdują się w muzealnych kolekcjach. Przy transporcie zabytków należących do prywatnych kolekcjonerów czy domów aukcyjnych przepisy rozporządzenia znajdują pełne zastosowanie.

Tak jak w poprzednim rozporządzeniu, podstawą określania wartości konwoju pozostała tzw. jednostka obliczeniowa. Obecnie pod tym pojęciem rozumie się 120-krotność przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zasady wyliczania jednostki obliczeniowej pozostały w zasadzie niezmienione, a zmiana miała charakter redakcyjny i doprecyzowujący, m.in. poprzez wyraźne wskazanie aktu prawnego określającego wysokość przeciętnego wynagrodzenia.

Bankowóz niejedno ma imię

Radykalnie zmieniły się natomiast definicje sprzętu używanego do konwojowania. Na pierwszy ogień poszły bankowozy. Poprzednie rozporządzenie nie przewidywało w ogóle takiej definicji, używając wieloznacznego określenia „samochód specjalny”, zaczerpniętego wprost z ustawy Prawo o ruchu drogowym. W efekcie te same normy dotyczyły pojazdu do transportu gotówki wyjmowanej z parkomatów czy automatów sprzedażowych i potężnej ciężarówki używanej w konwojach bankowych. Ponadto figurowało pojęcie „pojazd przystosowany do przewozu wartości pieniężnych”. Ogólnikowość tego ostatniego miała ponoć sprawić, iż niektórzy przedsiębiorcy korzystali z „bankowozów” celem ochrony posiadanych wartości pieniężnych przed… fiskusem. Jeśli wierzyć pogłosce, zamontowanie w bagażniku sportowego Porsche czy Ferrari kasy pancernej czynił...