Prawo: Czas na podstawowy rachunek płatniczy

Jerzy Majka

Rachunek, którego podstawowe zasady zostały ujednolicone dla wszystkich oferentów i zyskały rangę ustawową, stanowi efekt implementacji do polskiego prawa Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/92/WE. Regulacja ta, określana również jako dyrektywa PAD (Payment Account Directive – dyrektywa o rachunkach płatniczych), ma na celu ograniczenie liczby wykluczonych finansowo mieszkańców państw członkowskich, zwiększenie transparentności usług finansowych oraz wzmocnienie pozycji konsumenta na wspólnym rynku. Beneficjentami dyrektywy nr 2014/92/WE są wyłącznie konsumenci; przepisy nie mają zastosowania do produktów finansowych oferowanych przedsiębiorcom oraz innym klientom instytucjonalnym (np. organizacjom pozarządowym).

PAD: nie tylko darmowe konto

Podstawowy rachunek bankowy to tylko jedno z rozwiązań wprowadzonych do polskiego prawa listopadową nowelizacją ustawy o usługach płatniczych. Wśród pozostałych znalazły się m.in. ujednolicone zasady przenoszenia rachunków płatniczych pomiędzy instytucjami finansowymi posiadającymi siedzibę na terenie Polski, jak również reguły przekazywania informacji o rachunku bankowym w przypadku, kiedy konsument zdecyduje się na otwarcie konta w placówce na terenie innego kraju członkowskiego. Nowe przepisy kładą również nacisk na zwiększenie transparentności oferty banków w zakresie prowadzenia rachunku płatniczego. W tym celu wprowadzone zostało pojęcie tzw. reprezentatywnych usług finansowych. Definicja ta obejmuje dostępne w ramach ROR czynności bankowe najczęściej wykorzystywane przez indywidualnych posiadaczy kont, które przynajmniej w jednej instytucji finansowej mają charakter odpłatny. Wyodrębnienie tego rodzaju czynności spośród licznych usług oferowanych przez instytucje finansowe w ramach konta umożliwi łatwe i szybkie porównywanie parametrów produktów oferowanych przez poszczególne placówki oraz odpłatności za te usługi. Przykładem usługi reprezentacyjnej może być prowadzenie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, opłata za przelew, dyspozycja stała jak również udzielenie kredytu w rachunku płatniczym. Pełny wykaz usług, obejmujący od 10 do 20 pozycji, ma zostać przygotowany przez ministra finansów w porozumieniu z KNF.

Na regulatorze spoczął również obowiązek dokonywania w odstępach czteroletnich oceny sytuacji na rynku usług płatniczych, a w przypadku, kiedy zawarte w wykazie dane nie odpowiadałyby rzeczywistości (np. wskutek pojawienia się usług reprezentatywnych nowego typu lub znikania z rynku pewnych czynności) – nadzór będzie inicjować wydanie nowego rozporządzenia. Zarówno wykaz czynności reprezentatywnych, jak również jego aktualizacje będą musiały być przekazywane Komisji Europejskiej oraz Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego. Nowymi obowiązkami informacyjnymi w zakresie opłat pobieranych za usługi reprezentatywne objęte ...