Prawo: Amerykański fiskus nakłada obowiązki na polskie banki i instytucje finansowe

Peter Święcicki

Proponowane rozporządzenie zawiera wskazówki co do sposobów zapewnienia zgodność działań banków z przepisami FATCA i uniknięcia ryzyka sankcyjnego podatku, który może zostać nałożony na podstawie FATCA. Polskie banki muszą mieć jednak świadomość, że główne ryzyka związane z FATCA, w tym potencjalnie duże koszty związane z jej implementacją, nie zostały zażegnane wraz z wydaniem projektu rozporządzenia. Należy zgodzić się z mec. Tadeuszem Białkiem, dyrektorem Zespołu Prawno-Legislacyjnego w ZBP, który w komentarzu z 21 lutego 2012 r. dotyczącym FATCA stwierdził, że najlepszym rozwiązaniem w skali europejskiej byłoby zawarcie stosownego porozumienia przez Komisję Europejską, jednakże na chwilę obecną zmniejszają się szanse na osiągnięcie porozumienia przez Komisję Europejską, zwłaszcza wobec podjęcia indywidualnych negocjacji z USA na zaawansowanym już etapie przez niektóre państwa członkowskie. Niezależnie od rozwoju sytuacji, polski sektor bankowy nie tylko musi przyjąć do wiadomości istnienie FATCA, ale również znaleźć optymalne rozwiązanie problemów z nią związanych.

Co to jest FATCA?

FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) została uchwalona w 2010 r. w celu przeciwdziałania unikaniu opodatkowania w USA przez podatników amerykańskich posiadających konta poza granicami USA. FATCA ma nadzwyczajnie szerokie eksterytorialne oddziaływanie, może wywoływać skutek w postaci stosowania amerykańskiego podatku u źródła do transakcji zawieranych poza USA pomiędzy podmiotami nieamerykańskimi. Intencją tak szerokiej regulacji jest zobligowanie zagranicznych instytucji finansowych do raportowania do amerykańskiego fiskusa (Internal Revenue Service) w zasadniczo ten sam sposób, w jaki amerykańskie instytucje finansowe muszą informować IRS o rachunkach prowadzonych na rzecz osób niebędących rezydentami USA.

Jak działa FATCA?

Główną sankcją za nieprzystosowanie się do wymogów FATCA będzie wyparcie danej instytucji finansowej z amerykańskiego rynku. Jak zostanie to osiągnięte? Instytucja finansowa, która nie dopełni obowiązków informacyjnych, zostanie ukarana na podstawie FATCA sankcją na płatnościach z USA w postaci 30 proc. podatku u źródła w USA. Podatek ten liczony będzie nie tylko od odsetek, ale także od kwoty głównej, dywidend i wypłat równowartościowych. Do instytucji finansowych FATCA zalicza wszelkie podmioty przyjmujące wpłaty, posiadające aktywa finansowe lub inwestujące na rzecz innych osób. Zatem nie są to tylko banki, ale też domy maklerskie, fundusze inwestycyjne i zakłady ubezpieczeniowe.

Bank dokonujący płatności ze źródeł z USA będzie zobowiązany do potrącenia 30 proc. podatku. Jeżeli tego obowiązku nie dopełni, sam będzie musiał ponieść ciężar podatku. W związku z tym można się spodziewać, że płatnicy dokonujący płatności ze źródeł amerykańskich zerwą kontakty biznesowe z bankami i instytucjami, które nie dostosują się do FATCA i tym sposobem zablokują tym podmiotom możliwość dokonywania inwestycji lub posiadania rachunków związanych z USA.

Jaki przegląd rachunków będzie wymagany?

Dyrektor Tadeusz Białek z ZBP w swoim komentarzu z 21 lutego 2012 r. zaznacza, że zgodnie z rozporządzeniem rachunki osó...