Polska mało wydaje na badania i rozwój

W 2021 r. łączne środki budżetowe na badania i rozwój (government budget allocations for R&D czyli GBARD) w całej UE wyniosły 109 250 mln euro, co odpowiada 0,8% PKB. Oznacza to wzrost o 6% w porównaniu z 2020 r., gdy wydatki te wyniosły 102 791 mln euro oraz o 35% w porównaniu z 2011 r. (81 139 mln euro).

Badania i rozwój mają kluczowe znaczenie dla wielu polityk na szczeblu europejskim i krajowym, których celem jest zwiększenie konkurencyjności gospodarek UE i dobrobytu jej obywateli.

Liderami Luksemburg, Dania i Niemcy

W przeliczeniu na mieszkańca wydatki budżetowe na badania i rozwój wyniosły w 2021 roku w Unii Europejskiej 244 euro, co oznaczało wzrost o 33% w porównaniu z 2011 r., gdy wydatki te wyniosły 184 euro. Najwyższe wydatki na mieszkańca w roku 2021 zanotowano w Luksemburgu (689 euro), w Danii (530 euro) i w Niemczech (471 euro).

Najniższe wydatki z budżetu na badania i rozwój na osobę były w Rumunii (19 euro), Bułgarii (24 euro), Łotwie (45 euro) i na Węgrzech (60 euro).

Niska pozycja Polski

Polska jest wśród krajów, w których środki budżetowe na badania i rozwój są niskie. W 2020 roku wyniosły 60,4 euro na mieszkańca, a w roku 2021 61,8 euro.

Także w relacji do PKB GBARD w Polsce jest na niskim poziomie. W roku 2021 wyniósł 0,41%, przy średnim poziomie w UE 0,75%. Najwyższy udział mają Niemcy (1,1%), Dania (0,92%), Grecja (0,89%) oraz Finlandia i Austria (0,88%). Najniższe Rumunia (0,15%), Irlandia (0,23%), Malta (0,24%) i Bułgaria (0,25%).

Dane za  okres 2011 – 2021 pokazują wzrost wydatków budżetowych na badania i rozwój niemal we wszystkich krajach Unii Europejskiej.

GBARD potroił się na Łotwie (z 29,6 mln do 84,3 mln) i wzrósł ponad dwukrotnie w Grecji (z 648,5 mln euro do 1 623,4 mln euro), na Malcie (z 14,4 mln euro do 35,3 mln euro) i w Luksemburgu (z 208,8 mln euro do 437,4 mln euro).

W Polsce i na Węgrzech wydatki budżetowe na badania i rozwój wzrosły w latach 2011-2021 niemal dwukrotnie. W Polsce z 1175,1 mln euro do 2337,1 mln euro,  na Węgrzech z 296,2 mln euro do 582,2 mln euro. W Bułgarii wzrosły o 72,7 %, w Estonii o 71,3 %, w Niemczech o 64,9%.

Zmniejszenie się wydatków budżetowych na badania i rozwój w ciągu dziesięciu lat zanotowano w Portugalii (spadek o 0,1% z 780,0 do 779,0 euro), i w Hiszpania (-0,4% z 7 252,3 euro do 7 220,2 euro).

GBARD w relacji do PKB wzrósł w Unii Europejskiej w latach 2011-2021 z 0,72 %  do 0,75 % PKB. Najwyższy wzrost zanotowano w Grecji (o 0,57 pkt proc.), w Niemczech (o 0,22 pkt proc.) i w Luksemburgu (o 0,13 pkt proc.). Spadek relacji GBARD do PKB  wystąpił w latach 2011-2021 w 14 państwach członkowskich UE. Największe spadki odnotowano w Irlandii (o 0,23 pkt proc.), w Finlandii (o 0,17 pkt proc.) i w Rumunii (o 0,12 pkt proc.).

W Polsce udział środków budżetowych przeznaczonych na badania i rozwój w relacji do PKB wzrósł z 0,31% w roku 2011 do 0,41% w roku 2021.  

Środki budżetu na badania i rozwój na mieszkańca w euro

Źródło: Eurostat